Koronavirüs tedbirleriyle geçen 2020 yılının 9 ayı esnafı zor duruma düşürdü. Geçici kapanmalar nedeniyle iş yapamaz hale gelen esnafın bir kısmı faaliyetine son verdi. Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi verilerine göre, 2020 yılında en az 99 bin 588 esnaf dükkanını kapattı.
Ticaret Bakanlığı’nın 2020 yılı faaliyet raporunun girişinde 2020 yılını değerlendiren Bakan Ruhsar Pekcan, 2 sayfa 905 sözcükten oluşan yazısının sadece 2 cümle yer ayırdı. Pekcan 2020 yılında esnaf için yaptıklarını “Esnaf ve sanatkârımızı yüzde 50 ve yüzde 100 faiz indirimli krediler ile desteklemeye devam ettik. Meydana gelen elim afetler nedeniyle Elazığ, Malatya, Adıyaman, Giresun ve İzmir’de faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârımıza sıfır faizli kredi, kredi geri ödemelerinin ertelenmesi ve hibe destekleri sağladık” diye açıkladı.
Bakanlığın faaliyet raporunun detaylarında ise esnafa pandemide verilen destekler anlatıldı. Raporda esnafa verilen desteklerin başında Halkbank’tan kullandırılan “düşük ve faizsiz” krediler yer alırken, bu kredilere ilişkin “1Ocak-31 Aralık 2020 tarihleri arasında esnaf ve sanatkârlara yüzde 50 veya yüzde 100 faiz indirimli olarak kredi imkânları sağlanmıştır” denildi.
18 YILDA KREDİ BORÇLUSU ESNAF SAYISI ARTTI
Raporda esnafın kredi borcunun her geçen yıl arttığı ise “2002 yıl sonu itibarıyla kredi bakiyesi bulunan ortak sayısı 63 bin 520 iken, bu sayı 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla 1 milyon 161 bin 892 olarak gerçekleşmiştir. 2002 yılında kullandırılan kredilerin toplam bakiyesi 154 milyon lirayken, 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla bu tutar 67,5 milyar liraya yükselmiş bulunmaktadır” diye aktarıldı.
Geçen yıl depremin yaşandığı illerdeki esnafa da destekler sunulduğu kaydedilen raporda, pandemi döneminde esnafın daha da borçlandırıldığı şöyle anlatıldı:
“Esnaf ve sanatkârlarımızı 2020 yılında ortaya çıkan COVID-19 pandemisinin olumsuz etkilerinden korumak amacıyla Halkbank kaynaklarından kullanıma sunulan uygun geri ödeme koşullarını haiz işletme kredisi imkânından, 31 Mart 2020 tarihi itibarıyla 756 bin 245 esnaf ve sanatkârımız yararlanmış bu kapsamda toplam 18 milyar 735 milyon lira tutarında kredi kullandırılmıştır. Bu sayede, söz konusu kredi imkânı da dahil olmak üzere 2020 yılı içerisinde faiz indirimli kredilerden yararlanan esnaf ve sanatkâr sayısı 984 bin 937, yıl içinde kullanılan toplam kredi tutarı ise 42 milyar 653 milyon lira olarak gerçekleşmiştir.”
2021 YILI HEDEFİ YİNE KREDİ BORCU
Raporda 2021 yılına ilişkin hedefler de bulunuyor. Bakanlığın 2021 yılında esnafa ilişkin hedefi yine uygun koşullu kredi desteği oldu. Raporda bu hedef şöyle açıklandı:
“Esnaf ve Sanatkârlar Destek Sistemi yenilenerek finansal desteklerin çeşitliliği sağlanacak, ekonomik katkısı dikkate alınarak uygun koşullu kredi desteklerine devam edilecektir. Ayrıca Hazine destekli kullandırılan kredilerde imalat sektörüne, ihracata, markalaşmaya, e-ticarete, yönelen esnaf ve sanatkârlara ilave faiz desteği sağlanarak bu desteklerin etkinliği artırılacaktır.”
“YETKİ ÇATIŞMASI YAŞANIYOR”
Raporda bakanlığın geleceğe ilişkin analizinde “tehditler” başlığı 10 başlıkta açıklandı. Bakanlığın diğer kurumlarla yetki çatışması yaşandığı “Bakanlık görev ve yetki alanına giren konularda bazı kamu kurumları ve bağımsız idari otoriteler ile ortaya çıkan yetki çatışması” diye anlatıldı.