Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 2023-2025 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program’a (OVP) göre; TÜİK verileriyle şu anda yüzde 79,6 olan enflasyon, yıl sonunda yüzde 65’e düşecek. Enflasyon, 2023 yılında yüzde 40,1’lik azalışla yüzde 24,9’a gerileyecek. Türkiye, tek haneli enflasyonu, yüzde 9,9’luk oranla 2025 yılında görecek. İşsizlik oranının bu yılın sonunda yüzde 10,8 olarak beklendiği belirtilen OVP’de, “Program dönemi boyunca, istihdamın yıllık ortalama 890 bin kişi artması ve işgücüne katılım oranlarında öngörülen artışa rağmen işsizlik oranının kademeli olarak gerileyerek 2025 yılında yüzde 9,6 seviyesinde gerçekleşmesi tahmin edilmektedir” denildi. Programda, kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarında biriken paranın ise 1,3 trilyon lira olduğu açıklandı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın gelecek üç yıla yönelik hazırladığı OVP’nin onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, bugün Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayınlandı. Programda, Türkiye ekonomisinin 2022 yılında yüzde 5 büyüyeceği tahmin edilerek, “Öncü göstergeler dikkate alındığında, 2022 yılının ikinci yarısında, yurt içi talepte ve ihracatta bir miktar ivme kaybı beklenmesine rağmen, turizmdeki canlı görünümün de etkisiyle yılın tamamında, OVP (2022-2024) tahmini ile uyumlu olarak Türkiye ekonomisinin yüzde 5 oranında, dengeli bir iç ve dış talepte kompozisyonu çevresinde büyümesi beklenmektedir” denildi.
OVP’de, işsizlik oranının bu yılın sonunda yüzde 10,8 olacağı tahmininde bulunulurken gelecek yıl iktisadi faaliyette güçlü seyir olacağı ve işgücü piyasasına yönelik yapısal dönüşüm adımlarının hayata geçmesiyle birlikte istihdamın da artmasının beklendiği belirtildi.
ENFLASYONUN YIL SONUNDA YÜZDE 65 OLMASI BEKLENİYOR
OVP’de, TÜİK’in açıkladığı verilere göre şu anda yüzde 79,6 olan enflasyonun yıl sonunda yüzde 65’e düşmesinin beklendiği kaydedildi bu öngörünün gerekçesi şöyle açıklandı:
“2022 yılının geri kalanında, fiyat istikrarı ve finansal istikrara yönelik uygulanan önlemlerin yansımaları, başta gıda fiyatları olmak üzere baz etkisinin devreye girmesi ve kur gelişmelerinin birikimli etkisindeki zayıflamayla birlikte TÜFE yıllık artış oranının yıl sonunda yüzde 65 seviyesine gerilemesi öngörülmektedir.”
OVP’de, cari açığın gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranının yüzde 5,9 olmasının beklendiği aktarılarak, “2022 yılının genelinde cari işlemler açığının GSYH’ye oranının yüzde 5,9 seviyesinde gerçekleşmesi, enerji hariç cari işlemler dengesinin ise GSYH’ye oranla yüzde 5 oranında fazla vermesi öngörülmektedir” denildi.
KKM’DE 1,3 TRİLYON TL BİRİKTİ
OVP’de, Türkiye Ekonomi Modeli adı verilen modelin çıktıları da anlatılarak şunlar belirtildi:
“Toplam KKM bakiyesi, 1 Eylül 2022 itibarıyla 1,3 trilyon TL’ye ulaşmıştır. KKM artarken döviz tevdiat hesaplarında azalış meydana gelmiş, yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatı, yıl sonundaki 237 miyar dolar seviyesinden, 26 Ağustos itibarıyla 212,7 milyar dolara gerilemiştir. Aynı dönemde yurt içi yerleşiklerin mevduatlarının dolarizasyon oranı, yüzde 62,7’den yüzde 53,1’e düşmüştür.”
