CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer yazılı soru önergesinde şöyle dedi:
“Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi Madde 1- 'On sekiz yaşına kadar her insan çocuk sayılır.' denilmektedir. 2012 yılında yasalaşan 4+4+4 yasası ile zorunlu ilköğretim dönemi 6-13 yaş aralığına çekilmiştir. Ortaokulun bitiş yaşı çocuk işçiliğinin yaygınlaşmasına neden olmakta ve fiilen çalışma yaşı 13'e düşmektedir. Çünkü yoksulluk erken yaşta çalışmayı zorlamaktadır. Araştırma ve verilere göre 6-17 yaş grubundaki çalışan çocukların önceliği aile bütçesine katkıda bulunmaktır. Çocuk işçilerin kayıt altında olanlarının sayısı kaçtır? Kayıt dışı çalıştırılan çocuk işçilerin tespitine yönelik bir çalışma yapılmakta mıdır? Özellikle tarımda çalıştırılan çocuk işçilere yönelik yaşam, iş koşulları ve ücretlerine yönelik bir çalışma yapılmış mıdır? Son beş yılda iş kazaları sonucu ölen çocuk işçi sayısı kaçtır? Çocuk işçi ölümlerine neden olan durumlarla ilgili ne gibi çalışmalar ya da cezai önlemler alınmış ve uygulanmıştır?
Çocuk işçilerin çalışma sürelerinin haftalık 40 saati aştığı bilinmektedir. Bu durumu sonlandırmak amacı ile ilgili bir yaptırım uygulanmış mıdır?
Kaçak çocuk işçi çalıştıran kişi ve kurumların varlığı saptanmış mıdır? Uygulanan caydırıcı bir önlem mevcut mudur? Çocuk işçilerin çalışma koşulları ile ilgili yapılmış denetim sayısı ve denetim sonucu yapılan uygulama nedir? Ağır işlerde ve çocukların bedenen gelişmesini ya da sağlıklarını etkileyecek işlerde çalışmalarının önlenmesine yönelik denetim ve kontroller yapılmakta mıdır? ”dedi.
27 İŞYERİNDE İŞYERLERİ HAKKINDA 38.405 TL İDARİ PARA CEZASININ UYGULANMASI
Çalışma ve Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu yazılı soruya verdiği yanıtta şu bilgileri paylaştı:
“Bakanlığımızca ülke genelinde kayıt dışı istihdamla mücadele faaliyetleri yürütülmekte, bu faaliyetlerin önemli bir bölümünü de yoğun ve yaygın biçimde alanda yapılan denetim faaliyetleri oluşturmaktadır.
Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilen inceleme ve soruşturmalarda çocuk ve genç işçiler öncelikli risk grubu olarak belirlenmektedir. Çocuk ve genç işçilere ilişkin şikâyet veya ihbarlar ise program dışı teftiş, inceleme ve soruşturmalar kapsamında öncelikli olarak değerlendirilerek teftiş kapsamına alınmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun "Çalıştırma yaşı ve çocukları çalıştırma yasağı" başlıklı 71'inci maddesi ile "Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" hükümleri gereğince 2015 yılında yapılan teftişler sonucunda, 27 işyerinde 4857 sayılı Kanunun 104'üncü maddesine muhalefet edildiği tespit edilmiş olup, bu işyerleri hakkında 38.405 TL idari para cezasının uygulanması istenilmiştir.
Bakanlığımız ile Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ortaklığında 2012 yılından beri "Fındık Tarımında Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi Projesi" yürütülmektedir. Proje çerçevesinde Fındık tarımında çocuk işçiliğini önlemek için yerel kapasite büyük ölçüde artırılmış, Ordu'da Mevsimlik tarım işçilerinin konakladığı dört merkezde ve 2015'te dahil edilen Düzce ilinde Akçakoca ve Çilimli ilçelerinde, Sakarya ilinde Hendek ilçesinde doğrudan çocuklara yönelik eğitim desteği ve yaz okulu hizmeti sağlanmış, ailelere yönelik bilinç artırma çalışmaları yapılmıştır. 2015 Kasım ayı itibarıyla 17 yaşına kadar çalıştırılan aday çırak, çırak, stajyer öğrenciden oluşan kayıtlı işçi sayısı 401.464'tür.”
