TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2021 bütçesini görüşmek üzere toplandı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın bütçesi 3 milyar 378 milyon 164 bin lira, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bütçesi de 1 milyar 290 milyon 815 bin lira olarak belirlendi. Bakan Murat Kurum bütçe sunum konuşmasında şu bilgileri verdi:
32 BİN AFET KONUTUNUN YAPIMI BAŞLADI: Kentsel dönüşüm kapsamında yatırım bedeli 39 milyar TL olan 110 bin konutun dönüşümünü başlattık. Yatırım bedeli yaklaşık 4 milyar TL olan 19 bin 766 konutun yapımını tamamladık ve hak sahiplerine teslim ettik. 30 milyar TL bedelli 85 bin konutun inşa çalışmaları devam ediyor. 98 bin 524 bağımsız bölümü riskli yapı olarak tespit ettik. Bu bağımsız bölümlerden 50 bin 822’sini yıkımını tamamlayarak dönüşüm çalışmalarını başlattık. Toplam büyüklüğü 295 hektar olan 31 alanı riskli ilan ettik. Yine toplam büyüklüğü 4 bin 641 hektar olan 95 alanı rezerv yapı alanı olarak belirledik. Kentsel dönüşümde inşa, kira yardımı, proje ve kamulaştırma gibi pek çok kalemde 6 milyar 800 milyon TL kaynak kullandık. Yapı denetim kapsamında sadece son iki yılda 102 bin 500 binayı denetledik. TOKİ eliyle, yatırım bedeli 44 milyar TL olan 115 bin 581 sosyal konutun temelini attık. 17 milyar 212 milyon TL bedelli 60 bin konut ve donatıların yapımını tamamladık. Başta Elazığ, Malatya, İzmir ve Giresun olmak üzere doğal afetlerden etkilenen vatandaşlarımıza 165 milyon TL destek sağladık. Yaklaşık 12 milyar TL bedelli 32 bin afet konutunun yapımını başlattık. 3 bin 34 afet konutunu tamamladık. 20 bin 858 afet konutunun yapımı devam ediyor.
İZMİR'DE 647 BİNA AĞIR HASARLI: İzmir’de 145 bin 677 bina, 737 bin 291 bağımsız bölümde hasar tespit çalışmalarımızı yaptık. Buna göre ağır hasarlı, acil yıkılacak ve yıkık 647 bina, 4 bin 556 bağımsız bölüm olduğunu tespit ettik. Yine; 6 bin 465 az hasarlı, 676 orta hasarlı binamız var. Bugün itibariyle eşya tahliye çalışmaları biten bina sayısı, 136; yıkımı biten ve devam eden bina sayısı 73’tür. 930 personelimizle yürüttüğümüz hasar tespit çalışmaları sonucunda şunu gördük. İzmir depreminde; ağır hasarlı ya da yıkılmış binaların ortalama yüzde 30’u 1990-2000 arasında, yüzde 70’i ise 1990 öncesinde yapılmıştır. İzmir’de 2000 yılından sonra yapılan binalarda yıkım da hasar da tespit etmedik. Bu da aslında devlet olarak, 99 depremi sonrasında aldığımız tedbirlerin, inşaatlarda uyguladığımız yapı denetim çalışmalarımızın ne kadar doğru adımlar olduğunun bir göstergesidir. İzmir tarihinin en büyük kentsel dönüşüm, deprem dönüşümü seferberliğini başlattık. Kira ve taşınma yardımlarımız kesintisiz bir şekilde devam ediyor. İlk etapta yapacağımız 5 bin konut için projelerimiz hazır. Yıkılan binaların bulunduğu 7 ayrı bölgede dönüşümü bu ay içerisinde başlatıyoruz. İlaveten, İzmir Şehir Hastanesi’nin yanında yer alan 1 milyon 380 bin metrekarelik rezerv alanımızda, zemin artı 4-5 katı geçmeyen, yatay mimariye ve bölgenin dokusuna uygun yeni konutları önümüzdeki yıl İzmirli kardeşlerimize teslim edeceğiz.
ELAZIĞ'DA 15 BİN 382 KONUT ACİL YIKILACAK VE YIKIK: 2020 yılı başında yaşadığımız; Elazığ depreminde de ağır hasarlı, acil yıkılacak ve yıkık 15 bin 382 konut tespit ettik. Bugün Elazığ’da tarihimizin en büyük ve en hızlı deprem dönüşümünü gerçekleştiriyoruz. Elazığ ve Malatya’da sosyal donatılarıyla beraber toplam 26 bin 123 konut üretiyoruz. Elazığ’da yaptığımız 19 bin 668 konutumuzun inşaatları devam ediyor. Depremden en çok etkilenen Sürsürü ve Bizmişen mahallelerinde yaptığımız 960 konutu 6 ay gibi kısa bir süre içerisinde bitirdik. Yılsonuna kadar yaklaşık 8 bin konutun teslimini yapacak, 2021 yılının ilk yarısında da bütün yeni yuvalarımızı Elazığlı kardeşlerimize teslim edeceğiz. Malatya’da ise 6 bin 81 konutun inşaatlarına süratle devam ediyoruz. Elazığ ve Malatya’da toplam 4 bin 665 köy evi ve bin 382 ahır yapıyoruz.
