CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, ‘Ağustos Ayı Basın Özgürlüğü Raporu’nu açıkladı. Çakırözer, raporla ilgili değerlendirmesinde, “İktidar, seçimler yaklaştıkça çareyi daha fazla baskıda, daha fazla cezalandırmada buluyor. Sarayın sopası haline dönüşen Basın İlan Kurumu (BİK) ve RTÜK, gerçekleri yazan gazeteleri, televizyon kanallarını cezalandırmaktan vazgeçmiyor. Haber takibi yapan gazetecilere yönelik engelleme, gözaltı, soruşturmalar artıyor” dedi.
Mesleği gazetecilik olan Utku Çakırözer, 'Ağustos Ayı Basın Özgürlüğü Raporu'nu bugün açıkladı. Raporda, basın ve ifade özgürlüğü alanındaki ihlaller şöyle sıralandı:
“TUTUKLAMA, GÖZALTI, SORUŞTURMA”
- “Gazeteciler Zeynep Kuray ve Diren Yurtsever gözaltına alındı, Mehmet Gündem tutuklandı.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eski avukatının şikayeti üzerine Bianet eski Yayın Yönetmeni Nazan Özcan, Kısa Dalga yazarı Ersan Atar ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Sezgin Kesim hakkında yaptıkları haberler nedeniyle soruşturma açıldı.
- Gazeteci-yazar Yavuz Selim Demirağ hakkında ise kitap fuarındaki konuşması gerekçe gösterilerek soruşturma başlatıldı.
- BirGün Yayın Koordinatörü İbrahim Varlı hakkında Twitter paylaşımı nedeniyle CİMER şikayeti üzerine soruşturma açıldı.
- Yaptıkları röportaj nedeniyle tehdit mesajları alan ‘Sokak Kedisi’ isimli YouTube kanalının sahibi ve sunucusu Ebru Uzun Oruç, eşi ile birlikte silahlı saldırıya uğradı.
- Çekmeköy Kışlası’ndaki ağaç kıyımını görüntüleyen ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç’un basın açıklamasını takip eden BirGün muhabiri İsmail Arı, özel güvenlik grubunun saldırısına uğradı.
- Beykoz Tokatköy Mahallesi’nde kentsel dönüşüm projesi kapsamında yapılan yıkım işleminde mahalle halkı ile güvenlik güçleri arasında yaşanan gerginliği takip eden KRT ekibine polis müdahale etti.
- Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol’u tehdit eden kişi, sosyal medya üzerinden de gazeteciler Zafer Arapkirli ve Ayşenur Arslan’ı tehdit etti.
- Yaklaşık 20 yıldır Türkiye haberleri yapan Yunanistanlı gazeteci Evangelos Areteos, sınır dışı edildi.
- Gazeteciler ve basın kuruluşlarını hedef alan açıklamalar, ağustos ayında da devam etti. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Yediiklim Yayınevi’nin tanıtım afişinde kullanılan fotoğrafı haber yapan BirGün gazetesini ve TELE 1’i hedef aldı.
- Kişisel Verileri Koruma Kurulu, AKP İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı hakkındaki haberler ile ilgili Cumhuriyet gazetesine 30 bin lira idari para cezası verdi.
- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu; Halk TV, Haber Türk, TELE1 ve Netflix’e ceza verdi. TELE 1’in, doktor Ekrem Karakaya’nın öldürülmesine ilişkin yaptığı yayın nedeniyle cezalandırılması dikkat çekti.
- Basın İlan Kurumu’nun Cumhuriyet, Birgün, Sözcü ve Evrensel gazetelerine verdiği ilan kesme cezaları hakkında mart ayında ‘basın ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine’ hükmeden Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesi 10 Ağustos’ta yayınlandı. İhlallerin yapısal bir sorundan kaynaklandığını belirten mahkeme, Meclis’ten düzenleme istedi.
