2000 yılında imzaya açılan ve 2005 yılında yürürlüğe giren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) “İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme’ye Ek 12’nci Protokolü’nü Türkiye 18 Nisan 2001 tarihinde imzalamış, ancak onaylamamıştır. 12. Protokol’ün “ayrımcılığın genel olarak yasaklanması” başlıklı 1. maddesi şu şekildedir:
“Hukuken temin edilmiş olan tüm haklardan yararlanma, cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasi veya diğer kanaatler, ulusal veya sosyal köken, ulusal bir azınlığa mensup olma, servet, doğum veya herhangi bir diğer statü bakımından hiçbir ayrımcılık yapılmadan sağlanır. Hiç kimse, 1. paragrafta belirtildiği şekilde, hiçbir gerekçeyle hiçbir kamu makamı tarafından ayrımcılığa maruz bırakılamaz”.
“Genel bir ayrımcılık yasağı” öngören protokol, herkesin kanun önünde eşit olduğu ve kanunun eşit korumasından yararlanma hakkına sahip olduğu temel ilkesini göz önünde bulundurur. Eşitlik ilkesine aykırı davranmayı yasaklayan ve yasayla öngörülen haklardan yararlanmanın herhangi bir nedenle engellenmemesini güvence altına alan protokol, Türkiye tarafından henüz onaylanmamıştır. Bu konu hakkında Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Türkan Elçi, Hakan Fidan’ın cevaplaması istemiyle şu soruları sordu:
1- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 12 numaralı protokol aradan geçen zamana rağmen neden onaylanmamıştır? Uluslararası bağlayıcılığı olan protokolün onaylanmama gerekçesi nedir?
2- Her türlü ayrımcılığa karşı yasakları düzenleyen Ek 12 numaralı protokolün imzalandığı 18 Nisan 2001 tarihinden bugüne kadar herhangi bürokratik, siyasi ve diplomatik bir süreç işletilmiş midir? Bu süreçlerin detayları nelerdir?
3- Söz konusu protokolün onaylanabilmesi adına mevzuatlar üzerinde herhangi bir hukuki çalışma yapılmış mıdır? Yapıldıysa çalışmaların detayları nedir?
4- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 12 Numaralı Protokolün onaylanması halinde değiştirilmesi gereken yasalar, kararnameler veya düzenlemeler var mıdır? Varsa hangileridir?
5- Ek 12 Numaralı protokolün onaylanma sürecinin tamamlanması Dışişleri Bakanlığı’nın yakın gündeminde var mıdır? Konuyla ilgili herhangi bir takvim belirlenmiş midir?
