Pandemi sürecinde gelir kaybına uğrayanların biriken vergi, prim ve idari para cezası borçlarına yeniden yapılandırma imkanı getiren yasa teklifi Meclis Başkanlığı'na sunuldu. Teklif ile işyerlerine dönük olarak, "matrah artırımı, stok ve kasa affı" da getiriliyor.
AKP’nin yasa teklifine göre; 30 Nisan 2021 tarihi itibarıyla belirlenmiş, 'vergiler, vergi cezaları, idari para cezaları, gümrük vergileri, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası fer'i alacaklar için' yapılandırma imkanı getiriliyor.
Covid 19 ile mücadele kapsamındaki cezalar ve tütün kullanımından kaynaklı cezalar ile 'sahte belge' düzenlemekten ceza alanların borçları ise yapılandırma kapsamı dışında tutuldu.
Yapılandırmadan yararlanmak isteyenler, 31 Ağustos 2021 tarihine kadar başvuracak. Peşin ve ilk taksit ödemeler; vergi daireleri, gümrük müdürlükleri, il özel idareleri, belediyeleri ve YİKOB'lara 30 Eylül 2021; SGK'ya 31 Ekim 2021 tarihine kadar yapılacak. Yapılandırılan tutarlar, peşin veya 6,9,12,18 taksit şeklinde ödenebilecek.
Teklif ile kredi kartı borcu nedeniyle 'kara listeye' giren vatandaşlar için de sicil affı getiriliyor.
YAPILANDIRMANIN KAPSAMI
Daha önce çıkarılan ve taksit ödemeleri devam eden yapılandırmada ödemeler pandemi sürecindeki ekonomik zorluklar nedeniyle aksayınca AKP hükümeti yeni bir yapılandırma imkanı daha getirmek için yasa teklifi hazırladı.
TBMM Başkanlığı’na sunulan teklifte; Hazine ve Maliye Bakanlığı-Vergi Daireleri, Ticaret Bakanlığı-Gümrük Müdürlükleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Büyükşehir Belediyeleri, Belediyeler, İl özel idareleri, YİKOB’lara, ödenmesi gereken kamu alacakları için yeniden yapılandırma imkanı getiriliyor.
63 MİLLETVEKİLİNİN İMZASIYLA
AKP İstanbul Milletvekili Vedat Demiröz ile 62 milletvekilinin imzasıyla Meclis Başkanlığı'na sunulan 15 maddelik teklifte; daha önce çıkarılan 7256 sayılı Kanun kapsamında borçlarını yapılandıran ancak taksitlerini aksatan vatandaşlar ile, 'kesinleşmiş alacaklar' kapsamındaki vergi, idari para cezası, prim borçları gibi kamuya olan borçlar için yeniden yapılandırma imkanı getiriliyor.
GEREKÇE: KÜRESEL SALGIN
Teklifin gerekçesinde; “Küresel salgın yayılımının ve etkilerinin devam etmesi nedeniyle yapılandırma taksitlerini ödeyemeyen ya da borçları yapılandırma kapsamında bulunmayan vatandaşlarca yeni bir imkan verilmesi talepleri yoğunlaşmış, ayrıca kesinleşmiş borçlar dışında ihtilaflı aşamada bulunan veya henüz inceleme ve takdir işlemleri tamamlanmamış borçların da ihtilaflarına son verilmesi ya da yeni ihtilaflar başlatılmaması amacıyla düzenleme yapılması talebi dile getirilmiştir” denildi.
YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİREN BORÇLAR
Teklif ile, kamuya olan borçlar ve faizleri yapılandırma kapsamında olacak. Anka Haber Ajansı’nın incelemesine göre, 30 Nisan 2021 tarihi itibarıyla belirlenmiş, 'vergiler, vergi cezaları, COVİD-19 ile mücadele kapsamında verilen idari para cezaları ile tütün ve tütün mamulleri kullanımından kaynaklanan idari para cezaları hariç idari para cezaları, gümrük vergileri, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası fer'i alacaklar' yapılandırma kapsamında olacak.
Meslek odalarına olan borçlar da yapılandırılacak.
YAPILANDIRMADA TAKVİM: BAŞVURU 31 AĞUSTOS'TA SON
Yasa kapsamında, bütün başvuru, bildirim ve beyanlar 31 Ağustos 2021 tarihine kadar yapılacak. Peşin ve ilk taksit ödemeleri; vergi daireleri, gümrük müdürlükleri, il özel idareleri, belediyeleri ve YİKOB'lara 30 Eylül 2021, SGK'ya 31 Ekim 2021 tarihine kadar yapılacak. Yapılandırılan tutarlar, peşin veya 6,9,12,18 taksit şeklinde ödenebilecek.
