Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Denizli Milletvekili, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Üyesi Şeref Arpacı yaptığı yazılı açıklamayla 2024 yılı ocak ayı bütçesindeki rekor açığa dikkati çekti. Kamu kaynaklarının, ülkenin gerçek ihtiyaçları yerine, AKP’nin yerel seçimleri kazanması için harcandığına değinen Arpacı, “Mali disiplin yok oldu. Türkiye’de merkezi yönetim bütçesi ocak ayında 150 milyar lira açık verdi. Bu 2020, 2021 ve 2023 yılları hariç önceki yıllarda verilen yıllık açıktan bile fazla. Bu bütçe açığı, AKP iktidarının yandaş müteahhitlere, para babalarına ve yandaşlarına milletin cebinden alarak verdiği paralardan kaynaklanmaktadır. Milletin parasını har vurup harman savuruyorlar. Yarın, bu bütçe açığının ceremesini vatandaşımıza artan vergilerle ödetecekler” diye konuştu
NAKİT AÇIĞI BÜTÇE AÇIĞINDAN DA BÜYÜK
CHP’li Arpacı’nın yazılı açıklaması şu şekilde:
Ocakta bütçe harcamaları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 139 oranında artarak 768 milyar liraya çıkarken, bütçe gelirleri ise yüzde 113,5 oranında artarak 617 milyar lirada kaldı. Ekonomideki reel büyümenin yüzde 3-4 civarında kaldığı bir dönemde, bütçe harcama ve gelirlerinin bu ölçüde artması, yüzde 65 civarında hesaplanan enflasyonun inandırıcılıktan ne kadar uzak olduğunu açıkça gösteriyor. Bu arada Hazinenin nakit açığı ise 2023 yılında gider yazılan ancak fiilen ödemesi yapılmayıp 2024 yılına ertelenen harcamalar yüzünden çok daha yüksek seyrediyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı ocak ayı nakit açığının 206 milyar lira olarak gerçekleştiğini açıklamıştı.
FAİZ YÜKÜ BEŞ KAT ARTTI
Ocak ayı bütçesindeki 150 milyar liralık açık şokunun arkasında geçen yılın aynı ayına göre beş kat artan faiz ödemeleri bulunuyor. Ocak 2023’te 21,4 milyar lira olan faiz ödemesi bu yıl 121,1 milyar liraya kadar tırmandı. ‘Faiz sebep enflasyon sonuç’ anlayışının bütçede yarattığı bu faiz şoku sadece 2024 yılında değil ilerleyen yıllarda da artarak devam edecek. Ocakta toplanan her 100 liralık verginin 23,4 lirası faiz olarak ödendi. Faizin bütçe harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 15,7’ye çıktı. Geçen yıl ocakta bu oran yüzde 6,6 idi.
DOLAYLI VERGİNİN PAYI YÜZDE 73,5
Ocakta vergi gelirleri yüzde 104,6 oranında artarak 517,2 milyar liraya yükseldi. Bu tutarın 380,4 milyar liralık büyük kısmını önceki yıla göre yüzde 110,5 oranında artan KDV, ÖTV gibi dolaylı vergiler oluşturdu. Dolaysız vergilerde yaşanan artış ise yüzde 89,7’de kaldı. Dolaylı vergilerin vergi gelirleri içerisindeki payı yüzde 73,5’e kadar çıktı. Dolaylı vergilerin yüksekliği vergi yükünün tüketiciye ve dar gelirliye yüklenmesi anlamı taşımaktadır. Kısacası AKP iktidarı bütçe açığının getirdiği yükü ücretli çalışanların, işçilerin, emekçilerin ve emeklilerin üzerine yüklemektedir.
DİYANET OCAK AYI HARCAMASINDA İCRACI BAKANLIKLARI GERİDE BIRAKTI
Öte yandan Diyanet İşleri Başkanlığı, ocak ayında 9 milyar 726 milyon 132 bin TL’lik harcamaya imza attı. Diyanet’in bu harcaması birçok kamu kurumunu geride bırakırken bunların arasında icracı bakanlıklar da yer aldı. Başkanlığın ocak ayı harcaması ile geride bıraktığı kamu kurumları arasında 3,2 milyar TL harcayan Kültür ve Turizm Bakanlığı, 4,6 milyar TL harcayan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2,9 milyar TL harcayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 1,9 milyar TL harcayan Dışişleri Bakanlığı ve 5,1 milyar TL harcayan İçişleri Bakanlığı da yer aldı.
