Engelli bireylerin en önemli sorunlarının başında işsizlik geliyor. Türkiye’de 10 milyonu aşkın engelli bulunurken, engelli yurttaşların yüzde 90’dan fazlası işsiz konumunda. Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı’ndan 80 üstü puan alanlar bile devlette engelli kadrosu açılamadığı için işsiz.
ÖZELDE YÜZDE 3’TEN 5, KAMUDA YÜZDE 4’TEN 7’YE ÇIKARILACAK
CHP İstanbul Milletvekili Av. Mahmut Tanal, kamu ve özel sektörde engelli istihdamı konusunda uygulanan kotanın arttırılması amacıyla kanun teklifi hazırladı. Tanal’ın hazırladığı, 4857 sayılı İş Kanunu'nun engelli ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu başlıklı 30'uncu maddesinde değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinin yasalaşması halinde, özel sektörde yüzde 3 olan engelli personel çalıştırma oranı yüzde 5’e, kamu kurumlarında engelli istihdam oranı yüzde 4’ten yüzde 7’ye çıkarılacak.
Tanal, teklifin gerekçesinde, özel ve kamudaki engelli birey istihdam etme kotasının yetersizliğine dikkat çekti. Gerekçede, ülke nüfusunun yüzde 12 buçuğunu engelli vatandaşların oluşturduğu hatırlatılarak, İş Kanunu’nun 30’uncu maddesi uyarınca engelli bireyler bakımından belirtilen ve özel sektörde yüzde 3, kamu kurumlarında yüzde 4 oranında belirlenen istihdam zorunluluğunun, engelli vatandaşlara gerekli olan iş imkanını sunmada yetersiz kaldığının altı çizildi.
FIRSAT EŞİTLİĞİ SAĞLANMALI
Engelli bireylerin asıl engelinin, çoğu zaman toplum nezdindeki olumsuz önyargıların olduğunun vurgulandığı gerekçede, “Bu önyargılarından toplumun arındırılabilmesi noktasında, engelli vatandaşların toplum yaşamına etkin katılımlarının sağlanması önemlidir. Bunun en önemli basamaklarından biri, iş hayatına katılımları noktasında desteklenmeleridir. Engelli bireylerin, çalışma hayatında yer almaları hem hayatlarını idame ettirebilecekleri ekonomik güce hem sosyal ve psikolojik olarak olumlu düşüncelere sahip olmalarına hem de toplumdaki önyargıların yıkılmasına yardımcı olacaktır. Dolayısıyla engelli vatandaşların toplum yaşamına etkin katılımları için, iş bulabilmeleri noktasında fırsat eşitliğine kavuşmalarını sağlamak gereklidir” denildi.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi’nde koruma altına alınan çalışma özgürlüğünün, Anayasada da yer aldığı kaydedildi.
Anayasanın 49. maddesinde, “Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır” denildiği belirtildi.
Yine Anayasanın 10. maddesine göre kanunlar önünde tüm vatandaşların eşit olduğu ve devletin bu eşitliği sağlayabilmek adına pozitif ayrımcılık yapabildiği anımsatıldı.