GERÇEK MUHABİR / ANKARA
CHP’li Öztrak’ın raporuna göre Başkanlıkla yönetilen ülkeler vatandaşlarına barış, huzur ve refah sağlama konusunda en başarısız ülkeler oldu. Buna karşın, yolsuzluğun ve yolsuzluk algısının en yoğun yaşandığı ülkeler, Başkanlıkla yönetilenler.
CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, Birleşmiş Milletler, Dünya Ekonomik Forumu, Uluslararası Şeffaflık Örgütü gibi saygın kuruluşların uluslararası endekslerini kullanarak hazırladığı raporda, güçlü parlamenter demokrasiler ile başkanlık rejimlerinin ülkelere huzur, barış, refah ve mutluluk getirmekteki başarılarını karşılaştırdı.
Öztrak’ın raporuna göre tüm uluslararası endeksler, güçlü demokratik parlamenter rejimlerle yönetilen ülkelerde insanların daha iyi eğitim, sağlık ve refah koşullarına ulaşabildiğini gösteriyor. Yine dünyanın en mutlu insanları güçlü demokratik parlamenter rejimlerde yaşıyor. Bu tablonun bir tesadüf olmadığını belirten Öztrak, “Kuvvetler ayrılığının, güçlü denge ve denetim sistemlerinin bulunduğu, hak ve özgürlüklerin hukukun koruması altında olduğu ülkelerde belirsizliğe yer olmamaktadır. Bu ülkelerde fikir ve ifade özgürlüğü yaratıcılığı beslemekte, yaratıcılık ve öngörülebilirlik ise beraberinde rekabet gücü ve refah getirmektedir” değerlendirmesinde bulundu.
İNSANİ GELİŞMİŞLİKTE PARLAMENTER ÜLKELER ZİRVEDE
Rapora göre Birleşmiş Milletler’in eğitim, sağlık, yaşam koşulları gibi pek çok kriteri göz önüne alarak hazırladığı İnsani Gelişmişlik Endeksi’nin ilk 10 sırasındaki ülkelerin 8’i güçlü parlamenter demokrasiyle yönetiliyor. Kalan iki ülke ise güçlü denge ve denetim mekanizmalarıyla desteklenmiş bir Başkanlık sisteminin var olduğu ABD ile kendine has karma bir sistemle yönetilen İsviçre. Listenin son 10 sırasındaki ülkelere bakıldığında ise 7’sinin Başkanlıkla, 3’ünün de Yarı Başkanlıkla yönetildiği görülüyor.
BAŞKANLIK MUTSUZ EDİYOR
Raporda yer alan bir diğer veriye göre dünyanın en mutsuz insanları, Başkanlık sisteminin hüküm sürdüğü Burundi, Benin, Ruanda gibi ülkelerde yaşıyor. Dünya Mutluluk Endeksi’nin son 10 sırasında yer alan ülkelerin 9 tanesi Başkanlıkla, 1 tanesi Yarı Başkanlıkla yönetilirken, en mutlu insanların yaşadığı ilk 10 ülkenin İsviçre hariç tamamı güçlü parlamenter demokrasiyle yönetiliyor.
BAŞKANLIK ÜLKELERİNDE YOLSUZLUK TAVAN YAPIYOR
Hukuk devletinin en güçlü olduğu ülkelerin de güçlü parlamenter demokrasiyle yönetilen ülkeler olduğu görülüyor. Güçlü denge ve denetleme mekanizmalarının kurulduğu bu ülkeler, aynı zamanda yolsuzlukların en az yaşandığı ülkeler oluyor. Buna karşın, hukukun üstünlüğü konusunda en alt sıralarda bulunan Başkanlık ülkeleri, aynı zamanda yolsuzlukların en çok yaşandığı ülkeler.
TEK ADAM HUZUR VERMİYOR
Raporda dikkat çeken bir diğer veriye göre Başkanlık ülkeleri vatandaşlarına huzur ve barış sağlama konusunda da en başarısız ülkeler. Küresel Barış Endeksi’nin son 10 sırasında bulunan ülkelerden 6’sı Başkanlık, 1’i Yarı Başkanlıkla yönetilirken, listenin en tepesindeki ülkelerin 8 tanesi güçlü parlamenter demokrasiyle yönetiliyor.