Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) eski Başkanı Naci Ağbal döneminde mart ayında yapılan Para Politikaları Kurulu (PPK) toplantısında politika faizi yüzde 17’den 19’a çıkarılmıştı. Bu artış ile 10 yıllık süreçte politika faizi yüzde 204 artırılmış oldu. Öte yandan, Merkez Bankası verilerine göre 10 yıl önce bugün dolar 1,58, euro ise 2,27 TL’den işlem görüyordu. Geçen dönemde dolar/TL paritesindeki artış yüzde 444, euroda ise yüzde 357 oldu.
"FAİZ POLİTİKASINI MERKEZ BANKASI KULLANABİLİR DURUMDA DEĞİL"
Son 10 yıllık süreçte ekonominde alınan kararların yarattığı etkiyi değerlendiren İktisatçı Doç. Dr. Oğuz Demir, uzun zamandır Türkiye’de kurun yüksek seyretmesinin enflasyonun da yüksek seyretmesine neden olduğunu söyledi. Doç. Dr. Oğuz Demir, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Son 10 yıllık sürece baktığımızda özellikle Türk lirasının değer kaybı çok hızlı bir şekilde enflasyona ve vatandaşa yansıyor. Dolayısıyla bu dövizdeki artışın devam etmesi, hızını kesmiş olsa dahi devam etmesi, önümüzdeki dönemde bir kere her şeyden önce enflasyonda bir baskı yaratacaktır. Bu baskı, faizler konusunda Merkez Bankası’nın elini bağlayacak ve faizler yüksek seyretmeye devam edecek. Bu da orta vadede durgunluğun devam etmesine neden olacak. Bir de pandemi sorunumuz var zaten. Yine Türkiye ekonomisi 2021’in ikinci yarısı için çok da parlak bir dönem geçirecekmiş gibi gözükmüyor. Her şeyden önce enflasyondan önce o gevşemeyi sağlamamız lazım. Bunun için de kurları tutuyor olmamız gerekiyor ancak kuru tutabileceğimiz şu noktadaki tek aracımız olan faiz politikasını ise Merkez Bankası kullanabilir durumda değil” dedi.
“TÜRK LİRASININ DEĞER KAYBINDA YAPISAL SORUNLAR ETKİLİ OLDU"
İktisatçı Evren Devrim Zelyurt ise Türk lirasının değer kaybında Türkiye’deki yapısal sorunların etkili olduğunu söyledi. Zelyurt, şunları kaydetti:
“Döviz piyasa fiyatlaması üstünde ana etkili olan unsurlardan biri de hem ABD hem de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın verdiği kararlar oluyor. ABD Merkez Bankası'nın (FED) verdiği kararlara baktığımızda 2008-2009 yıllarında para musluklarını açtılar. Buna bağlı olarak Türkiye’de hem kurda hem faizde düşüşler gördük. Ancak 2018-2020 döneminde bu paranın geri çekilmesi Türkiye’nin yaşadığı yapısal sorunlar ve jeopolitik problemlerle beraber kurun 7,21 TL gibi bir zirveyi test ettiğini gördük. Merkez Bankası ise faizleri yüzde 24’e getirmişti. Bu dönemde sonra gerileyen faiz oranlarıyla beraber kurda da düşük gördük ancak salgınla beraber Türkiye’nin yaşadığı ağır yapısal problemler kuru 8,50 TL’ye ve faizi de yüzde 19 seviyesine yükseltti. Bu noktadan sonra ABD Merkez Bankası'na dönüp tekrar baktığımızda salgın döneminde bastıkları paraları geri çekmek için 2023’e kadar iki tane faiz artırımından bahsetmeleri Türkiye’de tekrar dolar/TL paritesini yukarı çeken etkenlerden birisi oldu.”