NÜFUSUN YÜZDE 71'İ RİSKLİ ALANDA: Bugün nüfusumuzun yüzde 71’i deprem riskli alanlarda yaşıyor. Ne yazık ki; son 100 yılda, 80 bin vatandaşımız hayatını depremlerde kaybetti. Bugünkü tespitlerimize göre; Türkiye’de 9.8 milyon bina, 28.6 milyon konut var. Türkiye genelinde 1.5 milyon, İstanbul’da da 300 bin bağımsız birimin çok acil bir şekilde dönüşmesi gerekiyor. 2012’den bu yana; 59 ilde, 568 bin bağımsız bölümün bulunduğu, 269 riskli alanda çalışmalara başladık. 81 ilde riskli 690 bin konut ve iş yerini yeniliyoruz. Riski alanlarda ve yapılarda yer alan 677 bin konut ve iş yerinin yıkım işlemlerini tamamladık. 67 ilde 480 milyon metrekare alanı rezerv yapı alanı olarak belirledik. 33 ilde, 161 kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ve 11 ilimizde 16 yenileme alanı belirledik. Kentsel dönüşüm için bugüne kadar 15,5 milyar kaynak kullandık. 1 milyon 500 bin bağımsız bölümde ikamet eden 6 milyon vatandaşımızın can güvenliğini teminat altına alacak dönüşüm çalışmalarımız devam ediyor. Yapı denetim sistemimizle 2001 yılı itibariyle; 798 bin binamızı, 6.1 milyon bağımsız bölümü denetledik. Denetimlerimizle; yapıların yüzde 40’ını depreme karşı teminat altına aldık. 24 milyon vatandaşımızın depreme dayanıklı konutlarda oturmasını sağladık. Halen 400 bin binanın denetimine ise devam ediyoruz.
BİNA KİMLİK SİSTEMİ 2021'DE: Türkiye’de uygulanacak Bina Kimlik Sistemini 2021 yılında devreye alacağız. Kentsel dönüşüm faaliyetlerini de yürüten TOKİ’miz, 18 yıl içinde 180 milyar TL yatırımla ürettiği 975 bin konutla; en çok konut üreten kamu kuruluşlarının başında yer alıyor. 4 milyon vatandaşımız TOKİ’nin ürettiği, depreme dayanıklı, sosyal donatıları ve çevre düzenlemeleriyle kaliteli konutlarda oturuyor. TOKİ, deprem dönüşümü kapsamında şimdiye kadar 61 ilde, 146 ilçede, 164 bin konutluk kentsel dönüşüm projesi hayata geçirdi. Yaklaşık 54 bin konutun ise plan ve proje çalışmaları devam ediyor. Son iki yıl içinde toplam 80 bin konutun teslimini yaptık. Halen 46 milyar TL’lik 111 bin konutun inşaatı devam ediyor. Sosyal konutta da tüm donatılarıyla beraber 50 bin ve 100 bin konutun inşaatları hızla devam ediyor. Kentsel dönüşümün yoğun olarak devam ettiği İstanbul’da depreme hazırlık çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu anlamda; 72 bin binayı, yani 370 bin bağımsız birimi riskli yapı statüsünde yeniliyoruz.
PLASTİK POŞET KULLANIMI YÜZDE 80 AZALDI: 22 ilde 6 milyon 132 bin metrekarelik 35 millet bahçesi açtık. 50 milyon metrekarelik 237 millet bahçemizin çalışması devam ediyor. 441 bin 800 hektar alanı koruma altına aldık. 143 bin 909 hektar büyüklüğünde 2 özel çevre koruma (ÖÇK) alanı ve 297 bin 891 hektar büyüklüğünde 350 doğal sit alanı ilan ettik. Bunların 180 bin 975 hektar büyüklüğündeki 175’ini kesin korunacak hassas alan ilan ettik. 116 km bisiklet yolu yaptık. 5 bin 737 metrekare gürültü bariyeri yaptık. 287 km bisiklet yolu, 54 bin 478 metrekare gürültü bariyerinin çalışmaları devam ediyor. Bisiklet yolu projeleri için 128 milyon TL, gürültü bariyerleri için yaklaşık 14 milyon TL destek sağladık. Sıfır Atık Projesi kapsamında yaklaşık 11 milyon ton değerlendirilebilir atık topladık ve geri dönüşüme kazandırdık. 11 milyar TL tasarruf ettik. Plastik poşet kullanımını yüzde 80 oranında azalttık.
TESİSLERE 202 MİLYON TL CEZA: 1 milyar 500 milyon TL tasarruf sağladık. 80 bin ton deniz çöpü topladık. Ülkemize 27 yeni mavi bayraklı plaj kazandırdık. Çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla 30 bin çevre denetimi yaptık. Çevreyi kirleten 4 bin 47 tesise 202 milyon TL idari para cezası uyguladık. Yerel yönetimlerin çevre koruma projeleri için 1 milyar 250 milyon TL destek sağladık. İller Bankamızla yerel yönetimlerimizin altyapı ve üstyapı çalışmaları için 9,7 milyar TL destek sağladık. 2/B ve tarım arazileri satışı kapsamında toplam 112 bin vatandaşımızın mülkiyet problemini çözdük. Hazineye ait tarım arazilerinin kiralanması kapsamında 569 milyon metrekare büyüklüğünde Hazine arazisini çiftçimize ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden kiraladık.