Derneğin, Adalet Bakanlığının 6 Haziran 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve kamuda görevlilerine, avukatlık stajlarında çalışma kolaylığı sağlayan yönetmeliğin iptali talebiyle açtığı dava karara bağlandı.
Danıştay 8. Dairesi, yönetmeliğin tamamının iptaline karar verdi.
Davanın geçmişi
ÇHD'nin dava dilekçesinde, "yönetmeliğin 5. maddesi gereğince, salt kamu kurum ve kuruluşların kadro ve pozisyonlarında görev yapanlara avukatlık stajını yapabilmeleri için ilgili birimlerce gerekli kolaylığın sağlanması ve bu stajyerlerin yarı zamanlı, dönüşümlü, vardiyalı, nöbet usulü, uzaktan veya esnek çalışma gibi imkanlardan yararlanmalarının sağlanması gerektiği hususunun düzenlendiği, herhangi bir sektörde işçilik yapabilecek olan stajyerler açısından ise benzeri hiçbir ifadeye yer verilmediği"ne dikkat çekilmiş ve bunun Avukatlık Kanunu’nun bazı maddelerine aykırı olduğu belirtilmişti.
Dava dilekçesinde, yönetmelik uyarınca "fiilen staj yapamamış" çok sayıda avukatın varlığının toplumun hak arama özgürlüğünü ihlal edeceği, bunun da Anayasa’nın 5. ve 10. maddeleri gereğince "hukuk devleti", "hukukun üstünlüğü" ve "eşitlik" ilkelerine aykırı olduğu olduğu ve iptali gerektiği kaydedilmişti.
Adalet Bakanlığı "ÇHD'nin menfaati yok" dedi
Adalet Bakanlığı ise dosyaya gönderdiği cevap dilekçesinde, iptali istenen düzenleme ile davacı ÇHD’nin kişisel, meşru ve güncel bir menfaat
ihlali bulunmadığını savunmuştu.
Dilekçede yönetmeliğin, Avukatlık Kanunu’nun 16. maddesi ile bakanlığa verilen yetkiye istinaden çıkarıldığı ve kanunda düzenlenen bir hususun uygulanmasına matuf bir yönetmelik olduğu ifade edilmişti.
Danıştayın gerekçeleri
Danıştay 8. Dairesi, ÇHD’nin yönetmeliğin iptalini istemekte menfaati bulunduğuna hükmetti, Anayasa Mahkemesinin yönetmeliğin dayanağı olan kanun hükmünü 2024’te iptal ettiğine atıfta bulundu.
Türkiye Barolar Birliğinin (TBB) yetkisinde olan avukatlık stajı konusunda Adalet Bakanlığı tarafından yönetmelik çıkarılmasının yetki yönünden hukuka aykırı olduğunu belirten Daire, yönetmeliğin tamamının iptaline ilişkin kararda şu tespitlerde bulundu:
"Anılan kararla, Türk idari teşkilatına dahil tüm kamu kurum ve kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında görev yapanların görevleri sırasında avukatlık stajı yapabilme imkanına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi konusunda sadece Adalet Bakanlığına yetki veren dayanak hükmün hukuka aykırılığı Anayasa Mahkemesince ortaya konulmuştur.
İdari işlemin temel unsurlarından olan yetki, aynı zamanda kamu düzenine ilişkin olduğundan idari işlemlerin, Anayasa ve yasaların yetkili kıldığı idare, makam ve kamu görevlileri tarafından tesis edilmesi zorunlu olup, yetkili makam yerine bir başka makamın bireysel ya da düzenleyici işlem tesis etmesinin işlemi yetki yönünden hukuka aykırı hale getireceği açıktır.
Bu itibarla; anılan Anayasa Mahkemesi kararında da belirtildiği üzere yetkisiz makam olan Adalet Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulmuş olan ve dayanak hükmü iptal edilen Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görev Yapanlar ile Sigortalı Olarak Çalışanların Avukatlık Stajı Hakkında Yönetmeliğin iptali gerekmektedir."
