“TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
4.12.1984 Tarihli ve 3093 Sayılı Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Gelirleri Kanununun Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Kanun Teklifimiz ve Gerekçesi ekte sunulmuştur. Gereğini saygılarımızla arz ederiz...
GENEL GEREKÇE
Elektrik abonelerinden alınan “TRT Payı”, bir kanuni dayanağa sahip olmakla birlikte elektrik kullanımıyla ilgisi olmayan, haksız bir bedel olarak tüketiciye yansıtılmaktadır. Zira evinde TRT’ye ait bir alıcısı olmayan, hatta TRT’yi izlemeyen bir vatandaşın TRT vergisi ödemesi adaletsiz bir uygulamadır.
Anayasanın 133’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, “Devletçe kamu tüzelkişiliği olarak kurulan tek radyo ve televizyon kurumu ile kamu tüzelkişilerinden yardım gören haber ajanslarının özerkliği ve yayınlarının tarafsızlığı esastır” hükmü yer almaktadır. Fakat TRT bu hükümlere ve temel habercilik ilkelerine aykırı bir yayın politikası içine girmiş hatta bu yayınları nedeniyle yargıya taşınan davalar sonucunda tazminat cezaları almıştır. Sonuç olarak halk, belki de yayınlarını hiç izlemediği TRT’nin bir de sorumsuz ve taraflı yayınları nedeniyle aldığı tazminat cezalarının ödenmesine ortak edilmektedir. Seçim döneminde adeta AKP iktidarının yayın organı haline getirilen TRT, adaletsiz ve haksız bir seçim dönemi yaşanmasının önemli araçlarından biri olmuştur.
16 Nisan tarihinde gerçekleştirilecek olan Anayasa değişiklik referandumu sürecinde de TRT açık bir taraflı yayın politikası izlemektedir. Yapılan araştırmalara göre 01-20 Mart 2017 tarihleri arasında TRT’de yayınlanan 6 programda cumhurbaşkanına, 15 programda AKP yetkililerine yer verilirken CHP, MHP ve HDP ile ilgili tek bir programa yer verilmemiştir. TRT 1 yayınlarında Cumhurbaşkanı ve danışmanları ile AKP’ye günde üç saat zaman ayrılırken muhalefetin görünürlüğü ise söz konusu olamıyor.
TRT Haber kanalında ise 01-20 Mart tarihleri arasında Cumhurbaşkanına 321 dakika, AKP’ye 568 dakika yer verilirken CHP, MHP ve HDP’ye hiç yer verilmemiştir. Söz konusu tarihler arasında TRT Haber’in iktidarla ilgili 889 haberi yayınlanırken muhalefetle ilgili hiç haber yayınlanmamıştır.
01-10 Mart 2017 tarihleri arasında referanduma dair haber bültenlerinde, miting ve konuşmalarla ilgili haberlerde Cumhurbaşkanlığına 53,5, AKP’ye 83, MHP’ye 14,5 saat ayrılırken CHP’ye 17 saat, HDP’ye ise 33 dakika ayrılmıştır.
01-20 Mart 2017 arası canlı yayınlarda Cumhurbaşkanına 169 saat, AKP’ye 301,5 saat ayrılırken MHP’ye ayrılan süre 15,5 saat, referandumda “hayır” diyeceklerini açıklayan CHP’ye 45,5 saat ayrılırken, HDP’ye hiç yer verilmemiştir.
Referandum sürecindeki rakamlar, TRT’nin yaptığı taraflı yayıncılığı net bir biçimde ortaya koymaktadır.
Ayrıca elektrik enerjisi gelirlerinden TRT’ye pay ayrılmasının sanayi sektörü ve hane halkı üzerinde yarattığı ekonomik baskı ve adaletsizlik iktidar temsilcileri tarafından da zaman zaman gündeme getirilmiş fakat gerekli adımlar atılmamıştır. 58. Hükümet’in Acil Eylem Planı’nda da yer alan bu uygulamanın kaldırılması konusu daha sonra 2009 ekonomik krizi sırasında gündeme gelmiş, Ekonomi Koordinasyon Kurulu, ekonomik krize yönelik alacakları önlemler içerisinde maliyetleri azaltmak amacıyla elektrik faturasındaki yüzde 2’lik TRT payının kaldırılması konusunda görüş birliğine varmış, fakat bugüne kadar bu yönde herhangi bir adım atılmamıştır.
Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir. Bu, idarenin her türlü işleminin yargı denetimine açık olması yanında, tüm iş ve işlemlerin yasal bir dayanağa sahip olmasını gerektirir. Asıl olan bireylerin haklarıdır. Bu çerçevede bireylerin haklarını koruyan Anayasa hükümleri ve kanununlar mevcut olup, bunlara aykırı mevzuatın ve uygulamaların yürürlükten kaldırılması adaletin ve kamu yararının sağlanması açısından büyük bir önem taşımaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- 4.12.1984 tarihli ve 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, 4 üncü maddesinin (c) bendi, 5 inci maddesinin (c) bendi yürürlükten kaldırılması amaçlanmıştır:
MADDE 2- Yürürlük maddesidir.
MADDE 3- Yürütme maddesidir.
4.12.1984 TARİHLİ VE 3093 SAYILI TÜRKİYE RADYO TELEVİZYON KURUMU GELİRLERİ KANUNUNUN BAZI MADDELERİNİN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASI HAKKINDA KANUN
MADDE 1- 4.12.1984 tarihli ve 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (b), 4 üncü maddesinin (c) ve 5 inci maddesinin (c) bentleri yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.”
