CHP İstanbul Milletvekili Av. Mahmut Tanal, “yerli üretime darbe vurduğu, dededen kalma, doğal tohum üreten çiftçilerin belini büktüğü, tekelleşmeye yol açtığı, Türkiye’yi tohumda dışa bağımlı hale getirdiği” gerekçesiyle her fırsatta eleştirilen 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu’nda yerli tohum üretimini sınırlandıran düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması, Türkiye’ye özgü tohumların canlandırılması amacıyla kanun teklifi hazırladı.
TOHUM PİYASASINDA HAKİMİYET YABANCILARDA Teklifin gerekçesinde, dışa bağımlılığı azaltan yerli üretimin desteklenmesinin hayati önem taşıdığına dikkat çekildi. Türkiye’de tohum üreticilerinin çoğunluğunun Türk şirketlerden meydana gelmesine rağmen piyasaya hakimiyet bakımından durumun böyle olmadığının görüldüğünün kaydedildiği gerekçede, “Ülkemizde üretim yapan şirketlerin sadece yüzde 2.6 kadarı yabancı sermayeli şirket olmasına rağmen tohum pazar payının yüzde 30’unu bu şirketler elinde bulundurmaktadır. Yine bu sayıya yabancı - Türk ortaklığı şirketler katıldığı zaman Türk tohum endüstrisinin yarısından fazlasını yabancıların kontrol ettiği tespit edilecektir” ifadeleri yer verildi.
BAKANLIK YASAK KOYAMAZ
Yerli üreticinin korunmasının sadece ekonomik değil aynı zamanda hukuki bir zorunluluk olduğunun vurgulandığı gerekçede, şöyle devam edildi: “Bu kanun teklifi ile son yıllarda yabancı yatırımcı lehine bozulan tohum üretim ve ihracatı dengesinin yeniden sağlanması, Türk üreticinin desteklenmesi, tüm tohum tiplerinde yabancılarla rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması amaçlarıyla hazırlanmıştır. Bu kanun teklifi ile bakanlığın özellikle küçük üreticinin sağlamakta zorlandığı ve çoğunlukla işlevsiz kriter ve standartların kaldırılarak tohum piyasasını piyasa değişkenleri içine bırakan, serbest piyasa koşullarını destekleyen bir anlayışla fırsat eşitliği sağlanmıştır. Bunun yanında ek bir düzenleme ile tohumların genetiklerinin değiştirilmesi yasaklanmış ve insan sağlığına zararları ile ilgili standartlar korunmuştur. Bu nedenle ilgili kanun değişikliği hem yerli üretimin prangasını kırmaya hem de insan sağlığının standartlarının artırılmasına yönelik hazırlanmıştır.”
CHP’li vekil Mahmut Tanal’ın 5553 sayılı Kanuna eklenmesini talep ettiği maddede ise şöyle denildi: “Çiçek, süs bitkisi, sebze, meyve, yemlik ve yemeklik baklagil tohumları ile tüketim ve süs amaçlı fidelerin tohumları dahil olmak üzere hiçbir tohumun üretimi, ticareti, imali, ithali ve piyasaya arzı bakımından bakanlık tarafından teknik yasaklar konulamaz, bu yönde düzenleyici işlemler yapılamaz, insan sağlığının korunması hariç standartlar getiremez ve bu sebeplerle idari ve adli cezalar kesilemez.”