CHP İstanbul milletvekilleri Sezgin Tanrıkulu ve Barış Yarkadaş, ‘referandumun güven ve huzur ortamı içerisinde şeffaf, adil, şaibeden uzak, aleniyet kuralları çerçevesinde geçmesini sağlamak’ amacıyla Meclis araştırma komisyonu kurulmasını istedi. Araştırma önergesinin gerekçesinde, şu görüşlere yer verildi:
-YSK seçmen bilgilerinin doğruluğu, güncelliği ve şeffaflığını sağlamak ve denetimini yapmakla mükelleftir. Seçmen kütüklerinin hangi tarihlerde, kim tarafından, nasıl güncellendiği denetlendiği; seçmen listelerinin nasıl oluşturulduğuna ilişkin bilgilendirmenin anayasa referandum oylama öncesi yapılması gerekmektedir.
-Siyasi partilerin seçmen kütüklerini etkin biçimde kontrol etmesi için, seçmen listeleri askıya çıkarılırken, nakil yapılan seçmenler, eklenen seçmenler, ilk kez oy kullanacak genç seçmenler, adres değişikliği yapan seçmenler, bir önceki seçim dönemi askı listesinde olmayıp eklenen seçmenler, bir önceki seçim dönemi askı listesinde olup çıkarılan seçmenlere ait veriler de tahakkuk ettirilmelidir. Seçimler öncesinde vatandaşlarımızın adres değişikliği bilgilerinin doğruluğunun emniyet görevlileri tarafından etkin bir şekilde araştırılmasının sağlanması önemlidir. Elektrik, doğalgaz ve su abonelikleri iptal edilmeden adres değişikliği işlemlerinin yapılmaması önleyici ve caydırıcı bir tedbir olabilecektir. YSK vatandaşların adres bilgilerinin doğruluğunu elektrik, su, doğalgaz abonelik kayıtları, devletten aldığı sosyal yardımlar ve Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarından sorgulamalıdır.
-Oylama sonuçlarının hesaplanması ve denetlenmesi için gerekli temel unsur ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarıdır. Islak imzalı sandık sonuç tutanakları, ilçe seçim kurullarında SEÇSİS aracılığı ile bilgisayar ortamına girilmekte, sonuçlar eş zamanlı olarak YSK merkezine aktarılmakta, aynı sonuçlar tüm siyasi partiler ile paylaşılmaktadır. Islak imzalı sandık sonuç tutanağı, ilçe seçim kurulu tarafından SEÇSİS sistemine girilinceye kadar yürütülen tüm işlemler manuel olup insana dayalıdır ve bilişim teknolojileri kullanarak müdahale etmek mümkün değildir. SEÇSİS sistemine ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarının girilmesinde iki kuşku söz konusu olmaktadır. Birincisi; sandık sonuç tutanaklarının değiştirildiği ya da hatalı girildiğidir. İkincisi ise birleştirme tutanakları üzerinde oynamalar yapıldığıdır.
-Islak imzalı sandık sonuç tutanakları, oylama sonuçlarının ilk tahakkuk kaydıdır. Anayasa Referandum oylamasındaki usulsüzlükler, itirazlar, iddialar ıslak imzalı sandık sonuç tutanakları ve oy torbaları ilçe seçim kuruluna ulaştırılmasına kadar ki süreç içerisinde meydana gelmektedir. Oy pusulalarının güvenliğinin sağlanması için sandık başkanı ve en fazla oyu alan üç (3) siyasi partilerce görevlendirilmiş sandık kurulu üyesinin müşterek muhafaza ile ilçe seçim kurullarına götürülmesi kuralı titizlikle uygulanmalıdır. Müşterek muhafaza oylama sonuçlarının ilçe seçim kurullarına ulaştırılması ve birleştirme tutanaklarının düzenlenmesine kadar devam eden bir süreç olmalıdır.
