Hayvanlara işkence eden, öldüren veya tecavüz edenlerin 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası alması amacıyla hazırlanan kanun teklifi metni şu şekilde:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifim gerekçesiyle ekte sunulmuştur. Gereğini arz ederim. 19.012017
Saygılarımla.
Av. Mahmut TANAL
CHP İstanbul Milletvekili
GENEL GEREKÇE
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında hayvanları öldürme yahut zarar verme fiillerinin suç olarak nitelendiği denilebilecek tek hüküm 151. Maddedir. Bahse konu düzenleme ise oldukça yetersizdir. Şöyle ki;
Öncelikle sadece sahipli hayvanlara zarar verme fiili ceza kanunu kapsamında tutulmuştur. Oysa tüm hayvanların da hakları olduğunun bilinciyle hareket edilmesi gerekir. Zira; Peter Singer ve Tom Regan'ın öncülüğünü yaptığı "Haklar" kuramında, tüm bilinçli ve duyarlı canlıların türü, ırkı, zeka derecesi, yetenekleri her ne olursa olsun, hepsinin doğuştan eşit temel hakları olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan tarih boyunca hayvanlarla birlikte geliştiğimiz ve hayvan sevgisinin insanı iyileştirdiği, canlıya sevginin bir bütün olduğu da etik olarak unutulmamalıdır.
Uluslararası hukuki düzenlemelere baktığımızda Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi karşımıza çıkar. Hayvan Hakları Bildirgesi, 15 Ekim 1978 tarihinde Paris’in UNESCO evinde ilan edilen ve 14 maddeden oluşan bir metindir. İlgili bildirgede haklarını savunamayan hayvanlara da birtakım haklar tanınmıştır. Özellikle 2 düzenlemenin nazarı itibare alınması oldukça önemlidir;
- “Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir. Bir hayvan türü olan insan, öbür hayvanları yok edemez.” (madde 2)
- “Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.” (madde 11)
Dünyadaki düzenlemelere bakıldığında ise Birleşik Krallık’ta Hayvan hakları, Ceza Kanunu’nda düzenlenmiş ve hayvan haklarına aykırı muameleler suç sayılmıştır. Fransa’da da, benzer şekilde hayvan hakları ile ilgili düzenlemeler Ceza Kanununda yer almış, hayvan haklarına aykırı muameleler suç addedilmiştir.
Dolayısıyla ülkemizde 5199 Sayılı Hayvan Haklarını Koruma Kanunu ile hayvan haklarının korunması hedeflenmişse de; hiçbir neden olmaksızın hayvanları öldürme yahut hayvanlara zarar verme fiilinin Türk Ceza Kanunu kapsamında suç sayılması oldukça önemlidir. Dünyada ve uluslararası düzenlemeler ışığında bunun bir gereklilik olduğu aşikardır.
Cezalandırmanın temel hedeflerinden birinin de caydırıcılık olduğu nazarı itibare alınarak; hayvanları öldüren yahut hayvanlara zarar veren kimselere hapis cezası öngörülmüştür. Bahse konu cezanın ertelenmemesi veya adli para cezasına çevrilmemesi de yine aynı gaye doğrultusunda madde düzenlemesine eklenmiştir.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 151. Maddesinin 2. fıkrasının değiştirilerek; haklı bir neden olmaksızın hayvanları öldüren veya zarar veren kişilerin hapis cezası ile cezalandırılması hedeflenmiştir. Hayvan haklarının korunabilmesi adına özellikle caydırıcılık amacı güdülerek yapılan düzenlemede hapis cezası asıl olup, cezanın ertelenemez ve adli para cezasına çevrilemez. Madde metnindeki zarar; tecavüz, işkence, vurma ve her ne suretle olursa olsun hayvana zarar vermedir.
MADDE 2- Yürürlük maddesidir.
MADDE 3- Yürütme maddesidir.
