Kısa Çalışma Ödeneği;
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu baz alınarak hazırlanan yönetmeliğe göre, sigortalı sayılan kişileri hizmet akdine tabi olarak çalıştıran işverenin, SALGIN nedeniyle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması, işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması hallerinde, işçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi söz konusu olmaktadır.
Kısa Çalışma Ödeneği ve ücretsiz izne tabi tutulan milyonlarca işçinin maaşı İŞKUR üzerinden ödenmektedir..
Salgın döneminde yaklaşık bir yıldır devam etmekte olan Kısa Çalışma Ödeneği,
Resmi Gazetede yayımlanan Karar doğrultusunda süresi önce 31.12.2020’ye
Ardından da "Kısa çalışma ödeneğinin süresini son defa olarak mart ayı sonuna, asgari ücretteki artış miktarı kadar yükselttiğimiz nakdi ücret desteğinin süresini de 17 Mart'a kadar uzatıldı.
Çalışan kişinin 12 ay üzerinden prime esas kazancı dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60'ı olarak hesaplanan ödenek yalnız bazı handikapları da beraberinde getiriyor
Asgari ücretle çalışan bir işçi, kısa çalışma ödeneği olarak asgari ücretin %60’ını alıyor.
Asgari ücretten daha yüksek ücreti olan kişiler de kendi ücretlerinin %60’ı üzerinden kısa çalışma ödeneği alıyor.
Fakat kısa çalışma için belirlenen üst limit asgari ücretin 1,5 katını geçemiyor.
Bir kişinin normal şartlardaki ücreti ne olursa olsun, ona ödenecek kısa çalışma ödeneği asgari ücretin 1,5 katını aşamıyor.
2021 yılı asgari ücreti üzerinden rakamları kontrol ettiğimizde karşımıza şu tablo çıkıyor:
|
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ |
Günlük |
Aylık (30 Günlük) |
|
Alt Limiti |
71,55 |
2.146,50 |
|
Üst Limit |
178,88 |
5.366,40 |
İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için İŞKUR tarafından sadece genel sağlık sigortası primi ödeniyor.
Emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiyor.
4857 sayılı iş kanuna eklenen geçici 10.madde ile İş kanuna tabi olsun ya da olmasın her türlü işçinin COVID-19 salgını nedeniyle .... iş akdi fesih edilemeyeceği hükme bağlandı.
Ancak bu duruma da bir istisna getirilerek
Fesih yasağı uygulanan hallerde işveren işçiyi ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARABİLECEK.. denildi.
Patronlar bu sayede fesih yoluna gitmeden, bu haklarını
başvuru-Teklif/onay/ evrak işleri olmadan kullanabilmeye başladılar ve
Fesih yasağı çerçevesinde ücretsiz izne çıkartılan işçiye günlük ödeme yapmaya başladılar.
Nakdi ücret desteği, 2020 yılında günlük 39,24 TL olarak uygulanmıştı. Tutar 2021 yılında %21,56 oranında arttırılarak günlük 47,70 TL olarak uygulanmaya başlanacak,
Tam ay ücretsiz izinde olan bir işçi için bu tutar aylık 1.431 TL oluyor. Bu tutar üzerinden damga vergisi kesildikten sonra işçinin hesabına yatırılacak tutar ise 1.420,14 TL.
Örneğin Asgari ücret alan bir işçiye kısa çalışma ödeneği verilmesi halinde;
2.146,50 TL ücretsiz izne çıkartılan işçi 1.431,00 TL almaya hak kazanacaktır.
Aradaki fark 715,50 TL dir.
Salgın döneminde bile işçinin cebinden alınmıştır.
Salgın döneminin en yıkıcı etkilerini çalışan işçi emekçi kesimi yaşamış olup emekçiler işleri ile sağlıkları arasında sıkışmış ve zorlanmışlardır.
Kısa Çalışma Ödeneği Mart ayı itibariyle sonlanıyor, bunun anlamı işten çıkarma yasağı da ortada kalkacağıdır.
-Salgın dönemi devam ederken Kısa çalışma ödeneği bu süreçte de devam etmelidir,
-Tutarı en az asgari ücret tutarında olmalı,
-işten çıkarma yasağının istisnası olan kod 29 uygulaması ortadan kaldırılmalı,
-İşverenin işçiyi ücretsiz izne göndererek günlük 47,00TL işsizlik ödeneğine mahkum etmesi hiç hakkaniyetli değildir.
- KÇÖ ve ücretsiz izin kapsamında olan işçilerin, bu nedenle emeklilik primlerinin ödenmemesi de en önemli sorun olarak gördüğümüzden mevzuatta yapılacak düzenlemeler ile tıpkı Askerlik yada doğum borçlanması gibi bu sürelerde emekçi lehine primlerine ilave olmalıdır.
25-26 Temmuz 2020 tarihinde CHP yaptığı olağan Kurultayında en önemli çıkış noktası 2 .Yüzyıla Çağrı Beyannamesinde de belirtildiği üzere "Güçlü sosyal devletin ilk adımı olarak 'Aile Destekleri Sigortası Kurumu' kurulacaktır" denilmiş idi.
BU METNİ TEKRAR HATIRLATMAKTA FAYDA VAR;
İşte Cumhuriyet Halk Partisi İktidarında,
Vatandaşlarımıza asgari bir gelir düzeyi mutlaka sağlanacaktır. Bu bağlamda “Aile Destekleri Sigortası” uygulamaya konulacak, bu topraklarda hiçbir çocuk yatağa aç girmeyecektir. Vatandaş, devlet yardımlarını “lütuf” olarak değil , “hakkı” olarak alacaktır
Paramızın nereye harcandığına dair tercihlerin değişmesini sağlayarak işçi ve emekçi kesimin sırtındaki vergi yükünü alacağız,
Bunun olabilmesi içinde güçlü Hukuk ve Demokrasi sistemine ihtiyacımız var.
Kamu harcamalarının etkin ve verimli kullanımını sağlayarak kamu zararının yaratılmadığı, denetimlerin yapıldığı, hesap verebilir güçlü bir ekonomik programı inşa edeceğiz.
Nermin yıldırım Kara
- - - -