GÜRER KAYIT DIŞI ÇOCUK İŞÇİLERİ DE SORDU
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına sorduğu iş kazalarına yönelik kayıt dışı çocuk işçileri de içeren sorusunu da Bakan yanıtladı. Gürer, bakana, “Temmuz 2016 ile birlikte, 2016'nın ilk 7 ayında hayatını kaybeden işçilerin sayısı 1049'dir. 5'i 14 yaş ve altında, 7'si 15-17 yaş aralığındaki çocuk işçilerdir, iş kazaları azalmasına rağmen, ölümlerde artış oluşmasının nedenleri nedir? Önlemler ve denetimlerin rutin olmaktan çıkıp, soruna çözüm üretimine de dönüştürülmesi için yapılan çalışmalar nelerdir? Kayıt dışı çocuk işçiler ile ilgili denetimlerde neden sonuç alınamamaktadır?" sorusunu yöneltti.
Soruya yanıt veren Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu şunları ifade etti:
“Bakanlığımız, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenebilmesi, iş sağlığı ve güvenliği alanında yaşanan sorunlara kalıcı çözümler getirilmesi amacıyla öncelikle uluslararası normlarla uyumlu bir mevzuat alt yapısının oluşturulmasına yönelik çalışmaktadır. Bu kapsamda 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun yürürlüğe girmesi sağlanmıştır. Kanunun amacı, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinde en iyi koşullan hedefleyerek işyerlerinin mevcut durumunun sürekli iyileştirmesi olmuştur.
Bakanlık olarak, iş kazalarının azaltılması için ön koşul olan iş sağlığı ve güvenliği kültürünün ve bilincinin oluşturulması amacıyla iş sağlığı ve güvenliğini sağlayacak tedbirlerin alınması, toplumun sağlık ve güvenlik konularında duyarlılaştırılması, mevzuatın etkin uygulanmasının sağlanması için çalışmaları sürdürülmektedir.
Bakanlığımızca teftişlerde, çocuk işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi halinde çocuk işçi çalıştıran işverenlere idari yaptırımlar uygulanmakta, çocuklar çalışmaktan men edilerek eğitime yönlendirilmektedir. Ayrıca programlı teftişlerde çocuk ve genç işçiler öncelikli risk grubu olarak belirlenmekte, kayıt dışılık ise öncelikli riskler arasında yer almaktadır. Yine, çocuk ve genç işçiler ile kayıt dışılık konusuna ilişkin yapılan şikâyet veya ihbarlar ise program dışı teftiş kapsamında öncelikli olarak değerlendirilerek teftiş kapsamına alınmaktadır.
Öte yandan, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 4'üncü maddesinde açıkça belirtildiği gibi işveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede işverenler; mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapmakla, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izlemekle, denetlemekle ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlamakla, risk değerlendirmesi yapmakla veya yaptırmakla, çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne almakla, yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler.
Sosyal Güvenlik Kurumu ve 81 sosyal güvenlik il müdürlüğüne yapılan ihbar ve şikayetlere istinaden çıkartılan görev emirleri doğrultusunda ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile birlikte kayıt dışı istihdamın önlenmesi amacıyla sigortalılık ve işyeri denetimleri yapılmakta olup, kayıt dışı çalıştığı tespit edilen çocuk çalışanlar dâhil tüm çalışanlar kayıt altına alınmaktadır.”
GÜRER: YANITLAR ÇOK YETERSİZ
Gürer sorulara verilen yanıtların çok yetersiz olduğunu ifade ederek özellikle çocuk işçilerin kayıt dışı çalıştırılması, iş cinayetlerin önlenmesi yönünde daha çok denetime gerek olduğunu belirtti. Ülkemizin iş cinayetlerinde Avrupa birincisi dünya üçüncüsü olduğuna dikkat çeken Gürer alınan önlemler ve mevcut yasal düzenlemelerin bu bağlamda gözden geçirilmesi, çalışma koşullarının çalışanlar lehine iyileştirilmesinin de gerektiğini ifade etti.
