Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı olan Doğa Koruma ve Milli Parklar 3. Bölge Müdürlüğü Şanlıurfa Şube Müdürlüğü'nün ‘Av turizmi’ adı altında kentteki 9 ceylanın vurulması için düzenlediği ihale, CHP İstanbul Milletvekili Av. Mahmut Tanal’ın şikâyeti üzerine Şanlıurfa 2. İdare Mahkemesi tarafından hukuka, ilgili mevzuat hükümlerine, kamu yararına, bilimsel verilere ve hizmet gereklerine uygun olmadığı gerekçesiyle iptal edildi.
ÖLÜM LİSTESİNE FAZLADAN 5 CEYLAN DAHA EKLENMİŞ!
Aslen Şanlıurfalı olan CHP’li Mahmut Tanal’ın dava açtığı Tarım ve Orman Bakanlığı’nın savunmasını eksik, yetersiz ve çelişkili gören, kurumun gerekçelerini inandırıcı bulmayan idare mahkemesinin kararında dikkat çekici tespitler yer aldı.
Bakanlığın dosyaya veriye dayalı, hukuki ve bilimsel dayanak sunmadığının altı çizildi.
Mahkemenin karar gerekçesi, davalı kamu idaresinin eleştirilen, tartışmalı avlanma kotasının dahi dışına çıkarak fazladan 5 ceylanı daha vurulacak ceylan listesine eklediğini gün yüzüne çıkardı. Buna göre, 4 ceylan yerine 9 ceylan av listesine konuldu.
Mahkeme kararında, söz konusu av ihalesi için belirlenen 193 bin 500 TL’lik muhammen bedelin, ceylanların yaşam hakkına tercih edilemeyeceğinin, nesli tükenmekte olan ceylanların korunması gerektiğinin altı çizildi.
İŞTE MAHKEME KARARINDAKİ O ÇARPICI TESPİTLER
Şanlıurfa 2. İdare Mahkemesi’nin CHP’nin hukukçu vekili Mahmut Tanal’ın başvurusu üzerine aldığı ceylan avı ihalesi iptali kararında şu çarpıcı tespitler yer aldı:
- Avlanma ihalesi yapılan ceylanlar, Dünya Doğayı Koruma Birliği kriterlerine göre "duyarlı” statüdedir.
- Ceylanlar, Türkiye'nin de tarafı olduğu Avrupa'nın Yaban Hayatı Ve Yaşama Ortamlarını Koruma (Bern) Sözleşmesi'nin "Korunan fauna türleri” başlıklı III no'lu eki listede korunan fauna türleri arasında gösteriliyor. Ülkemiz şartlarında kesin korunma altına alınmayacak fauna türlerinin gösterildiği ihtirazi kayıt listesinde ise yer almıyor.
- Davalı idarece (Tarım ve Orman Bakanlığı), "genel veya devlet avlağında barınan ve av turizmi kapsamında avına izin verilen herhangi bir tür için belirlenen av turizmi kotasının, popülasyon büyüklüğünün 'ini geçmeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği, büyük memeli yaban hayvanı popülasyonlarındaki yaşlı erkek bireylerin %2'sinden fazlasının avlanmasına izin verilmesinin popülasyonun gelişimini engelleyeceği” yönünde savunmada bulunuldu. Dosyaya sunulan kota bildirim formunda ise; sahadaki toplam ceylanın popülasyon büyüklüğünün (sayısının) 352 olduğu belirtildi. Buna göre av turizmi kotasının ancak popülasyon büyüklüğünün %1'ini geçmeyecek şekilde 3,5 veya yuvarlama ile 4 adet ceylan olarak tespit edilmesi gerekirken, dava konusu ihale işleminde av turizmi kotası 9 adet ceylan olarak belirlendi.
BİLİMSEL GÖZLEM, VERİ VE TESPİTLER DOSYAYA SUNULMADI
- Davalı idarece dosyaya sunulan kota bildirim formunda; üreme yeteneği düşük 7 yaş ve üzeri 5 erkek ceylanın av kotası olarak tespit edildi ve buna ilişkin 20/02/2020 tarihli inceleme raporu düzenlenerek 2020 yılı Av Turizmine dahil edilmesi için Genel Müdürlüğe teklifte bulunuldu. Daha sonra düzenlenen 20/03/2020 tarihli inceleme raporunda ise 75. Yıl Ceylan Üretme İstasyonu içinde bulunan 6 yaş üstü 6 adet erkek ceylanın 2020 yılı Av Turizmine konu edilmesi için gerekli çalışmaların başlatılmasının uygun olacağı mütalaa edildi. Ancak bu mütalaaya uygun olarak düzenlenen ve onay için Genel Müdürlüğe gönderilen bir kota bildirim formunun bulunmadığı ve/veya dosyaya sunulmadığı halde, yukarıda açıklanan ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olarak 2020 yılı Av Turizmine ve dava konusu ihale işlemine konu edildi.
