2008 yılı öncesinde sigortalı olup vergi indirim belgesi ile emekliliğe hak kazanan engelli
vatandaşların, bundan sonraki süreçte SGK tarafından "çalışma gücü kaybı"na göre
değerlendirileceğini ifade eden Yaman, bu değişikliğin engelliler için ciddi mağduriyetler
yaratacağına dikkat çekti. CHP’li Yaman, bu konuya ilişkin olarak, Çalışma Bakanlığı
yetkilileri ve SGK temsilcileri ile uzun görüşmeler gerçekleştirdiklerini ve kanun teklifinin 1,
14, 16 ve 17. maddelerinin geri çekilmesini talep ettiklerini belirtti. Ancak yetkililerin, 2008
öncesi ve sonrası engelliler arasında bir standart oluşturma amacı güttüklerini, bu nedenle
düzenlemenin kabul edildiğini belirtti. Aylin Yaman, bunun engellilerin yaşam koşullarını
göz ardı eden bir yaklaşım olduğunu ifade etti.
ENGELLİLERİN HAYATINI DAHA DA ZORLAŞTIRMAYIN
CHP’li Yaman konuşmasında, “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kriterlerine aykırı olarak
uygulanan, en az %40 vücut fonksiyon kaybı koşulu kaldırılsın derken, koşullar daha da
ağırlaştırılıyor. Çalışma Gücü kaybı değerlendirmesi, engelliyi tüm koşullarıyla değerlendiren
bir sistem değildir. Çalışma hayatına katılana kadar engellinin geçirdiği yaşam zorlukları da
mutlaka değerlendirilmelidir” dedi.
CHP’li Yaman, Genel Kurul’da yapmış olduğu konuşmada, 2008 yılı öncesi sigortalı olup
vergi indirimi ile emekli olan engelli sayısının yaklaşık 300 bin olduğunu ve bu kişilerin
maliyetinin yalnızca 4 milyar TL olduğunu hatırlattı. Ayrıca, bu düzenleme ile 2028 yılından
sonra yeni kişilerin bu haktan yararlanamayacağını belirterek, böyle bir düzenlemenin üç yıl
daha beklenerek uygulanabileceğini ifade etti. Mahkemelerin SGK aleyhine verilen
kararlardan bir an önce kurtulması için ve tasarruf kalemi olsun diye getirilen bu alelacele
kararın kabul edilemeyeceğini dile getirdi.
CHP’li Yaman, yeni düzenlemenin, özellikle %40-59 arası oranındaki engelli vatandaşlar için
ciddi hak kayıplarına yol açacağını belirterek, “Bu kanun teklifi yürürlüğe girdikten sonra
vergi indirim belgesi ile emekliliğe hak kazanacak olan kişiler, yeniden SGK’ya giderek
hesaplama yaptıracaklar. Kısacası kanun resmi gazete yayınlandıktan 15 gün sonra hak
kazanacak kişiler bile yeniden değerlendirmeye tabii olacaklar, özellikle %40-59 oranındaki
engelli vatandaşlarımız için süre hesabı ciddi oranda değişecektir. Tıpkı EYT’de
kademelendirilmemekten kaynaklanan hak kaybı gibi, bir günle hak kaybedenin duygu
durumunu vicdanınıza sormanızı rica ediyorum. Sosyal devlet, bireylerin ama özellikle de
kırılgan grubun gözünden bakabilmeyi bilmelidir” şeklinde konuştu. Engelli vatandaşların iş
gücü piyasasında zaten büyük zorluklar yaşadığını söyleyen Yaman, özel sektördeki %3’lük
ve kamu sektöründeki %4’lük engelli istihdam kotalarının ne kadarının dolduğunun
denetlenmesi gerektiğini ifade etti.
Yaman, engellilerin hayatını kolaylaştıran bir diğer düzenleme olan yerli katkı oranı %40 olan
araçların ÖTV muafiyeti kullanım süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkarılmasını da eleştirdi. Bu
düzenlemenin, engellilerin yaşamını kolaylaştırmak yerine, suiistimallerin önüne geçilmesi
bahanesiyle engellilerin hayatını daha da zorlaştıracağını ifade etti. Son olarak, CHP’li
Yaman, söz konusu kanun teklifinin toplumsal infiale yol açacak ve engelli bireylerin
çaresizliğini daha da derinleştirecek bir yapıya sahip olduğunu vurguladı.