Pandemi sürecinin başladığı Mart ayından bu yana özel eğitimde sunulan online desteğin, pek çok engelli grubu için “hiç destek almamakla” aynı anlama geldiğini savunan Platform, “Anaokulu ve 1. sınıfların pedagojik durumu, liselerdeki çocuklarınsa gireceği sınavlar düşünülerek verilen kısmi yüz yüze eğitim olanağı, engelli çocuklar için düşünülmemektedir. Zaten Pandemi öncesi dahi ihtiyaç duydukları ve hak ettikleri eğitim saatlerinin çok altında ders alabilen engelli çocuklarımızın artık herhangi bir eğitim alma ihtimalleri kalmamıştır. Covid-19 Salgını döneminde, tüm engelli grupları, Özel Eğitim Genel Müdürlüğü ile sorunlarını ve çözüm önerilerini hem yazılı hem toplantılar ile paylaşmıştır” ifadelerine yer verdi.
İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ HATIRLATMASI
Eğitimde Eşit Haklar Platformu’ndan yapılan açıklamada, engelli öğrencilerin haklarına dikkat çekildi:
“- COVİD-19 Pandemisi, BM Engelli Hakları Sözleşmesinin 11 inci maddesi bağlamında insani acil risk durumudur. Buna göre Devletimiz, Pandemi sürecinde engellilerin hakları bakımından korunması adına Uluslararası İnsan Hakları Hukuku çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmek için gerekli tüm tedbirleri almalıdır. Bu bağlamda Devletimizin, engelli çocukların diğer çocuklarla eşit bir şekilde tüm insan temel hak ve özgürlüklerinden tam olarak yararlanmasını sağlamak için gerekli tüm tedbirleri alması beklenir.
“- BM Engelli Hakları Sözleşmesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanuna göre engelli çocuklarla ilgili tüm eylemlerde çocuğun yüksek yararının gözetilmesi ilkesi temel düşüncedir.
“- BM Engelli Hakları Sözleşmesine göre Devletler, engelli çocukları ilgilendiren süreçlere engelli çocukların ve onları temsil eden sivil toplum kuruluşlarını dahil etmek zorundadır. Öte yandan ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğine göre ailelerin özel eğitimin her aşamasına aktif katılımı ve özel eğitim politikalarının geliştirilmesinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın, engelli çocuklara yönelik faaliyette bulunan sivil toplum kuruluşları ile iş birliği içinde çalışması esastır.
“- Ancak Pandemi sürecinde engelli çocukların eğitim hakkına yönelik kararlarda karar süreçlerine, engelli çocukların, ailelerinin ve onları temsil eden sivil toplum örgütlerinin katılımlarının sağlanmadığı, sivil toplum örgütlerinin baskısı ile bazı toplantılar düzenlendiği ama sonuç olarak taleplerin karşılanmadığı görülmektedir. Alınan kararların yararlanıcısı olan engelli çocuklar için kapsayıcı olmadığı, eşitlik ve ayrımcılık ile ilgili yasaların ihlal edildiği açıktır.
“- Oysa Anayasamızda da Devletimizin, durumları sebebiyle özel eğitim ve öğrenime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılmak için gerekli tedbirleri almak zorunda olduğu hüküm altına alınmıştır. Biz sivil toplum kuruluşları olarak Pandemi sürecinin başından itibaren üstlendiğimiz sorumluluğun bilinci ile engelli çocukların eğitimden dışlanma riskiyle karşı karşıya kalacaklarını sürekli gündeme getirdik.
“- 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun, “Hiçbir gerekçeyle engellilerin eğitim alması engellenemez” ve “Eşitlik temelinde, hayat boyu eğitim imkanından ayrımcılık yapılmaksızın yararlandırılır” derken, Pandemi bahane gösterilerek, engelli çocukların eğitim hakkının engellendiği biliyoruz. Okullarda alınan önlemler engelli çocukları kapsamamaktadır. Bu şekilde eşit eğitim hakkının göz ardı edildiği ortadadır.
“- Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde, engelli çocukların, destek eğitim hizmetlerinden yararlanacağı belirtilmişken yine Pandemi bahanesiyle destek eğitim hizmetleri durdurulmuştur.
“- Engelli çocukların eğitimden dışlanıyor olması nedeniyle, aileler maddi, manevi olarak yıpranmış, çocukların pandemiye dek yerleşmiş kazanımlarında geriye gidişler olmuş, eve kapanan çocuklarda istenmeyen davranış değişiklikleri ile birlikte bilişsel, duygusal, fiziki ve sosyal yönden artık telafisi güç zararlar ortaya çıkmıştır.”
ENGELLİ ÖĞRENCİLER İÇİN 7 TALEP
Eğitimde Eşit Haklar Platformu, engelli çocuklar için taleplerini ise şöyle sıraladı:
“- Taraf olduğumuz sözleşmeler gereği, engelli çocuklarımızın eğitiminde onların yüksek yararının gözetilmesini,
“- Engelli Hakları Sözleşmesinin ve “bizim olmadığımız yerde çocuklarımız hakkında karar alınmaması” ilkesinin dikkate alınarak; çocuklarımızı ilgilendiren karar süreçlerine aktif olarak katılımımızın sağlanmasını, görüş ve taleplerimizin dikkate alınmasını, karşılanamayan taleplerin neden karşılanamadığının açıklanmasını,
“- Eğitimde ayrımcılık yasağının bir kez daha ihlal edilmemesi ve eşitliğin sağlanması adına; Tüm kademelerde özel eğitim sınıfları ve özel eğitim okullarındaki eğitimlerin, kaynaştırma eğitiminin ve destek eğitim hizmetinin gerekli hijyen önlemleri alınarak ivedilikle başlatılmasını, bu noktada Pandemi sürecinde ailenin tutumuna göre esneklik gösterilerek tercih eden aileler için hem online hem yüz yüze eğitim seçeneklerinin sunulmasını.
“- Yüz yüze eğitime erişimde sorun yaşayacak öğrenciler için uzaktan eğitim ve evde eğitim hizmetlerinin erişilebilirliğinin ivedilikle sağlanmasını,
“- Mart ayından bu yana eğitimden ve sosyal ortamdan uzak kalmış çocuklarımızın okula uyum sağlamakta zorlanacağı bilinerek, psikolojik destek hizmetlerinin sağlanmasını,
“- Okullarda sağlıklı ve güvenli ortamların oluşturulması, erişilebilirliğin sağlanması ve bireysel makul düzenlemelerle eğitimin her bir engelli çocuğu kapsaması adına STK’larla iş birliği yapılmasını,
“- 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinden biri olarak "Herkes için kapsayıcı ve nitelikli eğitimin başarılması" hedefini hatırlatarak “Özel Gereksinimli Öğrencilerin Eğitimlerine Tekrar Başlayabilmeleri” amacıyla “Hiçbir engelli çocuğu arkalarında bırakmayacak” önlemleri ivedilikle sağlamaları için Milli Eğitim Bakanlığı, Aile Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı’nın birlikte çalışmalarını talep ediyoruz.”