Türk tiyatro tarihinin en önemli kadın oyuncularından biriydi Yıldız Kenter. Tiyatroya olan sevdası çok büyüktü. Tüm Türkiye’ye tiyatroyu sevdiren sanatçıların başında yer alıyordu büyük usta. Şimdi son yolculuğuna hüzünlü alkışlarla uğurlanacak.
Sosyal medyada usta oyuncuya veda edenler arasında, Demet Akbağ, Derya Baykal, Işıl Yücesoy, Orhan Aydın gibi birçok isim yer aldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu taziye mesajı yayımladı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da “Yeriniz doldurulamayacak kadar özelsiniz... Türk tiyatrosuna unutulmayacak tüm katkılarınız için sonsuz teşekkürler...” mesajını paylaştı.
100’ÜN ÜSTÜNDE OYUN...
Kenter, 100’ün üstünde oyunda rol aldı, ayrıca 100’e yakın oyunda yönetmenlik yaptı. Shakespeare, Çehov, Brecht, Inoesco, Pinter, Albee, Tennessee Williams, Alan Ayckbourn, Arthur Miller, Brian Freil, Neil Simon, Athol Fugard, Sergey Kokovkin gibi pek çok yazarların yanı sıra Melih Cevdet Anday, Necati Cumalı, Güner Sümer, Adalet Ağaoğlu, Zeki Özturanlı, Güngör Dilmen, Muzaffer İzgü gibi pek çok Türk yazarının oyunlarını da sahneye koydu ve oynadı.
Zeliha Berksoy: Saygıyla eğiliyorum
Zeliha Berksoy, usta sanatçıyı “Türk tiyatrosunda bir anıt isim Yıldız Kenter” sözleriyle niteledi. Berksoy, “Bütün ömrünü büyük bir tutkuyla tiyatro sanatına adamış bir sanatçı. Bunun yanı sıra bir tiyatro inşa etmiş ve bu tiyatroyu sadece sahnedeki gücü ve mezesiyle finanse etmiştir. Tiyatrosunu inşa etmiş ve çok değerli başta Türk yazarlarımız olmak üzere bütün dünya yazarlarının seçkin eserlerini sahnelemiştir. Saygıyla eğiliyorum” dedi.
DİKMEN GÜRÜN: HAYRANLIKLA UĞURLUYORUZ
Dikmen Gürün de üzüntüsünü anlatırken “Türk tiyatrosundan bir yıldız kaydı. Biyografisi, ‘Tiyatro Benim Hayatım: Yıldız Kenter’in Hayat Hikâyesi’ adlı kitabı yazarken arkadaş ve dost yüzünü daha yakından tanıdığım değerli tiyatro insanı, büyük sanatçı Yıldız Kenter’i saygıyla, sevgiyle, hayranlıkla uğurluyoruz. Bu sefer alkışlar çok hüzünlü...” ifadelerini kullandı.
MEHMET BİRKİYE: KUZEY YILDIZIM
Mehmet Birkiye ise usta sanatçı için “Benim Yıldız Hocam, arkadaşım, meslektaşım” dedi. Birkiye, “Bana arkadaşı olma şansını tanıdı. Onunla yaklaşsam da, uzaklaşsam da benim hep ‘Yıldız Hocam’ olarak kalacak. Kuzey yıldızım. Çok gürültülü, patırtılı ama heyecan verici bir 48 sene geçirdik, buna ne denir bilmiyorum” diye konuştu.
TİYATRO SANATINA ADANMIŞ BİR ÖMÜR
Yıl 2010... O günü hiç unutmuyorum... Kenter Tiyatrosu’nun kapısından içeri giriyorum. Duvarlarında sahnelenen oyunlardan resimler asılı; Müşfik Kenter, Yıldız Kenter, Şükran Güngör, Kadriye Kenter...
Tiyatronun kokusunu içime çekiyorum... Yaşanmışlığın, anıların, mutluluktan atılan kahkahaların, hıçkırarak ağlamaların, tutku dolu bir ömrün kokusu bu... Büyük usta Yıldız Kenter “Kraliçe Lear” oyununda birazdan sahneye çıkacak...
Hepimiz biliyoruz ki büyük oyuncular ölmez ve ‘Yıldız’lar sönmez...
TİYATRONUN ‘YILDIZ’I..
Yıldız Kenter, 11 Ekim 1928 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Asıl adı Ayşe Yıldız’dır. Annesi İngiliz Olga Cynthia, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını aldıktan sonra adını Nadide Kenter olarak değiştirmiştir. Babası Türk diplomatı Ahmet Naci Kenter’dir.
Ankara Devlet Konservatuarı Yüksek Bölümü’nü sınıf atlayarak bitirdi. On bir yıl Ankara Devlet Tiyatrosu’nda çalıştı. “Rockefeller” bursu kazanarak, American Theatre Wing, Neighbourhood Play House ve Actor’s Studio’da oyunculuk ve oyunculuk öğretiminde yeni teknikler üzerine çalışmalar yaptı. Ankara Devlet Konservatuvarı’na hoca olarak atandı.
1959’da Devlet Tiyatrosu’ndan ayrıldı. Muhsin Ertuğrul ile bir yıl çalıştı. Kardeşi Müşfik Kenter ve eşi Şükran Güngör ile Kent Oyuncuları topluluğunu kurdu. Daha sonraki yıllarda sürekli olarak Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık’ta “Değişen Eğitim Metotları” ve “Oyunculuk Metotları” üzerine çalışmalar yaptı.
1962’de tiyatroya hizmetlerinden ötürü “Yılın Kadını” seçildi. 1968’de İstanbul’da Kenter Tiyatrosu’nun binasının inşaatını tamamladı. Sinema oyuncusu olarak üç kez “Altın Portakal” ödülüne layık görüldü. Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Almanya, Hollanda, Danimarka, Kanada, Yugoslavya ve Kıbrıs’ta İngilizce ve Türkçe oyunlar sahneledi.
1984’te Roma’daki İtalyan Kültür Birliği’nce “Adalaide Ristori” ödülüne layık görüldü. Profesör Yıldız Kenter, 37 yıl sahne hocalığı yaptı.
1989 yılında, Korsika - Bastia Film Festivali’nde “Hanım” filmindeki rolüyle “En İyi Kadın Oyuncu” ödülünü aldı.
1991’de tiyatro sanatına hizmetlerinden ötürü Uluslararası Lions Kulübü’nün “The Melvin Jones” ile ödüllendirildi. İki kez Ulvi Uraz “En İyi Kadın Oyuncu”, üç kez de aynı dalda Avni Dilligil ödülüne laik görüldü. 1994’te “Konken Partisi” oyunundaki Fonsla rolü ile “Olağanüstü Yorum” ödülünü aldı. Finlandiya Dünya Kadın Kuruluşu tarafından yüzyılın en başarılı yüz kadınından biri olarak onurlandırıldı.
1995’te Kültür Bakanlığı’nca, tiyatro sanatına katkılarından dolayı “Onur” ödülüne değer görüldü. 1998’de Ankara Sanat Kurumu “Yılın Kadın Sanatçısı” ödülü, 1998 Muhsin Ertuğrul yaşam boyu tiyatro sanatına katkılarından dolayı onur ödülü, 1998 Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Ödülü, “Martı” adlı oyunda Madam Arcadina rolüyle 1999, Afife Tiyatro Ödülleri - En İyi Kadın Oyuncu ödülü aldı.
(Cumhuriyet)
