Mersin ve İskenderun limanlarına ilişkin, Meclis'e sunulan Sayıştay raporunda çarpıcı tespitler ve uyarılarda bulunuldu.
MERSİN LİMANI
Dünya'nın en büyük 100 konteyner limanı arasında yer alan, 190 ülke ile karşılıklı ticarete açılan kapı görevini üstlenen Mersin Uluslararası Limanı, 2007 yılına kadar Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) tarafından işletiliyordu. Özelleştirme İdaresi Tarafından 11 Mayıs 2007 yılında işletme hakkı PSA-Akfen Ortak Girişim Grubu'na, 755 milyon Dolara 36 yıl süre ile devredilmişti.
12 BİN METREKARE ARSA KULLANDIRILDI
Raporda, Mersin Limanı'nın sözleşme kapsamı dışında kalan ve TCDD'ye ait olan 12.040 metrekare büyüklüğündeki arsa ve taşınmazların 23 yıldır işletmeci firma olan Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş’ye bedelsiz olarak kullandırıldığı ortaya belirtildi.
Sayıştay Raporunda arazinin işletim hakkı TCDD'ye ait olmasına rağmen, PSA-Akfen Ortak Girişim Grubu 23 yıl boyunca hem arsayı bedelsiz olarak kullandırıldığı ve bu alanlarda yapılan yükleme ve boşaltma işlemleri için sözleşmeye aykırı olarak ücret alındığı kaydedildi.
23 YILLIK KİRA TAHSİL EDİLECEK Mİ?
Sayıştay, “bedelsiz olarak kullandırılan ilgili arsanın kira bedelinin geriye dönük olarak tespit edilmesi ve İşletici Firmadan tahsil edilmesi gerektiği” uyarısında bulundu.
İSKENDERUN LİMANI DA SÖZLEŞMEYE AYKIRI
İskenderun Limanı konusunda da Sayıştay Raporu'nda önemli tespitlere yer veriliyor.
İskenderun Limanı da 2011 yılında, 372 milyon dolar bedelle, İşletme hakkı 36 yıl süre ile Limak Yatırım Enerji Üretim İşletme Hizmetleri ve İnşaat AŞ’ye devredilmişti.
Sayıştay raporunda, LİMAK tarafından, 9 yıl önce sözleşmede öngörülen yatırım zorunluluğu şartının yerine getirlimediği tespitine yer verildi.
FESİH GEREKÇESİ
Sayıştay LİMAK'ın yatırım zorunluluğunu yerine getirmesine ilişkin şu uyarılarda bulundu:
"İşletici’nin, Fiili Teslim Tarihinden itibaren 6’ncı (altıncı) yılın sonuna kadar yıllık en az 400.000 (dörtyüzbin) TEU konteyner elleçlemesine imkan tanıyan kapasiteyi sağlama yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi Sözleşme’ye aykırılık teşkil eder ve 18.1 madde çerçevesinde Sözleşme’nin İdare tarafından feshi sonucunu doğurur. hükümleri yer almaktadır.
Bununla beraber, İşletici Firma, İşletme Hakkı süresinin sonunda veya Sözleşme’nin herhangi bir sebeple feshi halinde Liman’ın faaliyetlerine ilişkin ve Liman’ın günün şart ve ihtiyaçlarına uygun olarak işletilmesi için gerekli olan İşletici’nin mülkiyetindekiler de dahil olmak üzere bütün taşınır malları (üstyapı yapıları da dahil olmak üzere) bedelsiz olarak TCDD’ye devretmekle yükümlüdür.
Margen Deniz ve Kara Araştırmaları Eğitim Danışmanlık Hizmetleri tarafından Limanın kapasitesinin tespiti amacıyla ‘Kapasite Raporu’ düzenlenerek İşletici Firma tarafından TCDD’ye sunulmuştur. Raporda yatırım zorunluluğunun yerine getirilmediğini tespit ederek bu durumu tutanak altına almıştır."
İSKENDERUN LİMANI ETKİN ÇALIŞAMAZ UYARISI
Sayıştay raporunda sözleşmenin her hangi bir nedenle sona ermesi durumunda İskenderun Limanı'nı bekleyen tehlikeye de dikkat çekiliyor. Limanın kapasitesini sağlayan üst yapı ekipmanlarının eksik olmasının Limanın etkin bir şekilde çalışmasını sekteye uğratacağının altı çiziliyor.
Sözleşme gereğince, İşletici Firmanın “Yatırım Zorunluluğunu” yerine getirmiş sayılabilmesi için “Kapasite Raporu”nda belirtilen ve Limanın çalışabilmesine olanak sağlayan tüm ekipmanların İşletici Firmanın mülkiyetinde yer alması için gerekli girişimlerde bulunulması öneriliyor.
Kaynak: (Mehtap Belen / Anka)