Yeşilyurt Köyü'nde yazlık patates üreticileri Mahir Beyazit ve hem üreten hemde alım yapan Alay köyünden Şenol Soylu ile görüşen Gürer, çiftçilerin yaşadığı ekonomik sıkıntılar hakkında bilgi aldı. Mahir Beyazit, patatesin kilosunu 10 liraya mal etmelerine karşın 4 liraya satmak zorunda kaldıklarını ifade etti. Beyazit, üretimi bankaya borçlanarak gerçekleştirdiklerini ve bu sene zarar ettiklerini söyledi.
Üreticiler, tarımsal üretimde yaşanan maliyet artışlarının ve pazarlama sorunlarının kendilerini zor durumda bıraktığını vurgularken, Ömer Fethi Gürer, bu sorunların çözümü için gereken adımların acil bir şekilde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından atılması gerektiğini ve bir an önce tarımda planlama yapılması gerektiğini belirtti.
PATATES MALİYETİNİN YARISINA SATILIYOR
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde'nin Altunhisar ilçesinde patates hasadının başladığını, ancak üreticilerin fiyatlardan memnun olmadığını belirtti. Gürer, üreticilerin, patates fiyatlarının üretim maliyetlerinin altında gerçekleştiğinden dolayı ciddi sıkıntılar yaşadıklarını ifade etti.
Patates üreticisi Mahir Beyazit, üretim maliyetlerindeki artışlara dikkat çekerek, “Tarla icarından tohum ve gübreye kadar bu yıl maliyetler çok yüksek. Patates fiyatı ise beklediğimizin çok altında gerçekleşti. Şu anda patatesin kilosu 4 lira, ancak üretim maliyeti 8-9 lira civarında. Gübrenin, tohumun, tarla icarının, suyun fiyatı arttı ve elektriğe de %38 oranında zam geldi. Geçen yıl patates fiyatları iyiydi ancak bu yıl maliyetlerin bile yarısı; şu anda yarı yarıya zarar ediyoruz,” dedi.
TARLADA 4 LİRA, BÜYÜKŞEHİRLERDE 40 LİRA
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, hem patates üreten hem de patates alım satımı ile uğraşan, üretim ve pazarlama sürecinin içinde olan Şenol Soylu ile görüştü. Gürer'in yaşanan durumu sorması üzerine, Soylu "Bu yıl üretim fazlalığı var, genel olarak üretim fazla olduğu için pazar bulunamıyor." diye yanıt verdi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, patates üretimindeki dalgalanmalar ve pazarlama sorunlarına dikkat çekti. Gürer, "Patates bir dönem para ediyor, herkes patates ekiyor. Bu sefer de patates ekince, alım olmuyor. Ayrıca burada gördüğünüz gibi yerdeki bu patatesler büyük şehirlerde 40 liraya satılıyor. Ancak burada çöp oluyor, hayvan yemi oluyor. Bu patatesler maliyeti nedeniyle tarlada kalıyor." dedi.
Gürer, büyükşehirlerde 40 liraya satılan küçük boy patateslerin, üretim fazlalığı ve maliyetler nedeniyle tarlada gübre ve hayvan yemi olarak kaldığını belirtti. Yazlık patatesin depolanma olanağı olmadığı için hemen satılması gerektiğini ve bu durumun fiyatları daha da düşürdüğünü ifade etti. " erkenci patates Çukurova'da 4 lira civarında bir fiyatla satılınca, bunun buraya yansıması daha sorunlu oluyor. Yazlık patates depolanamadığı için hemen satmak zorunda, piyasa şu anda düşük oluştu." şeklinde konuştu.
