Ülkemiz, yakın tarihte benzeri görülmediği bildirilen bir zirai don
afetine uğramıştır. Ani hava değişimleri sonucunda, ülkemizin
dört bir yanında çiçek açan veya olgunlaşmaya başlayan
meyveler, sebzeler, tahıllar yanmış; çiftçilerimizin bir yıllık emeği
boşa gitmiş, ekolojik bir felaket yaşanmıştır. Ancak bu felaket,
deyim yerindeyse, göstere göstere gelmiştir. Güney illerimizi ve
bu sırada Hatay’ı da etkileyen bir zirai don, şubat ayı sonu ve
mart ayı başında yaşanmış; özellikle narenciye bahçelerimiz bu
don sonucunda büyük zarar görmüştü. Yaklaşık 27 bin hektarlık
tarım arazisinde, mandalina üretiminde yüzde 40, portakal
üretiminde yüzde 70 kayıp olduğunu tahmin ediyoruz.
Hatay 2024 yılında 563 milyon dolar yaş meyve ve sebze ihraç
eden; 1,5 milyon meyve veren ağaç varlığıyla ve 36 bin dekar
üretim sahasıyla ülkemizin tarım üretiminde ön sıralarda yer alır.
Geçen yıl üretilen meyve, sebze ve tahıl miktarı da kayda değer
bir büyüklükteydi: 2024 yılının tamamı için, 1 milyon 306 bin ton
üretim gerçekleştirilmişti. Bunun içinde 167 bin ton yağlık zeytin,
172 bin ton mandalina, 337 bin ton satsuma mandalinası, 234 bin
ton Washington portakalı, 128 bin ton limon ve 72 bin ton
sofralık üzüm yer almıştı. Bu seneki don felaketinin büyüklüğü ve
etkisi nedeniyle, bu üretim düzeyinin yarısına ulaşabileceğimiz
kuşkuludur. Hem şehrimiz hem ülkemiz büyük bir ihracat
gelirinden yoksun kalacak hem de zaten güçlükle kontrol edilen
gıda enflasyonu, arzdaki düşüş nedeniyle daha da artacaktır.

Limonda zirai don nedeniyle yaşanan kayba çözüm olarak,
ihracat yasağı gündeme getirilmiş; bunun faydalı ve doğru bir
karar olmayacağını ifade etmiştik. Nitekim, yine söylediğimiz
gibi, daha önceki yıllarda domates için getirilen yasağın günler
içinde geri çekilmesi gibi, limona getirilen yasak da ertelendi.
Bu sefer karşı karşıya olduğumuz afet, çok daha yıkıcı ve büyük
ölçeklidir; bu nedenle çiftçilerimize yardım edilirken TARSİM
kapsamında olma şartı konulmamalıdır. Çiftçilerimizin borçları
silinmeli, kredilerinin faizleri silinmeli, don kaynaklı zararları
telafi edilmeli ve tarım üreticilerine yönelik icra işlemleri, ikinci
bir emre kadar durdurulmalıdır.