Türkiye 'rezerv'de kırmızı bölgede

Uluslararası Para Fonu (IMF), “Fi­nansal koşullar hafifledi ancak iflas teh­didi büyük” başlığıyla güncellediği Küresel Finansal İstikrar Raporu'nda bazı gelişmekte olan ülkeler ve sınır piyasaların yüksek dış finansman ihtiyaçları ile karşı karşıya kaldıklarına dik­kat çekti.

Sözcü'den Mehtap Özcan Ertürk'ün haberine göre; yayınladığı grafikle ülkelerin döviz yeterliliği ve dış finansman gereksinimine dikkat çeken IMF, mevcut ortamda daha fazla borcun yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç olan ülkelerin yüksek maliyetle borçlanabilecekleri için daha büyük risk aldık­larına vurgu yaptı.

Yeniden yapılandırma gereksinimi olan bazı ülkelerin ayrıca düşük rezerv yeterliliğine de sahip oldukları belirtildi. Tür­kiye rezerv yeterlilik sınırının altına düşen ülkeler arasında Mısır, Şili ve Güney Afrika ile birlikte yer aldı.

Cari denge ve bir yıl içinde vadesi gelecek borçların toplamında oluşan dış finansman gereksinimle­rinin GSYH'ya oranında ise Türkiye, Polonya ve Malezya en kırılgan ülkeler arasında gösterildi.

IMF raporunu değerlendi­ren Altınbaş Üniversitesi Öğ­retim Görevlisi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, “Rezerv yeterliliği ve dış finansman gereksi­nimi bileşenlerini birlikte düşününce ülkemizin hem Merkez Bankası re­zervleri yetersiz hem de dış kaynak gereksinimi yüksek ülke özellikleri ile dö­viz sıkıntısı içinde çırpındığı görülüyor” dedi.

Merkez Ban­kası'nın brüt rezervlerinin 19 Haziran haftasında 55.5 milyar dolardan 53.2 milyara gerilediğini aktaran Kozanoğlu, şöyle devam etti:

*Türki­ye'nin 1 yıl içerisinde vadesi gelecek 164.6 milyar dolar borcu bulunuyor. 2020'nin ilk 4 ayında 12.9 milyar dolara varan cari açığın yıl sonunda 30 milyar dolara dayanması beklenebilir. Böylelikle dış fi­nansman ihtiyacının 195 mil­yar doları bulacağı görülüyor.

*Swap benzeri mekanizmalar­la net döviz rezervlerinin eksi­lere düşmesini göz ardı etsek bile, altın dahil 91.5 milyar dolar döviz rezervinin 195 milyar dolar dış finansman gereksinimine oranı yüzde 47 oranıyla tehlike sınırlarının altındadır.

Mayıs sonu itibarıy­la net uluslararası re­zerv 28 milyar dolar olarak, swap hariç net uluslararası rezerv ise eksi 27.3 milyar dolar olarak hesaplandı.

Merkez Bankası'nın (MB) faiz indirimine git­memesinin enflasyonist baskıdan ziyade rezerv­lerin negatif seviyelere inmesi ile ilgili olduğunu kaydeden Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, enflasyon düşmeden faiz indirmenin yarattığı çarpıklığın döviz talebini tetiklediğini ve bu talep rezerv satarak baskı­lanmazsa dış borç maliye­tinin arttığını belirtti.

Demiralp, “İşte bu nokta­da MB rezervleri devreye giriyor. Piyasa faizi düş­tükçe yerli para cazibesini yitirip döviz talebi artıyor. MB ise rezervleri piyasaya sürerek yerli paranın değer kaybetmesini engellemeye çalışıyor. MB'nin acil ola­rak rezervlerini güçlendire­bilmesi Murat Uysal'ın da belirttiği gibi G20 ülkeleri ile yapılacak bir swap an­laşması ile mümkün olabi­lir” yorumunu yaptı.