Türkiye’nin de katılımcısı olduğu Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT), 5-8 Aralık 2022’de Türkiye’de yaptığı araştırma ve görüşmelerin sonuçlarına ilişkin rapor yayınladı. Seçim Güvenliği Platformu ile de görüşen AGİT’in raporunda, Mart 2022’de TBMM’de kabul edilen seçim kanunu değişikliklerinde AGİT’in önceki tavsiyelerinin önemli bir kısmının dikkate alınmadığı vurgulandı. Raporda, 2018 seçimlerinde il ve ilçe seçim kurulu üyelerinin yüzde 12’si, sandık kurulu üyelerinin yüzde 24’ü, sandık başkanlarının ise ancak yüzde 19’unun kadın olduğuna dikkat çekilen raporda, şu tespitlere yer verildi:

“YSK’nın 11 üyesinden hiçbiri kadın değildir. 7393 Sayılı Kanun, siyasi partilerin parlamento seçimlerine katılabilmeleri için daha katı uygunluk şartları getirmiş olup Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu tarafından aşırı ve ayrımcı nitelendirilmiştir. Seçim kampanyaları finansmanının düzenlenmesinde çeşitli boşluklar bulunmaktadır. Kanun, daha önce AGİT tavsiyeleri arasında yer alan seçimlerden önce herhangi bir ara mali rapor ya da adayların mali raporlarının zamanında yayınlanmasını sağlamamaktadır. AGİT’in daha önceki tavsiyesine rağmen ‘hakaret’ suç olmaya devam etmektedir.

“SEÇİM KAMPANYALARI SIRASINDA MEDYA KANUNEN TARAFSIZ YAYIN YAPMAK VE ADAYLARA EŞİT ERİŞİM SAĞLAMAKLA YÜKÜMLÜDÜR”

Seçim kampanyaları sırasında medya kanunen tarafsız yayın yapmak ve adaylara eşit erişim sağlamakla yükümlüdür. Keza, kamu ve özel kanallarda ücretli siyasi reklamlara izin verilmelidir. Seçim mevzuatı, seçim sürecinin vatandaşlar ve uluslararası gözlemciler tarafından izlenmesine gereken imkânı vermemektedir. Anayasa, YSK kararlarının temyizini engellemektedir.”

AGİT SEÇİMLERİ İZLEYECEK 

AGİT, rapora ek olarak 2023 genel seçimlerini değerlendirmek için bir Seçim Gözlem Misyonu kurulmasını önerirken; AGİT üyesi 28 devletten uzun süreli gözlemcinin yanı sıra seçim günü işlemlerini takip etmek üzere 350 kısa süreli gözlemcinin görevlendirilmesini talep edeceği belirtildi.