Borsadaki söz konusu artışın Ekonomi Bakanı’nın yaptığı “Borsa haftaya yükselecek” açıklamasının hemen ardından geldiğine dikkat çeken CHP’li Faik Öztrak, “Sayın Bakan borsanın yükseleceği tarihi nereden biliyor? Yaklaşan referandum öncesi piyasaya Varlık Fonu kullanılarak siyasi bir müdahale mi yapıldı?” diye sordu.
İŞLEM HACMİ 1 GÜNDE YÜZDE 74 ARTTI
CHP’li Öztrak’ın soru önergesinde yer alan bilgilere göre Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin Türk kağıt ve senetlerine yabancıların yoğun talebi olduğu, borsanın hafta başında yükseleceği yönündeki açıklamasının hemen ardından, Borsa İstanbul 100 (BIST 100) endeksinde ve borsadaki işlem hacminde izaha muhtaç gelişmeler yaşandı. Bakan Zeybekci’nin “aldığı teknik bilgilere” dayandırdığı bu açıklamayı yaptığı 7 Nisan 2017 Cuma günü ile sonraki işlem günü olan 10 Nisan 2017 Pazartesi günü arasında BIST 100 endeksi yüzde 3.1 artarken, borsadaki işlem hacmi de yüzde 74 artarak 6,2 milyar TL’ye sıçradı. Bu, borsada son haftalarda bir tek günde görülen en yüksek artış oldu.
TEK BİR ARACI ŞİRKET ÜSTÜNDEN
Fakat resmi veriler, Bakan Zeybekci’nin “borsadaki artışın ardında yabancı yatırımcıların BIST’e olan kuvvetli talebinin yattığı” iddiasını doğrulamadı. Diğer taraftan, borsada tek günde gerçekleşen olağanüstü artışın, özellikle “tek bir aracılık şirketinden yapılan işlemlerden” kaynaklandığı bilgisi kamuoyuna yansıdı. Buna göre bahsi geçen aracılık şirketinin 10 Nisan’da Borsa İstanbul’dan yaptığı 208 milyon TL tutarındaki net alım, en çok işlem yapan ikinci aracılık şirketinin yaptığı net alımın 3 katından fazla oldu.
GİZEMLİ “HERİFTEN” PİYASA OPERASYONU
Ekonomisi Türkiye’ye benzeyen ülkelerin borsalarında anlamlı bir değişme yokken, BIST’te görülen olağanüstü yükseliş, piyasada “herif(ahbap) bağlantısı” olarak bilinen, kimliği belirsiz bir fonun yaptığı alımlarla Borsa’ya müdahale edildiği şüphelerini beraberinde getirdi. Bakan Zeybekci’nin ve BIST Başkanının borsadaki artışı referandumla ilişkilendirmeye çalışması da yaklaşan referandum öncesinde Borsa İstanbul’da siyasi bir operasyon yapıldığı kuşkularını destekledi. CHP’li Öztrak, önergesinde şu soruları gündeme getirdi:
BORSAYI SÜPÜREN VARLIK FONU MU?
“6741 sayılı Kanunla Başbakanlığa bağlı olarak kurulan Türkiye Varlık Fonu veya bu fona bağlı bir fon/iştirak Borsa İstanbul’da hisse senedi alım-satımına başlamış mıdır? Türkiye Varlık Fonu veya buna bağlı bir fon bu tür işlemlere başladıysa hangi tarihler itibariyle Borsa İstanbul’da bu işlemler yapılmış ve ne kadar hisse senedi alınmıştır? Sermayesi kamuya ait başka bir kuruluş, bağlı ortaklık veya yurtiçi/yurtdışı iştirak Borsa İstanbul’da, 10 Nisan 2017 tarihinde ve sonrasında hisse senedi alımı yapmış mıdır? Kamu kaynakları kullanılarak, 10 Nisan 2017’de ve sonrasında Borsa’da alım yapıldıysa bunun talimatı tarafınızdan mı verilmiştir? Türkiye Varlık Fonu, İşsizlik Sigortası Fonu veya kamu ile irtibatlı herhangi bir kuruluşa referandum öncesinde döviz piyasasında fiyat hareketlerini etkilemeye dönük bir işlem yapma talimatı hükümetinizce verilmiş midir?
BIST BAŞKANI, AYNI ZAMANDA VARLIK FONU YÖNETİCİSİ
Borsa İstanbul’da, 10 Nisan 2017 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen olağanüstü fiyat hareketleriyle ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulu herhangi bir inceleme yapacak mıdır? Borsa İstanbul Başkanının aynı zamanda, Türkiye Varlık Fonu yönetim kurulu üyesi olması, olası bu tür incelemelerin selameti için sıkıntı doğurmayacak mıdır? Sayın Ekonomi Bakanı, Borsada olağanüstü fiyat hareketlerine neden olduğu iddia edilen fonun işlem yapacağı tarihi nasıl bilmiştir? Bu konuda kendisinin bilgisine başvurmayı düşünüyor musunuz?”