- Davalı idare savunmasında avlattırılacak (kota bildirim formunda üreme yeteneği düşük olarak belirtilen 7 yaş ve üzeri) erkek ceylanların foto kapan, ayak izleri, dışkılar ve direk izleme yöntemi ile belirlendiği belirtilmiş ise de, bu belirlemelere ilişkin detaylı ve bilimsel gözlem, veri ve tespitler dosyaya sunulmadı.
BAKANLIĞIN SAVUNMASI ÇELİŞKİ OLUŞTURUYOR
-Yine, davalı idarece savunma dilekçesinde ve ara karara verilen cevaplarda, "genel ve devlet avlaklarında avlanmanın avlakta avına izin verilen tüm hayvan türlerinin doğal ortamda çoğalmalarının sağlanması ve hasat için gerekli minimum popülasyon yoğunluğu üzerindeki artım miktarının avlattırılması esasına dayandığı, av turizmi faaliyetlerinin, sahadaki yaşlı, zayıf ve hastalıklı fertlerin popülasyondan uzaklaştırılmasını sağlayan koruyucu veterinerlik önlemi olduğu, köylülerde yaban hayatı koruma bilinci oluşmasının sağlanması ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi amaçları çerçevesinde gerçekleştiği"' belirtilmekte ise de; ihaleye konu avlatılacak olan ceylanlara ilişkin söz konusu sahada hasat için bulunması gereken minimum popülasyon yoğunluğu ve bu yoğunluk üzerindeki artım miktarı ile sahada olması gereken minimum ve optimum popülasyon büyüklüklerinin ne olduğu hususunda idarece herhangi bir açıklama getirilmedi ve buna ilişkin bilgi ve belgeler dosyaya sunulmadı.
- Dosyaya sunulan kota bildirim formunda, sahada hasta, genetik deformasyon görülen bireyler ve evcil hayvanlarla çiftleşmeler sonucu oluşan melezlerin bulunmadığının tespit edilmesine ve üreme yeteneği düşük 5 adet erkek ceylanın av kotası olarak belirtilmesine rağmen, idarenin "av turizmi faaliyetlerinin, sahadaki yaşlı, zayıf ve hastalıklı fertlerin popülasyondan uzaklaştırılmasını sağlayan koruyucu veterinerlik önlemi olduğu” yönündeki savunması çelişki oluşturuyor.
- Yine dava konusu ihale ile 9 adet ceylan için toplam 193.500,00-TL muhammen bedel belirlendiği dikkate alındığında, söz konusu ihale ile davalı idarenin döner sermayesine sağlanması hedeflenen gelirin "kırsal kalkınmanın desteklenmesi” amacına hizmet edecek nitelikte ve avlanmasına izin verilecek ceylanların yaşam hakkına tercih edilecek önemde olmadığı…
- İhale konusu ceylanların sayılarının gerekenden fazla olduğuna veya tarıma, hayvancılığa ve ormancılığa zarar verdiğine ilişkin herhangi bir tespitin veya buna ilişkin bir bilginin mevcut olmadığı…
CEYLAN NESLİNİN TÜKENMESİNE YOL AÇABİLİR
- Ülkemizin tarafı olduğu "Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarım Korunıa (Bern) Sözleşmesi” uyarınca korunması gereken fauna türleri arasında yer alan ceylan cinsinin avlanmasına salt av turizmi amacıyla izin verilmesi, sözleşmenin ihlal edilmesi anlamına geldiği gibi, avlanmanın uygulanma biçimine ilişkin esaslara bakıldığında, yanlışlıkla bile olsa avlanma kriterlerine uygun olmayan geyiklerin de avlanabilmesinin mümkün olması ve kritere uymayan geyiklerin avlanılmasının sadece iki kat para cezası ile cezalandırma ile geçiştirilmesi nedeniyle anılan sözleşme gereğince korunması gereken fauna türleri arasında yer alan ceylan neslinin tükenmesine yol açabilme riski bulunuyor.
- Öte yandan sınırlı sayıda bir avcı grubunun isteklerini/hobilerini tatmin etmek amacıyla toplumun/toplumların büyük kısmının tepkisini çekebilecek şekilde korunması gereken bir fauna türünün (ceylanların) avcılık yöntemiyle öldürülmesine (korumayı sağlaması gereken) idarece izin verilmesinin av ve yaban hayvanlarının doğal yaşam ortamları ile birlikte korunmasını öngören 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu'nun amacına da aykırılık oluşturuyor.
- Bu durumda, yukarıda açıklanan tespit ve gerekçeler birlikte dikkate alındığında, dava konusu ihale işleminin hukuka, ilgili mevzuat hükümlerine, kamu yararına, bilimsel verilere ve hizmet gereklerine uygun olmadığı sonucuna varılmaktadır.