- AYM’nin ‘pilot kararı’na rağmen Basın İlan Kurumu, gazeteleri cezalandırmaktan vazgeçmedi. Üç yıla yakın süredir Evrensel gazetesine resmi ilan ve reklam yayını durdurma cezası uygulayan BİK, gazetenin ilan hakkını tamamen iptal etti.
- Ağustos ayında dikkat çeken bir başka gelişme ise İletişim Başkanlığı bünyesinde kurulan ‘Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’ oldu. Geçtiğimiz nisan ayında ‘dezenformasyonla mücadele’ gerekçesiyle Meclis’e sunulan; ama muhalefetin, gazetecilerin, meslek odalarının daha fazla sansüre neden olacağı için tepki gösterdiği yasa Meclis’ten geçmeden bu merkezin kurulması tepkilere neden oldu.
- İktidar vekilleri ile yöneticilerine yönelik ‘yolsuzluk ve usulsüzlük iddialarına ilişkin haberlere’ getirilen erişim engelleri, ağustos ayına damgasını vurdu. Sahte mahkeme kararlarıyla erişim engeli getirilen haberlere ilişkin habere de erişim engeli getirildi. Etkin Haber, Yeni Demokrasi, Komun Dergi ve Kızıl Bayrak ile İfade Özgürlüğü Derneği web sitesindeki içerikler ağustos ayında da erişime engellendi.
- EngelliWeb verilerine göre erişim engeli getirilen haberler şöyle: İktidara yakın isimlerin yöneticisi olduğu vakfa vergi muafiyeti verilmesi haberleri, Mersin’de AKP’li meclis üyesine ait iş yerlerinin kaçak su kullandığı iddiasıyla ilgili haberler, Gümrük Müdürlüğü rüşvet ve kaçakçılık operasyonu haberleri, Cübbeli Ahmet Hoca’nın damadının ağabeyi hakkındaki haberler, görevden alınan doktorun yerine görevden aldıran savcının eşinin atanması haberi, Cumhurbaşkanı eski avukatı hakkındaki haberlerin erişime engellenmesi haberleri, AKP’li siyasetçi ve bürokratların Borsa İstanbul’da spekülatif işlem yaptıkları iddialarına ilişkin haberler, Jandarma Genel Komutanlığı 2022 atamaları ile ilgili haber, Kültür ve Turizm Bakanı hakkındaki haberler, Sedat Peker’in iddiaları sonrası savunma sanayisi ile ilgili yapılan haberler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında çizilen karikatürlerle ilgili haberler, Demir Yumruk operasyonuna adı karışan hakim M.O. hakkındaki haberler, AKP Erzurum Milletvekili’nin eşinin aralarındaki boşanma davası hakkında attığı tweetlerle ilgili haberler, Eski Başbakan’ın Anıtkabir Özel Defteri’ne yazdıklarıyla ilgili içerikler.”
“SARAY'IN SOPASI HALİNE DÖNÜŞEN BİK VE RTÜK, GERÇEKLERİ YAZAN GAZETELERİ, TELEVİZYON KANALLARINI CEZALANDIRMAKTAN VAZGEÇMİYOR”
Utku Çakırözer, raporla ilgili değerlendirmesinde, “İktidar, seçimler yaklaştıkça çareyi daha fazla baskıda, daha fazla cezalandırmada buluyor. Sarayın sopası haline dönüşen BİK ve RTÜK, gerçekleri yazan gazeteleri, televizyon kanallarını cezalandırmaktan vazgeçmiyor. Haber takibi yapan gazetecilere yönelik engelleme, gözaltı, soruşturmalar artıyor. Gazetecilerin, meslek örgütlerinin ve muhalefetin baskısıyla ‘sansür yasası’nı Meclis’ten geçiremeyenler, Saray’da Dezenformasyonla Mücadele Merkezi kuruyor. Amaç, tamamen halkın gerçeklerden haberdar olmasının önüne geçmek” dedi.
