Organ nakli konusunda son yıllarda yürütülen tanıtım ve farkındalık çalışmalarına karşın, bağış sayısının; organ bekleyen insanların sayısına göre halen çok düşük seviyelerde olduğuna dikkat çekiliyor.
Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Nefroloji uzmanı Doç. Dr. Ali Bakan, 3-9 Kasım Organ Bağış Haftası dolayısıyla organ bağışına ilişkin verileri paylaştı ve organ bağışı önündeki engellere ilişkin açıklamalarda bulundu.
Türkiye'de vefat eden kişilerden organ bağışı sayısının yetersizliği nedeniyle canlı vericiden nakillerle açığın kapatılmaya çalışıldığı belirten Doç. Dr. Ali Bakan şunları söyledi:
“Organ naklinin gelişmiş olduğu ülkeler ile aramızda bir kıyaslama yapmak gerekirse arada ortalama 10-15 kat fark bulunmakta. Katolik bir toplum olmasına rağmen İspanya’da oranlar 1 milyon kişi başına 35-40 arasıdır. Yine diğer Avrupa ülkelerinde ve Amerika da oranlar 1 milyonda 25’in üstünde seyrediyor. Ülkemizde 30 bine yakın hasta organ nakli bekliyor ve her yıl bu rakama 4000-5000 yeni hasta ilave oluyor. Ancak her yıl 4000 ile 5000 kişiye nakil yapılabiliyor. Organ bağışının önündeki ön önemli engel ise organ bağışına dair asılsız bilgiler, ön yargılar ve yanlış dini inançlar.”
"DİN ADAMLARINA GÖREV DÜŞÜYOR"
Dünyada vefatın ardından organ nakli oranlarının, toplam organ nakillerinin yüzde 80’ini oluşturduğunu ancak Türkiye'de tam tersine canlı vericiden organ naklinin yüzde 80’lerin üstünde olduğunu belirten Bakan, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ülkemizde vefaten naklin az olmasının en önemli nedeni bilgi eksikliğidir. Vefat eden bir yakınının organlarını bağışlamayı düşünen bir aile, kişinin bedensel bütünlüğünün tamamen bozulacağı endişesini taşıyor. İnsanlarda ‘Organ bağışı yaparsam günah işler miyim?’ düşüncesi var. Dini bilgi yetersizliği veya ön yargılardan kaynaklı çekinceler de az değil. Bazen ‘Organ bağışında bulunmak ister misiniz?’ diye sorduğumuz ailelerin konuyu önce bir din adamına danışmak istediklerini görüyoruz. Ülkemizde organ bağışını artması için Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bu konu üzerinde ısrarla durması gerekmektedir. İllerde ve ilçelerdeki din görevlileri ve müftülerin olumlu destekleri ile artış hızı daha da artacaktır.”
Yoğun bakım ortamında nakil için elverişli, beyin ölümü tespit edilen donör sayısının yılda ortalama 1250 kişi olduğunu belirten Bakan, "Bunun da yalnızca yüzde 40’ının organlarını bağışlıyor. Vefaten organ bağışı yapanların nüfusumuza oranı 1 milyon kişide 7 kişiye denk geliyor" dedi.
"BELÇİKA MODELİ ÇÖZÜM OLABİLİR"
Dünyada organ bağışı ile ilgili dört yöntemin olduğunu aktaran Bakan, bu yöntemlerin bağışı yapacak kişinin kendi rızası ile organ bağışı yapmaya hazır olmadığı durumlarda devreye girdiklerini de aktardı.
“Bu düzenlemeler her ülkede farklılık gösteriyor. Ülkemizde 18 yaşını doldurmuş, akli dengesi yerinde olan herkes kendi rızasıyla organ bağışında bulunabilir. Ancak dünya geneli hızla, 18 yaşından büyük her birey, sağlıklıyken organ bağışçısı olduklarına itiraz etmemişlerse, ‘organ bağışçısı olarak kabul edilir’ anlayışı olan, ‘Organ Bağışı Sisteminde Belçika Modeli’ uygulamasına yöneliyor” diye konuşan Doç. Dr. Bakan, bağışların artması için bağış yöntemlerinde yasal değişikliğe giderek Belçika modeline geçmenin çözüm olabileceğini vurguladı.
"1 KİŞİ 8 KİŞİYİ KURTARABİLİR"
Bir kişinin tüm organlarını bağışladığında 8 kişiye hayat verebileceğini aktaran Bakan, 2 bini çocuk olmak üzere 30 bine yakın insanın nakil beklediğine dikkat çekerek, “Tüm yurttaşlar fedakârlıkta bulunmalı, elini taşın altına koymalı. Lütfen yaşarken organınızı bağışlayın” dedi.