PALANSIZ VE ÖNGÖRÜSÜZ TRIM POLİTİKALARININ YANSIMASI
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) ve Tarım Kredi Kooperatifinin doğrudan ve birinci elden çiftçiden alım yapması gerektiğini belirterek, bu sayede patatesle ilgili sorunların kısmen azalacağını ifade etti. Ömer Fethi Gürer, “İşin garip tarafı şu: Her yıl ya patates konuşuyoruz ya soğan konuşuyoruz. Bu ülkede farklı illerde, hatta 71 ilde soğan yetişiyor, soğanla ilgili sorun var. Patates yetişiyor, sorun var. Planlama eksikliği, öngörü yetersizliği, programsız üretim buna neden oluyor. Nerede ne kadar ürün yetişecek? Hangisinden daha çok verim alınır? Bunlar önceden bir planlanacak. Tarım ve Orman Bakanlığına çağrıda bulunalım: Türkiye'nin ihtiyacı nedir? İhtiyacı ile ilgili bir yıl önceden planlayın. Buna göre de üreticiye bu yıl 'Niğde bölgesi patates ek ama başka bir bölgeye sen patates ekme' diyelim. Böylece dengeyi sağlayalım, üreten ürettiğinden para kazansın," dedi.
Gürer, patatesin tarladan 5 liraya çıktığını, İstanbul'a ulaşana kadar nakliye ve diğer masraflarla birlikte 8 liraya yükseldiğini ve büyük marketlerde satış fiyatının 25-30-40 lirayı bulduğunu belirtti. "Vatandaş sanıyor ki çiftçi para kazanıyor. Oysa çiftçinin bu işten para kazandığı yok. Öyle olunca da çiftçi her yıl ürün desenini değiştiriyor. Bir buğday ekiyor, bir patates ekiyor, bir domates ekiyor, bir soğan ekiyor. Bu sefer de ürün çok oldu mu fiyat düşüyor. Onun için bu iş doğru planlanmalı," dedi.
Gürer, patateslerin 5 liradan tarladan çıktığını ve büyük kentlerde vatandaşın bu patatesi 25 liranın altında alma şansının olmadığını belirterek, bu dengesizliğin ortadan kaldırılması gerektiğini ve üretimin ihtiyaca göre planlanması gerektiğini vurguladı.
1 SAAT SULAMA 300 LİRA
Niğde'nin Altunhisar ilçesindeki patates üreten Mahir Beyazit, şu anki koşulların sürdürülemez olduğunu belirtti. Beyazit, “Şu anda zarar ediyoruz. Seneye ekme gibi bir niyetim yok. Şimdi 5 liraya patates satıyoruz, 10 liraya maliyeti var. Zarar ediyoruz, borçlarımızı ödeyemeyiz ki seneye ekelim. Bankaya kredimiz var. Hangi çiftçinin yok ki kredisi? Sulamalar zaten hep hasat kartla, sulama fiyatları %38 oranında arttı. 300 liraya suyun saatini tutuyoruz, 1 saat 300 lira. Ekim boyunca her 5 günde bir sulama veriyoruz. Toplamda 10-12 sulama oluyor, dönümüne üç buçuk ton verim alıyoruz. Verim düşük değil, ortalama yani. Tarlayı icar tutuyoruz. Seneye bu tarlayı icar tutamayız, bu sene para kazanamadık ki nasıl tutacağız? Şu anda zarar ediyoruz,” dedi.
PATATES ÜRETİCİSİ KAYGILI
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, üreticilerin mevcut durumunu değerlendirerek, “Üreticimizin içinde bulunduğu durum bu. Yerinde geliyoruz, tarlada sorunlarını dinliyoruz, yetkililere sesleniyoruz. Bu süreci doğru yönetmezseniz, önümüzdeki süreçte sorunlar olacak. Görünen o ki yazlık patateste bu sorun varsa, kışlık patateste sorun artarak devam edecek gibi görünüyor. Bir planlama yapılması gerekiyor,” dedi.
Üretici Şenol Soylu ise bu yıl Hatay ve Çukurova bölgelerinde de çiftçilerin zarar ettiğini belirtti. Soylu, “Bu sene Hatay'da da Çukurova'da da para kazanamadı, zarar etti. Çiftçi herkes zarar etti. Son bir aydır fiyat düşmesinden dolayı zarar etti. Herkes ürününü satamayacak. Şu anda yazlık patates depolanmasını için 3-4 günde çabuk satılması lazım. Depolanma şansı yok, ince kabuklu. Gittiği yerde de 3-4 günde satılması gerekir. Tarlada bekler ama gittiği yerde beklemez.” diye konuştu.