CHP İstanbul Milletvekili Nimet Özdemir, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunduğu kanun teklifiyle Ekokırımın Türk Ceza Kanunu’na ve Çevre Kanunu’na suç olarak eklenmesini önerdi. Teklife göre, ekosisteme telafisi mümkün olmayacak zarar verenler ağır hapis ve para cezalarıyla karşı karşıya kalacak.
Ekokırım Nedir?
Ekokırım, çevreye geniş çaplı ve uzun vadeli zarar verilmesi anlamına geliyor. Ormanların bilinçli şekilde yok edilmesi, petrol sızıntıları, nükleer kazalar ve doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi bu suç kapsamına giriyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin de gündeminde olan ekokırım, birçok ülke tarafından suç olarak kabul edilmeye başlandı.
Özdemir, Fransa, Belçika, İngiltere, İtalya ve İspanya gibi ülkelerin ekokırımı suç kapsamına aldığını hatırlatarak Türkiye’nin de bu konuda adım atması gerektiğini vurguladı.
Hangi Cezalar Öngörülüyor?
Teklif kapsamında Türk Ceza Kanunu’na (TCK) yeni bir madde ekleniyor. Buna göre:
Ekosisteme geri dönüşü olmayan zarar verenler 10 yıldan 30 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.
5 bin ila 50 bin gün adli para cezası uygulanacak.
Suçtan elde edilen maddi kazançların 20 katına kadar ek para cezası verilecek.
Tüzel kişilerin (şirketler, kurumlar) suç işlemesi halinde, faaliyetlerine yönelik ek güvenlik tedbirleri alınacak.
Zamanaşımı işlemesi engellenecek, böylece suç uzun yıllar sonra bile yargılanabilecek.
Ayrıca Çevre Kanunu’na eklenen yeni maddeyle, zarar verilen çevrenin eski haline getirilmesi zorunlu tutulacak. Eski haline getirmenin mümkün olmadığı durumlarda kusursuz sorumluluk ilkesi esas alınarak zararın tazmin edilmesi sağlanacak.
Çernobil’den Amazon’a: Ekokırım Örnekleri
Teklifin gerekçesinde dünya çapında yaşanan ekokırım örneklerine de yer verildi. Çernobil faciası, Deepwater Horizon petrol sızıntısı, Amazon Ormanları’nın tahribatı, Aral Gölü’nün kuruması ve Nijer Deltası’ndaki petrol sızıntıları bu kapsamda değerlendirildi.
Milletvekili Nimet Özdemir, kanun teklifinin amacının gelecek nesillere temiz bir çevre bırakmak ve doğaya zarar verenleri caydırmak olduğunu belirtti. Eğer teklif yasalaşırsa, Türkiye, ekokırımı ulusal hukuk sisteminde suç olarak tanıyan ülkeler arasına katılacak.
