Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enver Atalar, 29 Eylül Dünya Kalp Günü'nde ANKA Haber Ajansı'nın sorularını yanıtladı. Covid-19 ile beraber grip mevsimine girildiğini vurgulayan Dr. Atalar, "Yapılan çalışmalarda influenza (grip) aşısıyla kalp krizi riskinin azaldığı, ölüm riskinin azaldığı gösterilmiş, yani influenza aşısı etkili. Covid de influenzanın çok daha kötü bir şekli aslında. İnfluenza ile Covid beraber olduğunda bu riskler en az 10 kat artıyor. İnfluenza aşısı olan insanlarda Covid öncesi dönem çalışmalar var, yüzde 20-25 azaltıyor. Kalp krizi riskini yüzde 25 azaltıyor" dedi.
Atalar'ın açıklaması şöyle:
"KALP HASTALARI, COVİD OLDUKLARINDA NORMAL KİŞİLERE GÖRE 8-10 KAT DAHA FAZLA ÖLÜM RİSKİYLE KARŞI KARŞIYA"
"Covid-19 gerçekten yüksek riskli. İnfluenza dediğimiz gribe göre her türlü riski daha fazla. Ölüm riski, kalp hastalığı riski… Ama kalp hastalığı olan kişiler en yüksek riskli gruplardan bir tanesi. Bir numara akciğer hastalarıdır, ikinci sırada da kalp hastaları gelir. Her türlü kalp hastalığı; kalp damar hastalığı olsun, stentli bypasslı hasta, eskiden kalp krizi geçirmiş olan hastalar, daha önceden felç geçirmiş olan hastalar, kalp yetmezliği hastaları, bunların hepsi Covid oldukları zaman normal kişilere göre 8-10 kat daha fazla ölüm riskiyle veya hastaneye yatma riskiyle karşı karşıyadır. Onun için bunların daha iyi korunması, daha iyi maske takması, kalabalığa girmemesi ve aşı olması kesinlikle önerilir.
"YOĞUN BAKIMA YATAN HASTALARIN EN AZ YÜZDE 20'SİNDE KALP YETMEZLİĞİ, KALP TUTULUMU OLUYOR"
Covid gerçekten riski bir hastalık. Yoğun bakımda yatan hastalara sorsanız aşı olurlar ya da bir kez daha dünyaya gelseler aşı olurlar. Yoğun bakıma yatıp çıkan hastaların en az yüzde 20’sinde kalp yetmezliği, kalp tutulumu oluyor. Hafif geçirenlerde, hastanede yatıp çıkanlarda, yoğun bakımda yatmayanlarda ortalama yüzde 10 kalp bozukluğu oluyor. ‘Ben ayakta geçirdim’ diyenlerin de yüzde 1-2’sinde kalp bozuluyor. Kalp kası iltihabı maalesef yapıyor. Covid çok daha nadiren kalp krizi de yapabiliyor. Gençlerde de yapabiliyor, yaşlılarda da yapabiliyor, ama daha çok gördüğümüz kalp kası iltihabı yapması. Bu bir kısmında giderek kötüleşerek hastayı öldürüyor, bir kısmında da aynı kalıp hayat boyu kalp yetmezliği hastası olabiliyor, bir kısmında da iyileşebiliyor. Ama sonuçta kalp kası tutuldu mu çok sevdiğimiz bir durum değil.
"COVİD ENFEKSİYONUNU AĞIR GEÇİRMİŞ OLAN BİRİNDE KALP KASI İLTİHABI ORANI YÜZDE 20, BİONTECH'TE 10 BİNDE 1"
Biontech aşısı kalp kası iltihabı yapıyor mu, yapabiliyor. Çok çok nadir yapıyor ama. Yapılan çalışmalarda genç erkeklerde yapma riski daha fazla. Bunlarda da yaklaşık 5 bin ila 10 binde bir, değişik çalışmalar var. Çok çok nadir yapıyor. Yani bir Covid hastalığına göre yapma ihtimali çok az. Yine yapılan çalışmalarda aşıya bağlı kalp iltihabı gelişenlerin yüzde 90’ı ayakta geçiriyor. Bakıyoruz, testlerini yapıyoruz, EKO’sunu yapıyoruz, ‘Biontech’ten sonra tamam oldu’ diyoruz ama iyileşiyor. Geri kalan yüzde 10’un yüzde 8’i hastaneye yatıyor, ilaç veriyoruz iyileşiyor. Yüzde 2’si de yoğun bakımlarda yine iyileşiyor. Yani ölen hasta yok. Ve çoğu da eski haline, kalp kası iltihabı geçirmemiş şekline dönüyor. Tıpta her zaman bir kâr zarar oranı hesaplarız. Yapacağımız işlem kârlıysa, zararı daha azsa yaparız. Covid enfeksiyonunu ağır geçirmiş bir insan ciddi kalp yetmezliği, kalp krizi, ölüm riskiyle karşı karşıya; Biontech’te bu oran çok düşük, 10 binde bir. Diğer tarafta ise yüzde 20. Hangisini tercih edersiniz, tabii ki çok nadir olanları. Yoksa sıfır riskli hiçbir şey yoktur. Bütün ilaçların mutlaka bir yan etki riski vardır, her zaman kâr zarar oranına bakarız.
"GRİP AŞISI KALP KRİZİ RİSKİNİ DÜŞÜRÜYOR"
Grip aşısı Covid’ten önce de riskli gruplara öneriliyordu. Bu riskli gruplar; 65 yaşın üstü, şeker hastaları, kalp damar hastalarının hepsi, inme öyküsü olan hastalar, vücut direnci düşük olan hastalar gibilerine zaten influenza aşısını öneriyoruz, sağlıklı insanlara önermiyoruz. İnfluenza kendi başına zatürre riskini, ölüm riskini artıran; ayrıca kalp krizi riskini artıran da bir hastalık. Yapılan çalışmalarda influenza aşısıyla kalp krizi riskinin azaldığı, ölüm riskinin azaldığı gösterilmiş, yani influenza aşısı etkili. Covid de influenzanın çok daha kötü bir şekli aslında. İnfluenza ile Covid beraber olduğunda bu riskler en az 10 kat artıyor. İnfluenza aşısı olan insanlarda Covid öncesi dönem çalışmalar var, yüzde 20-25 azaltıyor. Kalp krizi riskini yüzde 25 azaltıyor; inme riskini, zatürre riskini azaltıyor. Onun için yüksek riskli grupların influenza aşısı olmalarını mutlaka öneriyoruz.
"COVİD AŞISINI MUTLAKA OLMALIYIZ"
Covid hepimiz için zararlı. Aşı olanlarımız daha çok korunuyor, özellikle iki doz Biontech’ten sonra koruma oranı çok artıyor. En azından yoğun bakıma yatma ve ölüm riski çok çok düşük. Ama şu an yoğun bakımlara bakacak olursak yüzde 80-90’ı veya ölenlerin yüzde 90’ından fazlası hiç aşı olmayanlar. Bir kere mutlaka hepimizin aşı olması lazım. Hastalığa yakalandığımız anda, genç de olsak yaşlı da olsak nasıl sonuçlanacağını bilmiyoruz. Covid değişik bir virüs; iyileşti derken felç yapabiliyor, iyileşti derken kalp krizi yapabiliyor. Onun için aşıyı mutlaka olmamız lazım. Aşı olsak bile kapalı ortamlarda maskeyi çıkarmamalıyız, çok yakın temas kurmamalıyız ve el yıkamaya özen göstermeliyiz. Bu herkes için risk olan şey, kalp damar hastalığı olanlar için 5-10 kat artıyor."
