Yurttaşlar yeni yıla doğalgaza yüzde 1, elektriğe yüzde 6 oranında gelen zamla uyandı. Elektrik Mühendisleri Odası yurttaşın elektrik faturasına yansıyacak zammı “163.4 TL olan elektrik faturası 20 TL’lik artışla 183.4 TL’ye yükseldi” diye açıkladı.
Yurttaşlar yeni yıla zamla uyandı. Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) internet sitesinde, ocak ayına ilişkin yayımladığı tabloya göre doğalgaza yüzde 1 oranında zam yapıldı. Buna göre, BOTAŞ'ın konut tüketicileri için gaz dağıtım şirketlerine uyguladığı satış fiyatı, aralıkta geçerli olan tarifeye göre yüzde 1 artışla 1000 metreküp doğal gaz için 1264 TL, ticarethane, sanayi ve elektrik üretim santralleri için ise 1414 TL olarak belirlendi.
Yeni yıl zammı doğalgaz ile sınırlı kalmadı. Elektriğe de yüzde 6 oranında zam yapıldı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanan kararına göre elektrik tarifelerinde mesken, sanayi ve ticarethane abone grupları için vergi ve fonlar dahil ortalama yüzde 6 artışa gidildi.
1 Ocak 2020 tarihinden itibaren dolar kuru farkı kaynaklı zam geldi. Fiyatlar araç sınıflarına göre değişirken, zam oranı ortalamada yaklaşık yüzde 25 oldu. Bir otomobilin geçiş ücreti 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ile Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nde 10,50 TL'den 13,25 TL'ye, Osmangazi Köprüsü'nde 117,90 TL'den 147,50 TL'ye yükseldi. Bu köprülerden bir otomobilin geçişi, 10,50 TL’den 13,25 TL’ye yükseldi. Ücretler minibüsler için 13,50 TL’den 17 TL’ye, otobüsler için 29,5 TL’den 37 TL’ye, motosikletler için 4,25 TL’den 5,25 TL’ye yükseldi. Yap işlet devret modeliyle yapılan ve dolar üzerinden araç garantisi verilen projelerden Osmangazi Köprüsü’nde geçiş ücretleri yüzde 25,1 oranında zamlandı. Osmangazi Köprüsü’nde otomobiller için geçiş ücreti 117,90 TL’den 147,50 TL’ye yükseldi. Ücretler minibüsler için 188,65 TL’den 236 TL’ye, otobüsler için 224 TL’den 280 TL’ye, kamyonlar için 297,10 TL’den 371,50 TL’ye, tırlar için 374,90 TL’den 468,50 TL’ye, motosikletler için 82,55 TL’den 103 TL’ye yükseldi.
Yap işlet devret yöntemiyle yaptırılan ve yine dolarla araç geçiş garantisi verilen projelerden İstanbul’daki üçüncü köprü Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde bir otomobilin geçiş ücreti yüzde 25,5 artışla 21,90 TL’den 27,50 TL’ye yükseldi. Ücretler minibüsler için 29,10 TL’den 36,50 TL’ye, otobüsler için 54,10 TL’den 67,50 TL’ye, kamyonlar için 137,30 TL’den 171,50 TL’ye, tırlar için 170,80 TL’den 213,50 TL’ye, motosikletler için 15,35 TL’den 19,90 TL’ye yükseldi.
ZAMLARA TEPKİ GELDİ
CHP Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın ise zamlara tepki gösterdi. Akın Twitter hesabından “Yeni yılın ilk gününde iktidarın milletimize hediyesi belli oldu. Elektriğe yüzde 6, doğalgaza yüzde 1 oranında zam” dedi. DEVA Partisi Genel Merkez Yönetim Kurulu üyesi Ömer Fırat Gencal ise Twitter’da zamlara “Aynası iştir kişinin lafa bakılmaz. Enflasyonla mücadelede kararlı olmak için fiyatlama davranışlarında liderlik yapmak gerekir. Otoyol, köprü, elektrik, doğal gaza senenin ilk günü zam yaparsan inandırıcılığını kaybedersin ve kimse enflasyon hedefine inanmaz” diye tepki gösterdi.
HDP Antalya Milletvekili Kemal Bülbül ise Twitter hesabından yeni zamlara ilişkin “Yeni Yılı da fırsata çevirdiler. ‘Yeni ve güzel beklentilere’ AK(mh)P hükümetinin cevabı elektrik ve doğalgaza zam; Resmi Gazete'de yayımlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu kararıyla elektriğe yüzde 6 zam gelirken, BOTAŞ da doğalgaz ile ilgili yeni tarife yayımladı” dedi.
FATURAYA 20 LİRA EKLENECEK
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) ise yaptığı yazılı açıklamada, zammın yurttaşlar yansıması “Yıllık değişimin yüzde 12.3 olduğu yeni tarifeye göre asgari yaşam koşullarında aylık tüketimi 230 kWh olan dört kişilik bir ailenin 1 Ocak 2020’de 163.4 TL olan elektrik faturası 20 TL’lik artışla 183.4 TL’ye yükseldi” diye anlatıldı. EMO, zamları şöyle değerlendirdi:
“1 Ocak 2021 tarihinden itibaren yürürlüğe giren tarifelerdeki zamlar, adeta ‘perşembenin gelişi çarşambadan belliydi’ deyişinde olduğu gibi bizleri hiç şaşırtmadı. 2019 yılının yaz aylarında, yaklaşık 1.5 yıl önce kamuoyuna yansıyan bilgilerde enerji sektörünün 47 Milyar Amerikan Dolarına varan borç içinde olduğu, bu borcun vadesi gelen 10 Milyar Amerikan Dolarlık bölümünün yapılandırıldığı halen hafızalarımızda tazeliğini korumaktadır. Aradan geçen 1.5 yıl içinde döviz kurlarında yaşanan artışları da göz önüne aldığımızda, söz konusu borçların mevcut durumu hakkında bilgimiz olmasa da bu borçların tarifelere yansıtılarak vatandaşların cebinden ödeneceğini anlamak için kahin olmaya da gerek yoktur.”
‘ÖZELLEŞTİRMEDE TARİFELERDE İNDİRİM BEKLEMEK HAYALCİLİK’
Üretim alt yapısında ithal kaynak bağımlısı olan elektrik sektöründe döviz kaynaklı girdilerin üretim maliyetlerini artırması, amacını aşan ve kaynak aktarmanın yolu olarak kullanılan YEKDEM mekanizmasında üretim şirketlerine yapılan ödemeler, kapasite mekanizması adı altında bazı santrallara yapılan destek ödemeleri ve alım garantileri kapsamında kömür santrallarına yapılan ödemeler doğaldır ki tarifeler aracılığı ile vatandaşlarımızın faturalarına yansıtılmaktadır. Özelleştirme ve serbestleştirme adı altında yürütülen bu tür politikaların, kamu hizmeti niteliği taşıyan sistemi getirdiği bu noktada elektrik tarifelerine zam yapılmaması veya tarifelerde indirim beklentisine girilmesi olsa olsa "hayalcilik" olacaktır.”
“Elektrik Mühendisleri Odası olarak; tarife dönemlerinde yapılan can yakıcı zamların sona ermesi veya zam yapılmadığı ifade edilen dönemlerde de şirketlerin kamu kaynakları ile finanse edilerek yapılan gizli zamların son bulması için özelleştirme politikalarından bir an önce vazgeçilerek, toplumsal çıkarları önceleyen kamusallık politikalarının hayata geçirilmesinin önemini bir kez daha vurgulamak istiyoruz.”
