Anayasa Mahkemesi, 34 kişinin yaşamını yitirdiği Roboski olaylarını protesto gösterisine katıldığı için hapis cezası verilen bir üniversite öğrencisinin yeniden yargılanmasına karar verirken çok tartışılacak “PKK Marşı” kararına imza attı.
İnönü Üniversitesi öğrencisi Meki Katar, Roboski olaylarının ikinci yıldönümünde, arkadaşları ile beraber, 26 Aralık 2013 tarihinde protesto gösterisi yaptı. Herhangi bir olay çıkmayan basın açıklamasında, “Katil Devlet Hesap Verecek”, “Roboskiyi Unutma, Onurunu Kaybetme” şeklinde sloganlar atıldı. Gösteride ayrıca, “devrim şehitlerine saygı duruşu”nun ardından “Çerka Şoreşe (Devrim Çarkı) isimli marşı okudu.
Açılan dava sonucu Malatya 3’üncü Ağır Ceza Mahkemesi öğrencisi terör propagandası yapma suçundan 1 yıl 8 ay hapis cezasına mahkum edildi. Kararın kesinleşmesi üzerine Meki Karar, Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
AYM’nin gerekçeli kararında, Kürtçe okunan marşın, “Önderimiz Başkan Öcalan” şeklinde bitti. Kararda, orjinali Kürtçe olan ve “Devrim çarkı bugün dönüyor/Sesi Meydanlarda yankılanıyor/Proleteryanın (işçi sınıfının) değirmeni ince ince öğütüyor…” şeklindeki metni de yayınlandı.
Gerekçede, AİHM’in “Abdullah Öcalan’ın Kürtlerin lideri olarak ifade edilmesinin tek başına şiddete teşvik etmediği” yolundaki kararına atıf yapılarak şöyle denildi:
“Terörizmin hukuksal bir tanımının yapılmasında zorluklar bulunmakla birlikte Anayasa Mahkemesinin asıl görevi bir başvuruya konu olan olayın terör suçu kapsamında kalıp kalmadığını değerlendirmek değildir. PKK’nın terör örgütü olduğu, A.Ö’nün de bu örgütün kurucusu ve çok sayıda terör eyleminin ilk elden sorumlusu olduğu konusunda bir değerlendirme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.”
Hapis cezası veren yerel mahkemenin marşın “PKK terör örgütünün marsı olduğunun herkesçe bilindiğini ifade ederken ancak marşın şiddete teşvik edip etmediği yönünde yeterli bir değerlendirme yapmadığı” kaydedilen gerekçede, şu ifadeler yer aıldı:
“Başvuruya konu şiir/marş gibi çalışmalar çoğu zaman birden fazla amaç taşır ve bu sebeple de ortaya koyduğu mesaj kolaylıkla tespit edilmeyebilir. Ayrıca bu tür metinlerde geçen ifadelerin yorumu da kişiye göre farklılaşabilir.
Başvuruya konu marş vasıtasıyla kamuoyuna aktarılan görüşler başkaları açısından değersiz, yararsız, kışkırtıcı veya rahatsız edici görülse bile kişilerin sübjektif değerlendirmelerinden bağımsız olarak ifade özgürlüğünün korunmasında olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.”
“Önderimiz Başkan Öcalan” sloganı atılmasını da değerlendiren AYM, “Terörizmin Önlenmesi Sözleşmesi’nin açıklayıcı raporunda da belirtildiği gibi, yapılan açıklamanın bir terör suçunun işlenmesine neden olup olmadığı değerlendirilirken açıklanan düşüncenin muhatabının niteliği yanında fiilin hangi bağlamda işlendiği de dikkate alınması, tehlikenin önemi ve inandırıcılığı iç hukukun gereklerine uygun olarak değerlendirilmelidir” saptamasında bulundu.
Gösteri boyunca herhangi bir şiddet olayı yaşanmadığına dikkat çekilen gerekçeli kararda, şöyle denildi:
“Bir bütün olarak ele alındığında toplantıda söylenen marşın ve atılan sloganın toplantıya katılanların taraftarı olduğu ideolojiye manevi destek verdiği ileri sürülse bile marş ve sloganın şiddeti, silahlı direnişi veya ayaklanmayı teşvik ettiği gösterilebilmiş değildir. Söz konusu marş ve slogan kişilere yönelik derin ve akıl dışı bir nefret aşılamak suretiyle şiddete teşvik edecek nitelikte de bulunmamıştır.”
AYM, hapis cezası ile ifade özgürlüğünün ifade edildiği gerekçesiyle yeniden yargılama yapılmasına ve üniversite öğrencisine 9 bin 150 lira tazminat ödenmesine karar verdi.
(Anka)
