Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) bünyesindeki kilovatsaat başına verilen alım fiyatları döviz kurundan Türk Lirası’na çevrilirken; kur farkı nedeniyle yeni yatırımlarda destekler neredeyse yarı yarıya azalacak. Desteklerin azalması özellikle güneş ve rüzgar enerjisi yatırımlarında Türkiye’yi cazip olmaktan çıkarırken; CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın’ın konuyla ilgili bilgi notu hazırladı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na da sunulan bilgi notunda özetle şunlar yer aldı:
DESTEKLERDE REKOR AZALMA: 2011 yılından beri uygulanmakta olan YEKDEM destekleri Cumhurbaşkanlığı kararıyla 10 yıl sonra 1 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla değiştirilmiştir. Döviz kuruyla verilen destekler, Türk Lirası’na çevrilirken; kur farkı dolayısıyla yenilenebilir enerjiye verilen desteklerde büyük oranda bir düşüş yaşanmıştır.
EN BÜYÜK DÜŞÜŞ GÜNEŞTE: Yeni belirlenen destek fiyatlarına göre en büyük düşüş güneş enerjisinde yaşanmıştır. Dünya genelinde güneş enerjisine yatırım artarken; Türkiye’deki güneş enerjisine destek yüzde 67 oranında azalmıştır. Güneşin ardından rüzgara verilen destek de yüzde 40 oranında azalmıştır.
HİDROELEKRİĞE DAHA FAZLA DESTEK: Herhangi bir teknoloji yatırımı gerektirmeyen hidroelektriğe destek rüzgar ve güneş enerjisine göre daha az azalmıştır. Hidroelektriğe desteğin güneş ve rüzgara göre çok daha fazla olması; iktidarın hidroelektrik inşaatı yapan kendine yakın şirketleri daha fazla kolladığını göstermektedir.
BETON EKONOMİSİNE ISRAR: Hidroelektrik santrallerinin yatırım tutarı genel olarak yüzde 70 inşaat, yüzde 30 makine ve tesisattan oluşmaktadır. Hidroelektrikte teknoloji sabittir ve 1950 yıllarından beri ülkemizde kullanılan bir enerji türüdür. Yeni tarifeyle hidroelektrik enerjisine güneş ve rüzgardan daha fazla destek verilmesi iktidarın beton ekonomisi ısrarını göstermektedir.
BİYOGAZ YATIRIMINA DA ENGEL: Çöp sahaları rehabilite edilirken çıkan metan gazının da enerjiye dönüştürülmesi; iklim değişikliği mücadele için çok büyük önem taşımaktadır. Yeni tarifeyle biyogaz yatırımına destek yüzde 67 oranında azalırken; bu durum atık yönetimi ve atıktan enerjiye dönüşümü zayıflatacaktır.
‘VATANDAŞ DEĞİL, FİRMALAR KOLLANIYOR’
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, yeni YEKDEM tarifesinin bilimden, teknolojiden, enerji sektöründeki trendlerle uyumlu olmadığına işaret etti. Beton ekonomisini destekleyen yeni tarifede rüzgar, güneş ve çöp gazına yatırımın engelleneceğine işaret eden CHP’li Akın; şunları dile getirdi:
“YEKDEM’de destekler dövizden TL’ye çevrildi. Peki geçmediğimiz köprü ve otoyollar ile kullanmadığımız havalimanlarına verilen garanti neden hala dolar üzerinden sağlanıyor? Ekonomik kriz nedeniyle her geçen gün vatandaşımızın geliri gün be gün azalırken; iktidar neden bazı firmaları ballı, kaymaklı garantilerle ödüllendiriyor? Bu; çok açık iktidarın siyasi tercihidir. İktidar vatandaşı değil bir avuç yandaş firmayı kollamaktadır” değerlendirmesinde bulundu
YENİ TARİFEDE DESTEKLER AZALACAK
Yeni tarifeye göre 1 Temmuz 2021 tarihinden sonra gerçekleştirilecek yeni yatırımlarda verilecek destekler şöyle:
Rüzgar santrallerinde 7,3 cent (53,3 kuruş) olan tarife 32 kuruşa düşerken; destek yüzde 40 oranında azaldı.
Jeotermal santrallerinde 10,5 cent (76,7 kuruş) olan destek 54 kuruşa düştü; destek yüzde 30 oranında azaldı.
Güneş enerji santrallerinde 13,3 cent (97,2 kuruş) olan destek 32 kuruşa düşerken; destek yüzde 67 oranında azaldı.
Çöp gazının kullanıldığı biyokütle santrallerinde 13,3 cent (97,2 kuruş) olan destek 32 kuruşa düşerken; destek yüzde 67 oranında geriledi.
Hidroelektrik santrallerinde 7,3 cent (53,3 kuruş) olan destek 40 kuruşa inerken; destek yüzde 25 oranında azaldı.
