Atıcı'nın ilgili kanun teklifinin metni şöyle:
"TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
08.05.1985 tarihli ve 3201 Sayılı Yurt dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifimiz ve Gerekçesi ekte sunulmuştur. Gereğini saygılarımla arz ederiz.
Aytuğ ATICI Yakup AKKAYA
Mersin Milletvekili İstanbul Milletvekili
GEREKÇE
2
Yürürlükteki sosyal güvenlik mevzuatımıza göre mülga 506 Sayılı Kanun çerçevesinde emekli olan ücretli çalışanlar, 5510 Sayılı Kanunun Geçici 81. Maddesi gereğince yeniden aktif sigortalı olarak çalışmaya başlamak istedikleri takdirde iki seçeneğe sahiptirler. Birincisi, almakta olduğu emekli aylığının kesilerek aktif sigortalı haline dönme hakları bulunmaktadır. Bu durumda yeniden prim ödemeye başlayarak emekli olmak istedikleri takdirde de yeni prim ödeme gün sayısı üzerinden emekli aylıkları yeniden hesaplanmaktadır. İkinci seçenek olarak da mevcut emekli aylıklarını almaya devam ederken aynı zamanda sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabilmelerine imkan tanınmaktadır.
Yine yurtdışında yaşamasına rağmen SSK, Bağ-kur veya Emekli Sandığı kapsamında sadece Türkiye sigortalık süresileriyle Türkiye’den emekli aylığı almaya hak kazanan kişiler istedikleri takdirde yurt dışında hiçbir yasal engel olmadan çalışabilmektedirler.
Ancak, 01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olmuş ve sigortalılık süresi ve yaş koşullarını yerine getirmiş ancak emekli aylığına hak kazanabilmek için prim ödeme gün sayısını tamamlayamayan yurttaşlarımız, 3201 Sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun çerçevesinde borçlanma yoluyla prim ödeme gün sayısını ilgi yasalarda belirlenen asgari gün sayısına tamamlaması halinde ise emekli aylığı bağlanmakta ancak, bu kişilerin yurt dışında yeniden çalışmaya başlaması veya bulundukları ülkenin sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde aylık veya sosyal yardım aldıklarının tespit edilmesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan aylıkları kesilmektedir.
Sosyal Güvelik Kurumu, 3201 Sayılı Kanunun 6. Maddesinin B fıkrası gereğince yayımlamış olduğu Genelge çerçevesinde ile 6 ayda bir bu durumda olan kişilerin çalışmadıklarını veya yardım almadıklarını ibraz etmelerini istemektedir. Bu bildirimi yapmayan emeklilerin emekli aylıkları bu belgeleri ibraz edinceye kadar kesilmekte ve belgelerin SGK’ya ibrazıyla birlikte yeniden ödenmektedir.
3201 sayılı Yasanın “Aylık tahsisi ve aylığın başlama tarihi” başlıklı 6.maddesinin B fıkrası nedeniyle, bu yasanın uygulama yönetmeliği ve gerekse de SGK’nın 28.06.2012 tarihli ve 2012/24 sayılı genelgelerine göre yurt dışı sürelerini borçlanarak emekli aylığına hak kazananlar, Türkiye'de çalışabilir ama tekrar yurt dışında çalışamazlar. Açılan davalarda da yasal düzenleme nedeniyle Türk yargısı aynı yönde kararlar vermektedir.
Türkiye’de emekli olduktan sonra çalışmaya başlayan yurttaşlarımızla
yurtdışındaki aynı niteliklerde olan yurttaşlarımızın borçlanmadan emekli olmaları
halinde emekli iken çalışmalarına imkan verilirken borçlanarak emekli olanlara
yönelik yapılan bu ayrım Anayasamızın 10. Maddesinde belirtilen kanun önünde
eşitlik ilkesi çerçevesinde kabul edilebilir bir durum değildir. Yurtdışında yaşayan
sigortalıları mağdur eden bu ayrımcı uygulama Anayasamıza aykırı olduğu gibi aynı
zamanda hakkaniyet ve sigortacılık ilkelerine de aykırıdır. Sosyal sigorta sistemi
açısından prim ödemenin gerçekleştirilmesi esas kriterdir. Bunun borçlanma veya
çalışma aracılığıyla ödenmesi açısından bir ayrım yapılması da doğru değildir. Bu
ayrımın sona erdirilmesi gerekmektedir.
Kanun Teklifimiz ile yurtdışında ikamet eden ve Türkiye Sosyal Güvenlik
Kurumundan borçlanma yoluyla emeklilik hakkı kazanarak emekli aylığı alan
3
yurttaşlarımızın yurt dışında yeniden çalışmaya başlamaları, sosyal yardım ya da
emekli aylığı almaları nedeniyle aylıklarının kesilmesine yönelik kısıtlayıcı
düzenlemenin kaldırılması amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1: Söz konusu değişiklikle yurtdışında ikamet eden ve Türkiye Sosyal
Güvenlik Kurumundan borçlanma yoluyla emeklilik hakkı kazanarak emekli aylığı
alan yurttaşlarımızın yurt dışında yeniden çalışmaya başlamaları, sosyal yardım ya
4
da emekli aylığı almaları nedeniyle aylıklarının kesilmesine yönelik kısıtlayıcı
düzenlemenin kaldırılması amaçlanmaktadır.
MADDE 2: Söz konusu geçici madde düzenlemesi ile Yasanın yürürlük
tarihinden önce yurtdışında sosyal yardım alma veya çalışma nedeniyle emekli
aylıkları kesilen yurttaşlarımızın emekli aylıklarının kesildiği tarihten itibaren Sosyal
Güvenlik Kurumu tarafından ödenmesi hususu düzenlenmiştir.
Madde 3: Yürürlük Maddesidir.
MADDE 4: Yürütme Maddesidir.
YURT DIŞINDA BULUNAN TÜRK VATANDAŞLARININ YURT DIŞINDA
GEÇEN SÜRELERİNİN SOSYAL GÜVENLİKLERİ BAKIMINDAN
DEĞERLENDİRİLMESİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN TEKLİFİ
5
MADDE 1: 08.05.1985 tarihli ve 3201 Sayılı Yurt dışında Bulunan Türk
Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından
Değerlendirilmesi Hakkında Kanunun “Aylık tahsisi ve aylığın başlama tarihi” başlıklı
6.maddesinin B fıkrasının birinci paragrafının birinci cümlesi madde metninden
çıkarılmıştır.
MADDE 2: 08.05.1985 tarihli ve 3201 Sayılı Yurt dışında Bulunan Türk
Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından
Değerlendirilmesi Hakkında Kanuna aşağıdaki Geçici Madde eklenmiştir.
“Geçici Madde…: 3201 Sayılı Kanunun “Aylık tahsisi ve aylığın başlama tarihi”
başlıklı 6.maddesinin B fıkrasının birinci paragrafının birinci cümlesi gereğince
kesilen emekli aylıkları, bu kanunun yayım tarihinden itibaren üç ay içerisinde Sosyal
Güvenlik Kurumunca ilgili sigortalılara veya kanuni mirasçılarına ödenir.”
MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