Matrah ve vergi artırımındaki ödemeler ise peşin veya 6 taksitle yapılacak. Matrah artırımı kapsamındaki ödemeler peşin yapılırsa vergide yüzde 10 oranında indirim yapılacak.
Taksitle ödeme seçeneğinde yapılandırılan tutarlara; yıllık yüzde 9 oranına tekabül eden katsayı uygulanacak.
PEŞİN ÖDEMEDE İNDİRİM
Yapılandırılan borcun; tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde Yİ-ÜFE tutarının yüzde 90’ından, ilk iki taksit ödeme süresi içinde tamamının ödenmesi halinde ise yüzde 50’sinden vazgeçilecektir. Para cezalarının peşin ödemelerinde yüzde 25 ve yüzde 12,5 indirim yapılacaktır.
YAPILANDIRMADA FAİZ İNDİRİMİ
SGK hariç yapılandırma kapsamındaki idarelerin kesinleşmiş alacaklarının yapılandırmasında; borç asıllarının tamamının, gecikme faizi/zammı yerine Yİ-ÜFE ile güncellenen tutarın, vergi aslına bağlı olmayan cezaların yüzde 50'sinin ödenmesi koşuluyla vergi cezalarının gecikme zammı ve faizlerinin tahsilinden vazgeçiliyor.
Kanun kapsamında Yİ-ÜFE ile güncelleme işleminde esas alınan oranlar, 1 Kasım 2016 tarihine kadar yurt içi üretici fiyat endeksinin aylık değişim oranları, bu tarihten sonra ise aylık yüzde 0,35 yıllık yüzde 4.2 oranı şeklinde belirleniyor. Dolayısıyla yıllık yüzde 19.2'ye denk gelen zam ve faizleri yerine çok daha düşük oranda faiz ödemesi yapılması hedefleniyor.
KESİNLEŞMİŞ YA DA DAVA AŞAMASINDA BULUNAN ALACAKLARDA YAPILANDIRMA
Yapılandırma kanununun yayımı itibariyle dava açma süresi geçmemiş veya dava açılmış alacaklılar için yargılama aşamaları ve verilmiş karar dikkate alınarak farklı oranlarda örenecek tutarların belirlendiği anımsatılan teklifte, "İlk derece yargı yerinde dava açma süresi geçmemiş ya da açılan dava henüz karara bağlanmamışsa vergi aslının yüzde 50'si gecikme faizi/zammı yerine Y-ÜFE ile güncellenen tutarın ödenmesi HALİNDE kalan vergi aslı, vergi cezası, gecikme zam ve tahsilinden vazgeçilmesi öngörülüyor. Aynı şartlarda, incelemesi devam eden mükellefler için yapılandırma imkanı sağlanıyor.
STOK VE KASA AFFI
Yasa teklifi ile işletmelere, matrah artırımının yanı sıra, 'stok ve kasa affı' da getiriliyor.
Anka’nın haberine göre; mükelleflerin, 2016-2020 yıllarına ait gelir vergisi, kurumlar vergisi matrahları, gelir kurumlar stopaj vergileri, katma değer vergilerini kanunla öngörülen oranlarda ya da asgari tutarda artırmaları ve belli bir oranda vergi oranı ödemeleri şartıyla, artırımda bulunan yıllar ve vergi türleriyle sınırlı olmak üzere haklarında vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak.
Artırılan matrahlar yüzde 20 üzerinden vergilendirilecek. Bu kapsamda artırılan matrah, 2020 için 127 bin 500 liradan, 2019 için 112 bin 400 liradan, 2018 için 105 bin 800 liradan az olamayacak. Matrah artırımı yapılan yıl için beyannamesini zamanında vermiş ve vergisini ödemiş olanlar ise yüzde 15 vergiye tabi tutulacak.
İşletmelerde mevcut olup kayıtlarda yer almayan, kayıtlarda yer alıp işletmelerde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar ile kayıtlarda yer alıp işletmede mevcut olmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklara ilişkin kayıtlar düzeltilebilecek.
Mükelleflere, aktiflerinde kayıtlı bulunan taşınmazları ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini 31 Aralık 2021 tarihine kadar yeniden değerlemeye tabi tutarak hesaplanan değerleme farkı üzerinden yüzde 2 oranında vergi ödemek suretiyle bilançolarını güncelleme imkânı veriliyor.
KARA LİSTE AFFI
Teklif ile aynı zamanda kredi kartı borcunu zamanında ödemediği için bankaların kara listelerine giren vatandaşa sicil affı getiriliyor.
Teklife göre; karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarını zamanında ödeyemedikleri için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezine bildirilen kişiler ve kredi müşterilerinin, 'yükümlülüklerini yerine getirmeleri halinde' geçmiş ödeme performanslarına ilişkin olumsuz kayıtları dikkate alınmayacak.