CHP, kadınların siyasette eşit temsil edilmesi için geçen mart ayında verdiği yasa teklifini bugün Genel Kurul gündemine taşıdı. CHP Genel Sekreteri Selin Sayek Böke, “Kadınların eşit temsiline evet mi diyorsunuz, hayır mı diyorsunuz” diye sordu. Böke kürsüde konuşurken AKP sıralarından sık sık itiraz sesleri yükseldi. Öneri, AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, “Başörtüsüne 'bez parçası' dediğiniz dönemde kadınların TBMM'de bulunmasına tahammül edemediniz” dedi. CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, Elitaş’a, “Sen, bir kadın grup başkanvekilini o görevden aldırıp yerine geldin. Bu ayıp sana yeter” karşılığı verdi. Genel Kurul’da tartışma çıktı.
CHP, 306 kadın örgütünün önerileri ve akademisyenlerle yapılan ortak çalışma sonucunda kadınların siyasette eşit temsili için 8 Mart 2021’de TBMM Başkanlığı’na yasa teklifi sundu. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ilk imzacısı olduğu yasa teklif ile Siyasi Partiler Kanunu, Milletvekili Seçimi Kanunu ve Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunu’nda değişiklik yapılmasını öngörüldü. Kanun teklifinde; milletvekili seçiminde siyasi partilerin aday listelerinde yüzde 50 cinsiyet kotası uygulanması, kadınların seçilebilecekleri sıralarda olmasını sağlamak için aday listesine her iki cinsiyetin birbirini izlediği ‘fermuar yöntemi’ getirilmesi, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliklerinde de yüzde 50 cinsiyet kotası uygulanması önerildi. CHP’nin kadın milletvekilleri, teklifin yasalaşması için tüm partilerden destek istedi ve siyasi partilerle temasa geçti.
BÖKE: EŞİT TEMSİLİYETE EVET Mİ DİYEYECEKSİNİZ, HAYIR MI DİYECEKSİNİZ
CHP, söz konusu teklifin gündeme alınması için Genel Kurul’da önerge verdi. Önerge üzerine söz alan CHP Genel Sekreteri ve İzmir Milletvekili Selin Sayek Böke, özetle şunları söyledi:
"5 Aralık 1934. Tam 87 yıl önce, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kadınlar seçme ve seçimle hakkı aldılar. Karşımızda büyük bir sorumluluk ve tarihi bir fırsat var. Sayın Genel Başkanı’mızın ilk imzacısı olduğu ve tüm milletvekilinin imzasıyla siyasette eşit temsiliyeti sağlayan teklifimiz gündeme alınıyor. Eşitlikçi, özgür, demokratik bir geleceği birlikte kurup kurmayacağımıza dair oylama yapacağız. Bazı sorulara yanıt veriyor olacağız. Toplumun yarısını kadınlar oluşturuyor. Kadınların siyasette de temsilin yarısını oluşturmaya evet mi, hayır mı diyeceğiz? Kadınların seçilmelerini güvence altına alabilecek sıralamalarla listelerde yer almasına evet mi, hayır mı diyeceksiniz? Fermuar yöntemini getiren teklifimiz açık. 400’e yakın kadının teklifidir. Kalkınmaya, ekonomik buhranı aşıp aşmamaya dair yanıtımız olacaktır. Bugün her mahallede kreş, her mahallede bakımevi yatırımı yapılacak sosyal devletin güvencesi olmadığı için her 3 kadından 1’i istihdamda. Bu tabloyu değiştirmeye evet mi, hayır mı diyeceksiniz? İş bulan kadınların güvencesiz çalıştırıldığı düzene evet mi, hayır mı diyeceksiniz? Bunu değiştirmeye evet mi diyeceksiniz? Sorular açık; kadınların eşit temsiline evet mi diyorsunuz, hayır mı diyorsunuz?"
Selin Sayek Böke konuşurken AKP sıralarından sık sık tepkiler yükseldi.
BEŞTAŞ: EN YÜKSEK KADIN TEMSİLİYET ORANININ YAKALANMASINDAN BÜYÜK ONUR DUYUYORUZ
HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, “Siyasette eşit temsil yönünde bir kanun teklifi verildi. Korkuyorlar. Bu kadar endişelenmeyin. Kadınlar toplumun yarısı. Hem genel merkezde hem bütün ilçelerde eş başkanlığı uygulayan bir partiyiz. Biz, en yüksek kadın temsiliyet oranının yakalanmasından da büyük onur duyuyoruz. Bugün 56 milletvekilimizden 24’ünün kadın olmasından gurur duyuyoruz. Biz, kadının eşit temsiliyetini sağlayan bir partiyiz. Biz, bu kanuna tabi ki ‘evet’ diyeceğiz” dedi.
ÖNERGE REDDEDİLDİ
Müzakerelerin ardından yapılan oylamada, önerge AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
ELİTAŞ: 'BU KADINA HADDİNİ BİLDİRİN' DİYEN GELENEKTEN GELİYORSUNUZ
AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, “Bu kanun teklifini verenlerin grup başkanvekillerinden birinin kadın olmasını dilerdim. Bir kadın grup başkanvekili görev aldı. Ona da tahammül edemediniz, partinizden ihraç ettiniz. Başörtüsüne 'bez parçası' dediğiniz dönemde kadınların TBMM'de bulunmasına tahammül edemediniz. 'Bu kadına haddini bildirin' diyen bir gelenekten geliyorsunuz” dedi.
ALTAY: KADIN GRUP BAŞKANVEKİLİNİ GÖREVDEN ALDIRIP YERİNE GELDİN
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, “Başörtüsü, kadının başını örter. İnancının gereğidir. Sizin günahlarınızı örtmez. Size buradan ekmek çıkmaz. Bu devlet iki şeyden çekiyor; devlete çöken haramilerden, sizin gibi Allah ile aldatanlardan. Evet, bizim bir kadın grup başkanvekilimiz yok. Sen bir kadın grup başkanvekilini o görevden aldırıp yerine geldin. Bu ayıp sana yeter” diye konuştu.
GENEL KURUL’DA GERGİNLİK ÇIKTI
Altay’ın konuşmasının ardından Genel Kurul’a tansiyon yükseldi. Milletvekilleri sıralarından kalktı. AKP ve CHP arasında sözlü sataşmalar yaşandı. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, Elitaş’a tepki gösterdi. TBMM Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç, gerginlik dinmeyince 15 dakika ara verdi.
Aranın ardından yeniden söz alan Beştaş, “Bu kadar kıyamet niye koptu? Kadınlar eşit temsiliyet istiyor. Kanun tabii ki geçmeliydi ama biz bunu uygulayan partiyiz. Yüzde 41 oranında kadın temsiliyetimiz var. Eş başkanlık gibi bir sistemi biz uygulayan bir parti konumundayız. Maalesef iktidar partisi eş başkanlık sistemini suç gibi göstererek kayyım atamasına gerekçe yaptı” dedi.
Altay ise “Mevkidaşım Sayın Elitaş, grubumuzun ön sıralarında oturan kadın milletvekillerimiz için ‘bunlar’ sıfatını kullandı. Takdir kendisinin. Ben yakıştıramadım” diye konuştu.