OVP’de, 2022 yılında bütçe açığının GSYH’ye oranının, 2022-2024 yıllarını kapsayan OVP’de öngörülen yüzde 3,5’lik hedefe göre yüzde 0,1 puanlık iyileşme ile yüzde 3,4 oranında gerçekleşmesinin beklendiği açıklandı. OVP’de, 2022 yılında devletin toplam gelirinin, 2021 yılına göre GSYH’ye oranla 1,4 puan azalmasının ve devletin toplam harcamalarının da yüzde 0,8 artmasının beklendiği aktarılarak şunlar belirtildi:
“2022 yılı genel devlet vergi gelirlerinde, özellikle kazanç üzerinden alınan vergilerden kaynaklı olumlu bir performans beklenirken vergi dışı gelirler ve sosyal güvenlik prim tahsilatlarında düşüş öngörülmektedir. Bu çerçevede, GSYH’ye oranla genel devlet açığının bir önceki yıla göre 0,6 artarak 3,2, genel devlet faiz dışı açığının ise yüzde 0,7olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
2022 yılı kamu kesimi borçlanma gereğinin GSYH’ye oranla yüzde 6,4, AB tanımlı genel yönetim borç stokunun GSYH’ye oranının ise bir önceki yıla göre 5,3 puan azalarak 36,7 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.”
OVP’de, makroekonomik hedef ve politikalar da açıklandı. Buna göre; Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 5, 2023 yılında yüzde 5,5 ve 2024 yılında da yüzde 5,5 oranında büyümesi bekleniyor ve bu büyüme için teknolojik yatırımlar yapılacak. Ayrıca büyüme sağlanırken yeşil dönüşüme dönük adımlar da atılacak ve ‘2053 yılında sıfır emisyon’ hedefi doğrultusunda iklim değişikliği ile mücadele edilecek. Yeşil Organize Sanayi Bölgesi ve Yeşil Endüstri Bölgesi sertifikasyon sistemi tamamlanacak.
“İSTİHDAMDAKİ ARTIŞA RAĞMEN İŞSİZLİK, 2025’TE YÜZDE 9,6 SEVİYESİNDE OLACAK”
OVP’ye göre; işsizlik oranı 2023 yılına yüzde 10,4, 2024 yılında yüzde 9,9 ve 2025 yılında yüzde 9,6 olacak. OVP’de, “Program dönemi boyunca istihdamın yıllık ortalama 890 bin kişi artması ve işgücüne katılım oranlarındaki öngörülen artışa rağmen, işsizlik oranının kademeli olarak gerileyerek 2025 yılında yüzde 9,6 seviyesinde gerçekleşmesi tahmin edilmektedir” denildi.
ENFLASYONDA TEK HANE ANCAK 2025’TE GÖRÜLECEK
OVP’ye göre; bu yılın sonunda yüzde 65 olması beklenen enflasyon, 2023 yılında yüzde 24,9’a düşecek. Enflasyon, 2024 yılında 13,8 ve 2025 yılında da yüzde 9,9 olacak.
OVP’ye göre; kamu kesimi genel dengesinin, 2023 yılında GSYH’ye oran olarak yüzde 4 açık vermesi bekleniyor. OVP’de, bu dengenin program sonunda yüzde 1,1 seviyesine inmesi öngörülüyor. OVP’de, 2023 yılının sonunda GSYH’ye oran alarak yüzde 2,2 olması öngörülen program tanımlı kamu kesimi açığının, dönem sonunda yüzde 0,5 fazlaya dönmesi tahmininde bulunuldu.
OVP’de, GSYH’ye oranla 2023 yılı sonunda yüzde 3,5 olması öngörülen genel devlet açığının, program dönemi sonunda yüzde 1,4 seviyesinde gerçekleşeceği tahminine yer verildi. Merkezi yönetim bütçe açığının ise GSYH’ye oranla 2023 yılı sonunda 3,5, program dönemi sonunda 1,5 olarak gerçekleşeceği tahmin edildi. Yine bu tahminlere göre; faiz dışı denge, 2023 yılında yüzde 0,5 açık verecek, program dönemi sonunda ise yüzde 1,3 fazlaya dönecek.
OVP’ye göre; merkezi yönetim bütçe giderlerinin GSYH’ye oranı, 2023 yılında yüzde 24, faiz hariç giderinin de yüzde 20,9 olacağı tahmin ediliyor. Yine merkezi yönetim bütçe gelirlerinin GSYH’ye oranının, 2023 yılında yüzde 20,4 ve vergi gelirlerinin de yüzde 17,2 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor.