Genel Ticaret Sistemi’ne (GTS) göre Türkiye’nin ihracatı Mayıs ayında, bir önceki aya göre yüzde 10,84 artarken, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 40,88 oranında gerileyerek 9 milyar 964 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda çok büyük oranda olumsuz etkileyen Covid-19 salgınının ekonomik yansımalarının Mayıs ayında da sürmesi, ihracatın negatif yönde etkilemeye devam etti. Bakanlık ticaretteki bu gerilemeyi, “Salgın nedeniyle başta AB ülkeleri olmak üzere, önemli ihraç ülkelerimizde yaşanan eşi görülmemiş boyuttaki pazar ve talep daralmaları ve sınırlardaki karantina önlemleri Nisan ayında olduğu gibi Mayıs ayı ihracatında görülen düşüşün ana nedeni oldu. Euro bölgesinin GSYİH’sı ilk çeyrekte yüzde 3,8 oranında daralmış olup, bu rakam çeyreklik bazda verinin açıklandığı 1995 yılından bu yana görülen en yüksek oranlı küçülmeye tekabül etmektedir. Benzer şekilde ABD ekonomisinin de aynı dönemde beklentilerin de ötesinde yüzde 5,0 oranında daraldığı açıklanmıştır” şeklinde açıkladı.
Buna ilave olarak açıklamada, “Mayıs ayında takvim etkisinin de ihracat ve dış ticaret hacmimizi olumsuz şekilde etki yaptığı görülmektedir. Nitekim 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, Ramazan Bayramı, sokağa çıkma yasakları ve hafta sonu tatilleri ile birlikte göz önünde bulundurulduğunda 2019 yılı Mayıs ayında 22 gün olan hafta içi iş günü sayısı 16 güne gerilemiştir. Buna karşılık, hafta içi çalışma günü esas alındığında Nisan ayındaki ortalama günlük ihracat rakamının Mayıs ayında yüzde 28,8 oranında arttığı görülmektedir” ifadesi kullanıldı.
GTS’ye göre en yüksek ihracatın gerçekleştiği 2019 yılı Mayıs ayına göre düşüş gösteren ihracatın hem dünyada hem de ülkemizde Haziran ayı itibarı ile kademeli normalleşme adımlarıyla birlikte yeniden toparlanma sürecine girmesi bekleniyor. Bu toparlanma sürecine,
Diğer taraftan, Mayıs ayında ithalatın da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 27,69 azalarak 13 milyar 406 milyon dolara geriledi.
DIŞ TİCARET AÇIĞI MAYIS AYINDA 3,4 MİLYAR DOLAR OLDU Mayıs ayında dış ticaret açığı 3 milyar 442 milyon dolar olarak gerçekleşirken dış ticaret hacmimiz ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33,98 azalarak 23 milyar 370 milyon dolar oldu.
Ayrıca, Nisan ayında yüzde 66,3 olan ihracatıın ithalatı karşılama oranı ise Mayıs ayında yüzde 74,3 seviyesine yükseldi. Bu rakam Ocak-Mayıs döneminde ise yüzde 74,6 olarak gerçekleşti.
MAYIS AYINDA EN FAZLA İHRACATI GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ FASIL “MOTORLU KARA TAŞITLARI” OLDU “Motorlu Kara Taşıtları” faslında ihracatı Mayıs ayında yüzde 58,12 azalışla 1 milyar 12 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mayıs ayında en fazla ihracat yaptığımız diğer fasıllar ise sırasıyla “Kazanlar ve Makinalar” (914 milyon dolar) ve “Kıymetli Taşlar” (569 milyon dolar) oldu.
Diğer taraftan, pandemi sürecinin etkisiyle Nisan ayında ihracatı ciddi oranda gerileyen lokomotif sektörlerde de Mayıs ayında toparlanma görülmeye başlandı. Buna göre Nisan ayında bir önceki aya göre otomotiv sektörünün ihracatı yüzde 73,3, hazır giyim sektörünün ihracatı yüzde 56,3, tekstil sektörünün ihracatı yüzde 49,4, mobilya sektörünün ihracatı yüzde 42,5 azalmıştı. İhraç pazarlarımızdaki kademeli normalleşme ile birlikte Mayıs ayında Nisan ayına göre otomotivde yüzde 95,5, hazır giyimde yüzde 45,4, tekstilde yüzde 35,5, mobilya sektöründe yüzde 26,3 ihracat artışları kaydedildi.
EN FAZLA İHRACAT YAPTIĞIMIZ ÜLKE ALMANYA Mayıs ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla Almanya, ABD ve Irak olurken ithalatta ise ilk üç sırayı Çin, Almanya ve Rusya almıştır. Mayıs ayında ihracatçılarımız 206 farklı ihracat pazarına ulaşmayı başardı.
Pandemi sürecinin etkisiyle geleneksel ihraç pazarlarımızda Nisan ayında önemli ihracat düşüşleri yaşanmıştı. Buna göre Nisan ayında bir önceki aya göre ihracatı da Fransa’ya yüzde 50,2, Belçika’ya yüzde 38,1, İngiltere’ye yüzde 55, ABD’ye yüzde 29,3, Kanada’ya yüzde 37,2, ABD’ye yüzde 29,3, Rusya Federasyonu’na yüzde 35,8 oranlarında azalma görülmüştü.
Mayıs ayında ise Nisan ayına göre ihracatı Fransa’ya yüzde 71,5, Belçika’ya yüzde 57,9, İngiltere’ye yüzde 54,7, ABD’ye yüzde 45,6, Kanada’ya yüzde 55,3, Rusya Federasyonu’na yüzde 15 oranlarında artış kaydetti.
EN BÜYÜK İLK 3 İHRACAT PAZARIMIZ TOPLAM İHRACATIMIZIN YÜZDE 24,1’İNİ OLUŞTURDU GTS’ye göre en fazla ihracat yaptığımız ilk üç ülke Mayıs ayı itibarıyla toplam ihracatıın yüzde 24,1’ini oluştururken, en fazla ithalat yaptığımız ilk üç ülkenin toplam ithalatımızdan aldığı pay ise yüzde 31,8 olarak gerçekleşti.
Diğer taraftan, Covid-19 salgını nedeniyle bir önceki yılın aynı dönemine göre değer bazında Mayıs ayında ihracatında en fazla düşüş gösteren ilk 5 ülke Almanya, İtalya, İspanya, Fransa ve BAE oldu. Bu ülkelerin toplam ihracatı içindeki payı 2019 yılı Mayıs ayında yüzde 26,40 iken, 2020 yılı Mayıs ayında 5,3 puan düşerek yüzde 21,14’e geriledi.
Benzer şekilde Mayıs ayında Avrupa Birliği ülkelerine yapmış olduğumuz ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43,46 azalışla 4 milyar 527 milyon dolar olurken söz konusu ülkelere yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 45,4’ünü oluşturdu.
2020 yılı Mayıs ayında görülen Azerbaycan’a yüzde 23’lük, İsviçre’ye yüzde 46,8’lik ve Venezuela’ya yüzde 138,5’lık ihracat artışları ise dikkat çekmiştir. Ayrıca, en önemli ihraç pazarlarımızdan olan ABD’ye ihracat da görülen yüzde 1,24’lük artış ileriye dönük olumlu bir sinyal olarak algılanıyor.
DIŞ TİCARETTE DENİZ YOLU TAŞIMACILIĞI ÖNE ÇIKTI 2020 yılı Mayıs ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (5 milyar 795 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (3 milyar 40 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1 milyar 2 milyon dolar) izledi.
İthalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu” (8 milyar 231 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Hava Yolu” ulaşımı (2 milyar 397 milyon dolar) ve “Kara Yolu” (2 milyar 218 milyon dolar) takip etti.
İHRACATTA EN ÇOK TERCİH EDİLEN ÖDEME ŞEKLİ MAL MUKABİLİ OLDU 2020 yılı Mayıs ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat “Mal Mukabili Ödeme” (6 milyar 99 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (1 milyar 573 milyon dolar) ve “Vesaik Mukabili Ödeme” (1 milyar 71 milyon dolar) takip etti. İthalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat “Mal Mukabili Ödeme” (7 milyar 88 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “peşin ödeme” (3 milyar 382 milyon dolar) ve “Bedelsiz” (1 milyar 65 milyon dolar) izledi.
AKTİF FİRMA SAYISI ARTTI
Ülkemizde faaliyet gösteren aktif firma sayısı 2020 yılı Mayıs ayı itibariyle bir önceki aya göre 2 bin 520 artışla 1 milyon 939 bin 74 olurken, limited şirketler toplam aktif firmaların yüzde 44,6’sını oluşturmuştur. Bakanlık olarak tüketici fiyatlarındaki istikrarı sağlamak ve tüketicilerimize güven sağlamak için geliştirdiğimiz ve başarıyla uyguladığımız Hal Kayıt Sistemi’ne kayıtlı kişi sayısında bir önceki yıla kıyasla yüzde 6,37 yükseliş kaydedilirken sistemdeki bildirim sayısı ise 12 milyon 337 bin olarak gerçekleşti.
(Anka)