Birleşik Krallık, Brexit sonrası Avrupa Birliği (AB) ile vardığı anlaşmanın ardından ilk Serbest Ticaret Anlaşması’nı (STA) Türkiye ile yaptı. STA ile sanayi ürünlerinde gümrük vergileri sıfırlanırken, tarım ve işlenmiş tarım ürünlerinde AB ile mevcut tavizler ölçeklendirilerek yeni ticari ilişkilere yansıtıldı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Birleşik Krallık ile imzalanan bu anlaşma ile koronavirüs salgını sonrasında ilk hedeflerinin ticaret hacminde 20 milyar dolar seviyesine ulaşmak olduğunu söyledi.
Türkiye ile Birleşik Krallık arasında STA imzalanması dolayısıyla düzenlenen tören, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile Birleşik Krallık Uluslararası Ticaret Bakanı Liz Truss'ın video konferans ile katılımıyla gerçekleştirildi.
Birleşik Krallık'ta 23 Haziran 2016 tarihinde yapılan referandum sonrasında başlayan Brexit süreci 1 Ocak 2021 tarihinde tamamlanmış olacak. Türkiye'nin 1 Ocak 2021'de Birleşik Krallık ile Gümrük Birliği ilişkisi de sona erecek.
Ticari ilişkilerin bir STA temelinde sürdürülebilmesini sağlamak amacıyla Türkiye ile Birleşik Krallık arasında 2017 yılından bu yana temas ve müzakereler yürütüldü. Anlaşma ile Brexit sonrası iki ülke arasındaki ticaret yapısıyla ilgili belirsizlik ortadan kalktı.
Anlaşmanın, Gümrük Birliği'nin 25 yıl boyunca getirdiği kazanımları korurken, Türkiye'nin Birleşik Krallık ile ilişkilerini daha da derinleştirme yönünde ilk adım olduğu ifade edildi.
STA ile sanayi ürünlerinde gümrük vergileri sıfırlanırken, tarım ve işlenmiş tarım ürünlerinde AB ile mevcut tavizler ölçeklendirilerek yeni ticari ilişkilere yansıtıldı.
Anlaşmada, "Mal Ticaretinde Pazara Giriş ve Menşe Kurallarına" ilişkin hükümlerin yanı sıra "Gümrükler ve Ticaretin Kolaylaştırılması, Ticarette Teknik Engeller, Ticaret Politikası Önlemleri, Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri, Rekabet, Kamu Alımları, Fikri ve Mülkiyet Hakları, İdari ve Kurumsal Hükümler ile Anlaşmazlıkların Halli" fasıllarına yer verilirken, gümrük alanında karşılıklı iş birliği hususları da yer aldı.
ANLAŞMANIN KAPSAMININ GENİŞLETİLMESİ YÖNÜNDE MUTABIK KALINDI
Eklenen bir hükümle anlaşmanın kapsamının hizmetler, yatırımlar, ileri tarım tavizleri gibi alanları da içerecek şekilde yakın zamanda genişletilmesi üzerinde de mutabık kalındı.
STA'nın imzasını takiben yürürlüğe giriş için gerekli iç onay süreci ivedilikle başlatılacak. Sürecin tamamlanmasına kadar geçecek sürede de tavizler, 1 Ocak 2021'den itibaren karşılıklı uygulanacak.
Dolayısıyla Türkiye için anlaşmada öngörülen tavizler Birleşik Krallık tarafında 1 Ocak 2021 itibarıyla yürürlüğe girecek.
PEKCAN: İLK HEDEF 20 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HACMİ
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Birleşik Krallık ile imzalanan serbest ticaret anlaşması ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, koronavirüs salgınından sonra ilk hedefin bu ülke ile olan ticaret hacminin 20 milyar dolara çıkarmak olduğunu söyledi.
Türkiye'nin 25 yıllık Gümrük Birliği geçmişi olduğunu anımsatan Bakan Pekcan, bu anlaşmayı imzalayarak iş insanlarının, ihracatçının 25 yıllık kazandığı haklarda bir kayba sebep olmaması yönünde bir alt zemin hazırlamış olduklarını ifade etti. Pekcan, bunu, anlaşmanın kapsamını genişletmek üzere bir ilk adım olarak gördüklerini kaydetti.
STA görüşmelerinin 2017'den itibaren süren zor bir süreç olduğunu ifade eden Ruhsar pekcan, şunları söyledi:
"Sadece iki ülke arasındaki STA koşullarını konuştuğumuz bir anlaşma değildi. Çünkü biz bu anlaşmayı Avrupa Birliği ile Birleşik Krallık anlaşmasının nihayetlenmesi ve o anlaşmanın paraleli doğrultusunda da AB ile olan yükümlülüklerimizden dolayı yapmak zorundaydık. Bir taraftan en üst düzeyde ve teknik seviyede Birleşik Krallık ile görüşmelerimizi sürdürürken, STA şartlarında adım adım karşılıklı olarak mutabakata varırken, bir taraftan da bunları AB ile de paylaşarak onlarla da paralel çalışmamız gerekiyordu. Tam bir ticari diplomasi faaliyeti yürüttük. Özellikle bu yıl boyunca söz konusu faaliyetlerimizi artırarak devam ettik.
Serbest Ticaret Anlaşmasıyla beraber ikili ilişkiler daha da gelişecek. Bizim ticaretimiz de Avrupa Birliği'ndeki talep daralmasıyla birlikte daraldı. Ancak pandemi sonrasında ilk hedefimiz tekrar 20 milyar dolar seviyesine ulaşmak. Birleşik Krallık ile yaptığımız Serbest Ticaret Anlaşması'na hizmetler sektörü ve yatırımları da dahil ettiğimizde ticaret hacmimizi daha yukarı rakamlara çıkarma potansiyelimiz var.
İngiltere, Türkiye’deki en büyük doğrudan yabancı yatırımın yapıldığı ülkelerden birisi. Bu ülkenin Türkiye'de 11 milyar 600 milyon dolarlık yatırımı var. Özellikle pandemi döneminde küresel tedarik ve değer zincirlerindeki dönüşümle beraber Türkiye, gerek coğrafi pozisyonu, jeopolitik konumu, gerek beşeri kaynakları, eğitimli, yetişmiş insan gücü ve kalite alt yapısıyla 25 yıldır Avrupa standartlarında üretim yapan bir üretim ve ihracat üssü. Türkiye'nin dolayısıyla hem İngiliz yatırımcılar için hem de uluslararası yatırımcılar için cazibe merkezi olması beklenen bir sonuç."
