TBMM Genel Kurulu’nda, ‘Sokak Hayvanlarına İlişkin Düzenlemenin Tek Sağlık Kavramı Çerçevesinde Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda Görüşülmesi Talebi” ile gündem dışı söz alan CHP’li Yaman, konuşmasına Tek Sağlık anlayışından söz ederek başladı. Bu konunun tam da bugünlerde vurgulanmasının önemine vurgu yapan CHP’li Yaman; bu önemin “ilk olarak, Sağlık Bakanının yeni değişmiş olması ve bundan sonra sürdürülecek sağlık hizmet sunumunun Tek Sağlık anlayışı ile sürdürülmesi ve ikincisi olarak, önümüzdeki günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gelecek olan ve sahipsiz sokak hayvanlarının geleceğini belirleyecek yasa teklifidir” sözleriyle açıkladı.
Tek sağlık anlayışı, basit bir anlatımla, insan, hayvan ve çevre sağlığının entegrasyonunu sağlayan, birbirleri arasındaki dengeyi kuran, birçok disiplinin uyumlu çalışmasını sağlayan anlayıştır diyen CHP’li Yaman; “böylelikle yerel, ulusal ve küresel sağlık tehditlerine karşı hazırlıklı olmayı, korunmayı ve hızlı yanıt verebilmeyi sağlar. Tek Sağlık, halk sağlığı, veteriner hekimlik uygulamaları ve çevre sağlığı konularıyla birlikte yürür. Gıda ve su güvenliği, hava kirliliği, beslenme, antibiyotiklere direnç kazanan mikroorganizmaların neden olduğu yeni enfeksiyonlar ve zoonozlar yani hayvandan insana geçen tıpkı kuduz gibi enfeksiyonların kontrolü, tek sağlık yaklaşımının ilgili konularıdır. Bu nedenledir ki, Dünya Sağlık Örgütü, Gıda ve Tarım Örgütü, Çevre Programı ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü ile TEK SAĞLIK DÖRTLÜSÜ olarak çalışmaktadır. Bu çalışma disiplini, aynı zamanda insan aktivitesinin yaban hayat üzerine etkileri, tarım, kentleşme ve altyapı sorunları, uluslararası seyahat ve ticaret, biyo çeşitliliğin giderek kaybı ve iklim değişikliği, doğal kaynakların tükenmesi ve sonuçta yine ortaya çıkabilecek zoonozlarla yakından ilgilidir. Unutulmamalı ki, toplum kaynaklı enfeksiyonların %60’ını zoonotik enfeksiyonlar oluşturmaktadır” dedi.
KORUMA, TEDAVİDEN ÖNEMLİDİR
CHP’li Yaman, konuşmasında insan, hayvan ve çevre üçlüsünü birlikte değerlendirirken, yaban hayatı ve çevreyi korumayı ve “koruma, tedaviden önemlidir” prensibini benimseyen Tek Sağlık kavramının; Sağlık Bakanının değiştiği bu günlerde yeniden gündeme getirilmesi gerektiğinin altını çizdi. CHP’li Yaman, “son 20 yıldır zayıflatılan koruyucu hekimlik uygulamalarının, kamucu zihniyetten koparılan birinci basamak sağlık hizmetlerinin, güvencesiz çalıştırılan sağlık çalışanlarının, kirasını çıkarmaya çalışan, haksız vergi uygulamalarına maruz kalan aile hekimlerinin çalışma prensiplerinin, çevre sağlığı uygulamaları ile entegre olabilecek alt yapıda, yeniden ele alınmasını ve bunu Tek Sağlık anlayışı ile yapılmasını bekliyoruz. Toplumun hasta ve hastalık yükünü artıran, yoksulluk ve buna bağlı beslenme bozuklukları, çevre kirliliği, rasyonel tarımdan kopma, aşı tereddüdü ve reddi, düşük sağlık okur yazarlığı gibi çok sayıda sorunla mücadele edilmesini bekliyoruz. Kışkırtılmış sağlık talebi yerine, kontrollü, eşit, ulaşılabilir, bölgesel farklılıklar taşımayan ve insan onuruna yaraşan bilinçli bir sağlık trafiği bekliyoruz. Sağlık hizmetleri çalışanı olarak bile geçmeyen veteriner hekimlerin sisteme entegrasyonunu bekliyoruz. Güvenli tarım, güvenli hayvancılık ve buna bağlı olarak güvenli gıdanın ve aşı teknolojisinin baş aktörleri olan veteriner hekimlerin haklarının verilmesini ve biyoteknolojik yatırımların teşvikini bekliyoruz” dedi.
SOKAK HAYVANLARI İLE İLGİLİ ALINACAK HER TÜRLÜ KARARDA TEK SAĞLIK BAKIŞI ŞARTTIR
Önümüzdeki günlerde Meclise sunulacak olan sokak hayvanlarına ilişkin yasa teklifinin, içinde barındırdığı çok sayıda hayvan hakları ihlali, uyutma gibi asla kabul edilemeyecek uygulamalar kadar yaklaşım hatası da taşıdığının altını çizen CHP’li Yaman; “veteriner hizmetleri ve hayvanları koruma kanunu, Meclis Başkanlığı’nca, Tarım Orman ve Köy İşleri Komisyonu’nun görev tanımında yer almıştır. 2021 yılında sunulan teklifte, Çevre, Adalet ve İçişleri Komisyonu olarak 3 tali komisyon belirlenmiş, Sağlık komisyonu tali komisyon olarak bile yer almamıştır. Oysa sokak hayvanları ile ilgili alınacak her türlü kararda Tek Sağlık bakışı şarttır. Bu nedenle, önümüzdeki günlerde gündeme geleceği belirtilen bu yasa teklifinin tercihen esas komisyon ama en azından tali olarak Sağlık Komisyonuna getirilmesinin önemini bir kez daha vurgulamak isterim” dedi.
CHP’li Yaman konuşmasında son olarak “Tek Sağlık anlayışının başlatılması açısından büyük bir aşama olacak bu uygulamayı görüşebilmek için, Sağlık Komisyonunu toplantıya çağırmamıza rağmen, bugün gelen cevabi yazıda, tekliflerin hangi esas ve tali komisyonda konuşulabileceği yetkisinin ancak TBMM Başkanlığı’nda olduğu tarafımıza bildirilmiştir. Unutulmamalı ki, bu konunun, insan, hayvan ve çevre üçlemesindeki Tek Sağlık yaklaşımı ile, yaşatmak üzerine kurulu sağlıkçı bakışı ile çözümü elzemdir” dedi.
